"जम्मूकाश्मीरराज्यम्" इत्यस्य संस्करणे भेदः
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
पङ्क्तिः ९८:
==प्रकृतिरमणीयः==
[[भारतम्|भारतदेशे]] उत्तरभागे स्थितं जम्मुकाश्मीरं पर्वतप्रदेशेषु स्थितं विशिष्टं राज्यमस्ति । अस्य देशस्य मुटुटमिव विराजते । भारतस्य निराभरणसुन्दरी पूर्वदेशस्य वेनिस् इति विश्वे सर्वत्र कथयन्ति । मोगलवंशीयानां निदाघकालीनविश्रान्तिस्थानमासीत् । [[देहली]]नगरे प्रशासनं कृतवन्तः सर्वे निदाघसमये अत्रागत्य विरमन्ति स्म । [[जहाङ्गीरः|जहाङ्गी]]बादशाहः काश्मीरराज्यं मोददरी Happy Valley इति वदति स्म । सः स्वान्तियसमये अत्रैव स्तितवान् । एते [[मोगलवंशः|मोगलचक्रवर्तिनः]] एव अत्र शालिमारः निशात् नर्गीस् इति विलासवाटिकाः निर्मितवन्तः । एताः वाटिकाः इदानीमपि काश्मीरस्य सौन्दर्यवर्धकाः सन्ति ।
===श्रीनगरम्===
श्रीनगरं जम्मुकाश्मीरराज्यस्य राजधानी अस्ति । [[जम्मू]]तः बनिहाल् मार्गेण सुरङ्गद्वारा श्रीनगरं प्रति आगन्तव्यं भवति । सुरङ्गस्य जवाहरसुरङ्गम् इति नाम अस्ति । श्रीनगरं [[झेलम्]]नदीतीरे स्थितं सुन्दरं नगरम् । अस्मिन् नगरे अनेकानि सरोवराणि सन्ति । तेषु दालसरोवरं वूलार् सरोवरं च मधुरजलयुक्ते स्तः । अनयोः सरोवरयोः ‘शिकार’नामिकासु नौकासु विहारं कुर्वन्तः आदिनं स्थातुं शक्यते । जले प्लवमाना नौका वासगृहमिव सुव्यवस्थिता भवति । भोजनशयनव्यवस्थापि एतासु नौकासु भाटकेन लभ्यते ।
काश्मीरं आगताः जनाः एतासु नौकासु वासं कृत्वा सन्तुष्टाः भवन्ति । वूलार् सरोवरतः सूर्यास्तदर्शनम् अतीवानन्दाय भवति । अत्रत्यासु नौकासु लघु उद्यानानि सन्ति । दालसरोवरे द्वीपाः सन्ति । तत्र विश्रान्तिः स्वीकर्तुं शक्या अस्ति । द्वीपे पादचारणम् अपि कर्तुं शक्यते । द्विचक्रिकायानेनापि सञ्चारः कर्तुं शक्यते ।
श्रीनगरे अनेकानि वीक्षकस्थानानि सन्ति । अत्र दर्शनीयानि स्थलानि नाम काष्ठनिर्मितानि मुस्लिं प्रार्थनामन्दिराणि, शङ्कराचार्यपर्वतः, मोगल् उद्यानं, निशात बाग्, शालिमारबाग नसीमाबाग् हजरतबाल् प्रार्थनामन्दिरम् च ।
====विमानमार्गः====
[[चण्डीगढ]] –[[देहली]]तः श्रीनगराय विमानसम्पर्कः अस्ति । विमाननिस्थानं १३ कि.मी दूरे अस्ति ।
====धूमशकटयानसम्पर्कः====
[[देहली]]तः सुरङ्गमार्गतः जम्मूपर्यन्तम् आगन्तव्यम् । जम्मुतावीनिस्थानतः वाहनेन गन्तव्यं भवति ।
====वाहनमार्गः====
