विकिपीडिया

"दक्षिणगोवामण्डलम्" इत्यस्य संस्करणे भेदः

उत्तरदायी रूप से इतिहास देखें
← पुरातनतरं सम्पादनम्नवतरं सम्पादनम् →
Content deleted Content added
यथादृश्यविकिटेक्स्ट
(लघु)No edit summary
(लघु)No edit summary
पङ्क्तिः १:
{{Infobox settlement
| name = उत्तरगोवामण्डलम्दक्षिणगोवामण्डलम्
| native_name = NorthSouth Goa District
| other_name =
| settlement_type = उत्तरगोवादक्षिणगोवा जिल्ला
| image_skyline = Coco Beach.jpg
| image_alt = उत्तरगोवामण्डलम्दक्षिणगोवामण्डलम्
| image_caption = '''कोकोसमुद्रतटः'''
| established_title = <!-- Established -->
पङ्क्तिः १३:
| subdivision_name1 = [[गोवाराज्यम्]]
| subdivision_type2 = उपमण्डलानि
| subdivision_name2 = मुरगांव, साल्सेट([[मडगांव]]), क्यूपेम, कानकोना(चाउडी), सङ्गेम, धारबन्दोरा
| subdivision_name2 = पेरनेम, बारदेज(मापुसा), बिचोलिम, सतारी(वलपोई), तिस्वाडी(पणजी), पोण्डा
| subdivision_type3 = विस्तारः
| subdivision_name3 = ४६४१९६६ चतुरस्रकि.मी.
| subdivision_type4 = जनसङ्ख्या(२०११)
| subdivision_name4 = ८१६,८८४०,००८५३७
| government_type =
| governing_body =
| leader_title = मण्डलसङ्गाहकः <br>(District Collector)
| leader_name = मिहिरःएन. वर्धनडी. अग्रवाल
| leader_title2 = मण्डलशिक्षणाधिकारी
| leader_name2 = ए. वि. पवार
| timezone1 = भारतीयमानसमयः(IST)
| utc_offset1 = +५:३०
| postal_code_type = पीनकोड
| postal_code = ३८० ०XX
| area_code = ०७९
| registration_plate = जीजे-१,जीजे-१८,जीजे-२७
| blank_name_sec2 = लिङ्गानुपातः
| blank_info_sec2 = पु.-५०%, स्त्री.-४९%
| blank2_name = साक्षरता
| blank2_info = ८६८९.६५५७%
| blank3_name = भाषाः
| blank3_info = [[कोङ्कणी]], [[हिन्दी]], [[आङ्ग्लभाषा|आङ्ग्लं]], [[पुर्तगाली भाषा|पुर्तगाली]] च
| website = [http://northgoasouthgoa.govnic.in/contactsprofile.htm northgoasouthgoa.govnic.in]
| footnotes =
}}
'''दक्षिणगोवामण्डलं''' ({{lang-hi|दक्षिण गोवा जिला}}, {{lang-en|North Goa}}) [[गोवाराज्यम्|गोवाराज्यस्य]] किञ्चनअन्यतरं मण्डलम् अस्ति । अस्य मण्डलस्य केन्द्रम् अस्ति [[मडगांव]] इति महानगरम् । अस्य मण्डलस्य रचना १९८७ तमे वर्षे ‘मे’-मासस्य ३०त्रिंशत्तमे दिनाङ्के अभूत् ।
 
== भौगोलिकम् ==
दक्षिणगोवामण्डलस्य विस्तारः १९६६ च.कि.मी.-मितः अस्ति । [[गोवाराज्यम्|गोवाराज्यस्य]] दक्षिणभागे इदं मण्डलमस्ति । अस्योत्तरदिशि [[उत्तरगोवामण्डलम्|उत्तरगोवामण्डलं]], दक्षिणदिशि, पश्चिमदिशि [[उत्तरकन्नडमण्डलम्]], पूर्वदिशि अरबमहासागरश्चास्तिअरबीसमुद्रश्चास्ति । अस्य अस्मिन् मण्डले ३२० मिल्लीमीटर्मितः वार्षिकवृष्टिपातः भवति । अस्मिन् मण्डले पञ्च नद्यः प्रवहन्ति । ताः यथा- [[ओरी]], [[तलपोना]], [[गल्गिबग]], [[चपोरा]], [[साल]] ।
 
== जनसङ्ख्या ==
[[चित्रम्:South Goa Population.png|centerleft|250px|]]▼
दक्षिणगोवामण्डलस्य जनसङ्ख्या(२०११) ६,४०,५३७ अस्ति । अत्र ३,२२,४६३ पुरुषाः, ३,१८,०७४ स्त्रियः, ६६,९०६ बालकाः (३४,३७९ बालकाः, ३२,३७९ बालिकाः) सन्ति । अत्र पुं-स्त्री अनुपातः १०००-९८६ अस्ति । अस्मिन् मण्डले प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर्मिते ३२६ जनाः वसन्ति अर्थात् अस्य मण्डलस्य जनसङ्ख्यासान्द्रता प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर् ३२६ जनाः । २००१-२०११ दशके अस्मिन् मण्डले जनसङ्ख्यावृद्धिः ७.८४% आसीत् । अत्र पुरुषाः ३,२२,४६३ स्त्रियः ३,१८,०७४ बालकाः ६६,९०६ सन्ति । अत्र पुं-स्त्री १०००-९८६ अस्ति । अत्र बालकाः ३४,३७९, बालिकाः ३२,३७९ सन्ति । अत्र साक्षरता ८९.५७% अस्ति । अत्र लिङ्गानुगुणं साक्षरतानुपातः पुं - ९३.४०% स्त्री - ८७.५९% अस्ति । ▼
 
