"भारतस्य पर्वतीयरेल्-मार्गाः" इत्यस्य संस्करणे भेदः
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
पङ्क्तिः ७६:
==[[कालकाशिमलाधूमशकटयानम्]]==
[[चित्रम्:KSR Steam special at Taradevi 05-02-13 56.jpeg|right|thumb|तारादेवीनिस्थानके शिवालीक् डीलक्स् एक्स्प्रेस् यानम्।]]
[[चित्रम्:KSR Train on a big bridge 05-02-12 71.jpeg|thumb|right| दीर्घसेतोः मार्गे विशिष्टं प्रवासीधूमशकटयानम् ।]]
हिमाचलप्रदेशस्य <ref name="Kholi" /><ref name="heritage">{{cite web|url=http://www.hindu.com/thehindu/holnus/004200708130322.htm|title=HP declares Kalka-Shimla railway as 'heritage' property|date=2010-02-21| publisher=The Hindu| accessdate=2010-02-19}}</ref>आधुनिकराजधानी शिमला हिमालयस्य पर्वतश्रेणिषु ७२३४पादपरिमितौन्नत्ये अस्ति । क्रि.१८६४तमे काले एतत् स्थानम् आङ्ग्लानां ग्रीष्मकालस्य राजधानी आसीत् । अत्रैव तेषां सेनायाः केन्द्रकार्यं चलति स्म । कलका इति स्थानं [[हरियाणराज्यम्|हरियाणराज्यस्य]] पञ्चकुलामण्डलस्य पत्तनम् । <ref name="Kholi" /><ref name="heritage" /><ref>{{Cite web |url=http://www.tribuneindia.com/2002/20020615/windows/main4.htm |title= Man behind Barog tunnel lies forgotten |accessdate=2010-02-19 |author=Singh, Jagmeet |date= 2002-06-15|work=feature|publisher=The Tribune of India}}</ref> एतत् पत्तनं धूमशकटयानस्य मार्गनिर्माणात् पूर्वं वृषभशकटस्य मार्गेन बाह्यप्रपञ्चेन सम्पर्कितम् आसीत् । क्रि.श. १८९८तमे वर्षे रेल्वेविभागद्वारा देहलीकलकायोः मध्ये लोहमार्गः निर्मितः ।
▲ರೈಲುಮಾರ್ಗದ ಸಂಪರ್ಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, ಒಂದು ಹಳ್ಳಿ ಗಾಡಿರಸ್ತೆಯ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಹೊರಗಿನ ಪ್ರಪಂಚದೊಂದಿಗಿನ ಸಂಪರ್ಕವು ಲಭ್ಯವಿತ್ತು. ೧೮೯೮ರಲ್ಲಿ ಶಿವಾಲಿಕ್‌ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯವು ಆರಂಭವಾಗುವುದರೊಂದಿಗೆ, ದೆಹಲಿ–ಅಂಬಾಲಾ–ಕಲ್ಕಾ ರೈಲ್ವೆ ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಈ ರೈಲುಮಾರ್ಗವು ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪರ್ಯಾಯ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ೧೮೮೪ ಮತ್ತು ೧೮೯೮ರ ನಡುವೆ ಹಲವಾರು ಯೋಜನೆಗಳು ಸಮೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದವು; ಈ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಗುತ್ತಿಗೆಯನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ದೆಹಲಿ–ಅಂಬಾಲಾ–ಕಲ್ಕಾ ರೈಲ್ವೆ ಕಂಪನಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. {{convert|95.66|km|mi}}ನಷ್ಟು ಉದ್ದದ ೬೧೦ ಮಿ.ಮೀ. (೨ ಅಡಿ) ನ್ಯಾರೋ ಗೇಜು ಮಾರ್ಗವು ೧೯೦೩ರ ನವೆಂಬರ್‌ ೯ರಂದು ಸಂಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮುಕ್ತವಾಯಿತು.<ref name="Kunwar" />
ಫಲಕದ ಸರಕಟ್ಟು ಕಮಾನು ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿನ ಆಸರೆಕಟ್ಟನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ {{convert|18.29|m|ft}}ನಷ್ಟು ಉದ್ದದ ಸೇತುವೆಯೊಂದನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಈ ಮಾರ್ಗವು ೧೦೩ ಸುರಂಗಗಳು ಮತ್ತು ೮೬೪ ಸೇತುವೆಗಳನ್ನು (ರೋಮನ್‌ ಮೇಲುಕಾಲುವೆಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅನೇಕ-ಕಮಾನಿನ ಜಾಲಂಧ್ರದ ಬಗೆ) ಹೊಂದಿದೆ. ಅಧಿಕೃತ ಇಳುಕಲಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ೧:೩೩ ಅಥವಾ ೩%ನಷ್ಟಿದ್ದು ೯೧೯ ತಿರುವುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ; ಅತಿ ಕಡಿದಾದ ತಿರುವು ೪೮ ಡಿಗ್ರಿಗಳಷ್ಟಿದೆ ({{convert|37.47|m|ft}}ನಷ್ಟಿರುವ ಒಂದು ತ್ರಿಜ್ಯ) ಮತ್ತು {{m to ft|656}}ನಷ್ಟು ಎತ್ತರದಿಂದ ಹತ್ತುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ {{m to ft|2076}}ನಷ್ಟಿರುವ ಒಂದು ಉನ್ನತಿಯಲ್ಲಿ ಶಿಮ್ಲಾದಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. {{convert|1144|m|ft}}ನಷ್ಟು ಉದ್ದವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬರಾಗ್‌ ಸುರಂಗವು (ಸಂ. ೩೩) ಈ ಮಾರ್ಗದ ಮೇಲಿನ ಅತಿ ಉದ್ದದ ಸುರಂಗವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ದಾಗ್‌ಶಾಯಿ ಮತ್ತು ಸೋಲನ್‌ (ರಸ್ತೆಗಿಂತ {{convert|270|m|ft}}ನಷ್ಟು ಅಡಿಯಲ್ಲಿದೆ) ನಡುವೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಪರ್ವತದ ಎರಡೂ ಪಾರ್ಶ್ವಗಳಿಂದ ಸುರಂಗದ ಅಗೆಯುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಗದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಎಂಜಿನಿಯರ್‌ ಓರ್ವನ ಹೆಸರನ್ನು ಈ ಸುರಂಗಕ್ಕೆ ಇಡಲಾಗಿದೆ (ಸುರಂಗದ ತಾಣದ ಸಮೀಪ ಅವನನ್ನು ದಫನುಮಾಡಲಾಯಿತು). ಭಾಲ್ಕು ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪರಿಚಿತನಾಗಿದ್ದ ಅವನ ಭಾರತೀಯ ಪೂರಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯು, ಕೈಬಿಟ್ಟ ಸುರಂಗದಿಂದ ಸುಮಾರು {{convert|1|km|mi}}ನಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಸುರಂಗವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ H. S. ಹ್ಯಾರಿಂಗ್ಟನ್‌ಗೆ ನೆರವು ನೀಡಿದ; ಆದ್ದರಿಂದ ಸುರಂಗಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಅವನು ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡು, ಭಾರತದ ಆಗಿನ ವೈಸ್‌ರಾಯ್‌ ಅವನಿಗೆ ಒಂದು ಪದಕ ಮತ್ತು ಪಗಡಿಯನ್ನು (ಪೇಟವನ್ನು) ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿದರು.<ref name="Kunwar" />
| |||