[[पठानकोट]]तः २५० कि.मी, [[देहली]]तः ८८० कि.मी, [[चण्डीगढ]][[अमृतसर]]नगरेभ्यः वाहन सम्पर्कः अस्ति । वसत्याः कृते प्लवमाननौकागृहाणि, उपाहारवसतिगृहाणि च सन्ति ।
==जम्मुनगरम्==▼
▲===जम्मुनगरम्===
'''जम्मू''' [[भारतम्|भारतस्य]] [[जम्मूकाश्मीरम्|जम्मूकाश्मीरस्य]] द्वितीय राजधानी अस्ति । [[जम्मूकाश्मीरराज्यम्|जम्मूकाश्मीरराज्यस्य]] द्वितीयं महत् पत्तनमेतत् । पर्वतप्रदेशे स्थितम् अतीव सुन्दरं स्थानम् एतत् अस्ति । मार्गे पर्वताः, शिखराणि, प्रपाताः, नद्यः, नालाः च मनमोहकानि सन्ति । हिन्दुजनानां देवालयाः अत्र अधिकसङ्ख्यया सन्ति । श्रेष्ठं प्रवासिस्थानम् एतत् ।
जम्मूनगरस्य मध्यभागे रघुनाथमन्दिरमस्ति । क्रिस्ताब्दे १८३५ तमे वर्षे निर्मितम् एतत् मन्दिरम् अतीवविशालम् अस्ति । गर्भगृहे सीतारामचन्द्रयोः मूर्ती स्तः । भूमौ लक्षशः सालिग्रामाः सन्ति । राजा [[रणबीरसिङ्गः]] एतत् निर्मितवान् ।
रणवीरेश्वरमन्दिरे षट्पादमितानि ११ बाणलिङ्गानि, ११ स्फटिकलिङ्गानि च सन्ति । सहस्रशः शिवलिङ्गानि सन्ति । क्रिस्ताब्दे १८८३ तमे वर्षे अस्य निर्माणमभवत् । गान्धिभवने डोग्राकलासङ्ग्रहालयः अस्ति । अत्र सुन्दरचित्राणां सङ्ग्रहः अस्ति । फेञ्चवास्तुशैल्या निर्मितम् अमरमहल् राजगृहं नगरात् बहिः अस्ति । अत्र अपि चित्र सङ्ग्रहालयः अस्ति ।
जम्मूतः ३५ कि.मी दूरे पर्वतप्रदेशे वैष्णोदेवीदेवालयः अतीवसुन्दरः अस्ति । जनाः अत्र समुद्ररुपेण नामस्मरणं कुर्वन्तः पर्वतारोहणाय सोपानमार्गेन गच्छन्तः भवन्ति । “जय माता की” घोषणा सर्वत्र श्रोतुं शक्या । अतीवोन्नतप्रदेशे मन्दिरमस्ति । इतः दृश्यवीक्षणम् अतीवानन्दाय भवति ।
जवाहरसुरङ्गमार्गः जम्मुतः २०० कि.मी श्रीनगरतः ९३ कि.मी दूरे अस्ति । एतस्य सुरङ्गमार्गस्य निर्माणात् गमनकालः ह्रस्वः अभवत् ।
पहलगांव – सागरस्तरतः ५०० पाद परिमितोन्नते स्थितम् एतत् नगरम् अतीव सुन्दरम् अस्ति । अत्र [[लिडडार्]], तथा [[शेषनाग]] नद्यौ प्रवहतः । लिड्डारप्रपाते पर्वतारोहणं कर्तुं शक्यते । वृत्ताकारकः अत्रत्यः कश्चन वाहनमार्गः १० कि.मी दीर्घः अस्ति । पैनवृक्षैः आवृतः एषः प्रदेशः सदा स्वर्णवर्णमयः अस्ति । इतः काश्मीर-उपत्यकायाः दर्शनं कर्तुं शक्यते । जनाः [[अमरनाथः|अमरनाथयात्रार्थं]] एतेन मार्गेण गच्छन्ति । अमरनाथगुहा ४७ कि.मी दूरे अस्ति।
===वाहनमार्गः===
[[श्रीनगरम्|श्रीनगरतः]] लोकयानानि सन्ति । श्रीनगरतः ९५ कि.मी
==गुलमार्गः==▼
===पहलगांव===