 
▲दक्षिणगोवामण्डलस्य जनसङ्ख्या(२०११) ६,४०,५३७ अस्ति । अस्मिन् मण्डले प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर्मिते ३२६ जनाः वसन्ति अर्थात् अस्य मण्डलस्य जनसङ्ख्यासान्द्रता प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर् ३२६ जनाः । २००१-२०११ दशके अस्मिन् मण्डले जनसङ्ख्यावृद्धिः ७.८४% आसीत् । अत्र पुरुषाः ३,२२,४६३ स्त्रियः ३,१८,०७४ बालकाः ६६,९०६ सन्ति । अत्र पुं-स्त्री १०००-९८६ अस्ति । अत्र बालकाः ३४,३७९, बालिकाः ३२,३७९ सन्ति । अत्र साक्षरता ८९.५७% अस्ति । अत्र लिङ्गानुगुणं साक्षरतानुपातः पुं - ९३.४०% स्त्री - ८७.५९% अस्ति ।
 
== उपमण्डलानि ==
 
अस्मिन् मण्डले षड् उपमण्डलानि सन्ति । तानि- १ मुरगांव २ साल्सेट([[मडगांव]]) ३ क्यूपेम ४ कानकोना(चाउडी) ५ सङ्गेम ६ धारबन्दोरा ।
 
== कृषिः वाणिज्यं च ==
 
रागी(Finger millet), [[तण्डुलाः|तण्डुलः]], [[नारिकेलम्|नारिकेलं]], काजूतककाजूतकं(Cashew), 'जवार्', ‘बाजरा’ च अस्मिन्अस्य मण्डलेमण्डलस्य प्रमुखाणि कृष्युत्पादनानि सन्ति ।
 
== वीक्षणीयस्थलानि ==
 
अस्मिन् मण्डले बहवः समुद्रतटाः सन्ति । तेषु कोल्वा-बेनोलिम्-बोगमलो-पेलोलिम्-वोर्के-कोवोलोसिम्-अगोन्डा-बेनावलीसमुद्रतटाः प्रख्याताः सन्ति । अत्र श्रीमल्लिकार्जुनमन्दिरम् अस्ति । तत् मन्दिरं [[मडगांव]]तः चत्वारिंशत् कि.मी. दूरे कानकोना(चाउडी)-उपमण्डलेऽस्ति । षोडशे शताब्दे तत् मन्दिरं क्षत्रियाः स्थापितवन्तः इति जनमान्यता । अस्य जीर्णोद्धारकार्यं १७७८ तमे वर्षे अभूत् इति उल्लिखितम् इतिहासे । मन्दिरं काष्ठकलायाः उत्तमोदाहरणमस्ति । मन्दिरं परितः षष्ठिः देवताः सन्ति । काष्ठेन निर्मिताः स्तम्भाः, आकृतयः, तोरणानि च आकर्षणं जनयन्ति । रथसप्तमी-सिंहोत्सवकाले तत्र सहस्राधिकाः भक्ताः गच्छन्ति । अतः तत् ऐतिहासिकं, धार्मिकं च स्थलमस्ति । अस्मिन् मण्डले श्रीगोकर्णमठः अस्ति । तस्य स्थापना १४७५ तमे वर्षे अभूत् । सः मठोऽपि वीक्षणीयः ।
'कोको'समुद्रतटः अरबीसमुद्र-नेरुलनद्योः सङ्गमे स्थितः अस्ति । एषः समुद्रतटः अत्रस्थेषु सर्वेषु समुद्रतटेषु प्रख्याततमः । अस्मिन् मण्डले बहवः क्रिस्तप्रार्थनालयाः सन्ति । यथा - 'सेन्ट फ्रांसिस', 'ऑफ असीसी', 'होली स्पिरिट्', 'पिलर सेमिनरी', 'सालीगांव', 'रकोल सेमिनरी' इति । अत्रस्थं 'सेन्ट् कारजन चर्च' अति महत्वपूर्णं धार्मिकस्थलमस्ति । अन्येऽपि बहूनि वीक्षणीयस्थलानि सन्ति । यथा - 'सेन्ट् आगस्टीन टावर', 'ननरी ऑफ सेन्ट मोनिका', 'सेन्ट एरक्स चर्च' च । अस्मिन् मण्डले प्रसिद्धाः देवालयाः अपि सन्ति । यत्र प्रवासिनः वारंवारं गच्छन्ति । तेषु देवालयेषु मुख्याः सन्ति - श्रीकामाक्षी, सप्तकेटेश्‍वरः, श्रीशान्तादुर्गः, महालसानारायणीमन्दिरं, भगवतीमन्दिरं-परनेम, महालक्ष्मीमन्दिरं च ।
 
▲[[चित्रम्:Goa Population.png|center|250px|]]
 
{{Geographic location
|Centre = [[उत्तरगोवामण्डलम्दक्षिणगोवामण्डलम्]]
|North = [[उत्तरगोवामण्डलम्]]
|North = [[सिन्धुदुर्गमण्डलम्]] ([[महाराष्ट्रराज्यम्]])
|East = [[उत्तरकन्नडमण्डलम्]] ([[कर्णाटकराज्यम्]])
|East = [[कोल्हापुर]] ([[महाराष्ट्रराज्यम्]])
|South = [[उत्तरकन्नडमण्डलम्]] ([[कर्णाटकराज्यम्]])
|South = [[दक्षिणगोवामण्डलम्]]
|West = अरबमहासागरःअरबीसमुद्रः
}}
 
"https://sa.wikipedia.org/wiki/दक्षिणगोवामण्डलम्" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्