सागरस्तरतः ५०० पाद परिमितोन्नते स्थितम् एतत् नगरम् अतीव सुन्दरम् अस्ति । अत्र [[लिडडार्]], तथा [[शेषनाग]] नद्यौ प्रवहतः । लिड्डारप्रपाते पर्वतारोहणं कर्तुं शक्यते । वृत्ताकारकः अत्रत्यः कश्चन वाहनमार्गः १० कि.मी दीर्घः अस्ति । पैनवृक्षैः आवृतः एषः प्रदेशः सदा स्वर्णवर्णमयः अस्ति । इतः काश्मीर-उपत्यकायाः दर्शनं कर्तुं शक्यते । जनाः [[अमरनाथः|अमरनाथयात्रार्थं]] एतेन मार्गेण गच्छन्ति । अमरनाथगुहा ४७ कि.मी दूरे अस्ति।
हिमशिलानदिभिः शोभितम् एतत् अतीव सुन्दरम् अस्ति । इतः अपि कन्दरदिशासु अतीव मनोहराणि दृश्यानि गोचराणि भवन्ति । सागरस्तरतः २७४० मीटर् उन्नतः प्रदेशः अयम् । वनपुष्पाणि अतीव सुन्दराणि अत्र सन्ति । पिर् पैन इत्यादिवृक्षाणां स्थानम् इदं वनपुष्पाणि भूमौ विकीर्णानि भवन्ति । पर्वतारोहणम् अतीव आनन्दं जनयति । श्रीनगरतः ८४ कि.मी. दूरे श्रीनगरलङ्का मार्गे एतदस्ति । ▼
====वाहनमार्गः====
[[श्रीनगरम्|श्रीनगरतः]] लोकयानानि सन्ति । श्रीनगरतः ९५ कि.मी
▲===गुलमार्गः===
’Medow of flowers’ , स्विट्झर्ल्याण्ड् आफ् इण्डिया’ इति प्रख्यातम् एतत् स्थानं [[जहाङ्गीरः|जहाङ्गीरस्य]] प्रियं स्थानम् आसीत् ।पूर्वम् अस्य स्थलस्य गौरीमार्ग इति नाम आसीत् । अत्र हरितकटः प्रसारितः इव तृणावृतप्रदेशः सदा हरिद्वर्णेन भवति । वनपुष्पाणि अत्र सुन्दराणि सन्ति । सागरस्तरतः २७३० मीटर् उन्नतप्रदेशे एतत् स्थलमस्ति । युवानः अत्र पर्वतारोहणं कुर्वन्ति । अल्पथेरसरोवरं, बीड् चीनार वृक्षाः हिमे स्केटिङ्ग्, स्कीयिङ्ग्, ‘पोनी’ उपरि ट्रेकिङ्ग इत्यादीनि अतीवरमणीयानि ।
===सोनमार्गः===
▲
===लडाक् ===▼
Little Tibet, The Moonland, Last Shangrila
इत्येतानि लडाख् प्रदेशस्य अपरनामानि । एषः प्रदेशः
====कालः====
जूनमासतः सप्तम्बरपर्यन्तम् एव अत्र वासः कर्तुं शक्यते । अन्यमासेषु अतीवशैत्यं भवति ।
▲==लडाक् ==
▲एषः प्रदेशः टिबेट्देशसंस्कृतियुक्तः अस्ति । एतत् स्थानं पूर्वचीनादेशस्य गन्तॄणां मार्गविश्रान्तिधाम आसीत् । अधुना सार्वजनिकानां प्रवेशः निषिद्धः । केवलं सैनिककेन्द्रम् अस्ति । लेह् राजगृहे सर्वजनानां प्रवेशः अस्ति । अत्रागन्तुं विमानसौकर्यमस्ति । श्रीनगरतः ४३४ कि.मी. दूरे एषः प्रदेशः अस्ति । अत्र समीपे गोम्पा (बुद्धमन्दिरम्) बुद्धस्य विग्रहाः सन्ति । समीपे अनेकस्थलेषु गोम्पाः बुद्धमन्दिराणि सन्ति । जून् मासतः सप्तम्बर्पर्यन्तम् अत्र वासतिं कर्तुं शक्यते । अन्यमासेषु अतीव शैत्यं बाधते ।
==जनसंख्याविचारः==
| |||