"पाणिनिः" इत्यस्य संस्करणे भेदः

(लघु) Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q189725 (translate me)
(edited with ProveIt)
पङ्क्तिः १:
पाणिनिः (Panini) संस्कृतभाषायाः महान् वैय्याकरणः । तेन लिखितः [[अष्टाध्यायी]]नामकः व्याकरणग्रन्थः विश्वप्रसिद्धः वर्तते ।<br />
 
संस्कृतभाषायाः प्राचीनाः वैयाकरणाः नामभिः स्तूयन्ते यथा-
:इन्द्रश्चन्द्रः काशकृत्स्नाऽपिशलाः शाकटायनः ।
:पाणिन्यमरजैनेन्द्रा इत्यष्टौ शाब्दिका मताः ॥
इत्यष्टसु शाब्दिकेषु अष्टम एव पाणिनिः वर्तते । <br />
स्वतः पूर्वान् वैयाकरणान् पाणिनिः स्वस्य "अष्टाध्यायी" इतिइत्येतस्मिन् ग्रन्थे अन्यान्यव्याकरणप्रक्रियानिरूपणसूत्रेषु स्मरति, यथा- "ऋतो भारद्वाजस्य"७/२/६३. "लोपः शाकल्यस्य"८/३/१९. "त्रिप्रभृतिषु शाकटायनस्य"८/४/५०. "वा सुप्यापिशलेः"६/१/९२. इत्यादि ।
==तस्मै पाणिनये नमः==
[[पाणिनीया शिक्षा]] ग्रन्थे त्रयः श्लोकाः पाणिनयेपाणिनेः नमस्कारपराः द्श्यन्ते । पाणिनिः वैयाकरणानाम्वैयाकरणानां प्रातः स्मरणीयः मुनिः । नकेवलम्न केवलं वैयाकरणानाम् अपि तु निखिलसंस्कृतविपश्चिताम् एष प्रातर्नमस्यः इत्यत्र न काऽपि संशीतिः । यतः तस्मात् पूर्वतनानांपूर्वतनानाम् ऐन्द्र,ऐन्द्-चान्द्र,-आपिशलादीनां व्याकरणशास्त्राणि स्वयमधीत्य तानि असमग्राणि च परिभाव्य ’नवं, समग्रं, विश्वज्नीनंविश्वजनीनं च व्याकरणम्’ चिकीर्षुः वाचामधीशम्वाचामधीशं परमेश्वरम्परमेश्वरं तपसा आराधयामास । पाणिनेः तपसा सन्तुष्टः परशिवः ताण्ड्वंताण्डवं नाट्यम् अकरोत्, नृत्तान्ते चतुर्दशवारम् ढक्काम् अवादयत्, तद्। तस्याः ढक्कायाः शब्दान् पाणिनिः अशृणोत् । अत्रायं श्लोकः -
:नृत्तावसाने नटराजराजो ननाद ढक्कां नवपञ्चवारम् ।
:उद्धर्तुकामः सनकादिसिद्धान् एतद्विमर्शे शिवसूत्रजालम् ॥
एते शिवडमरुसमुत्थाः शब्दा एव [[माहेश्वरसूत्राणि]] इति श्रूयतेश्रूयन्तेतदनन्तरम्तदनन्तं पाणिनिः व्याकरणशास्त्रस्य मूलाधारंमूलाधारम् [[अष्टाध्यायी]]ति सूत्रग्रन्थं व्यरचयत् ।
:शङ्करः शाङ्करीं प्रादात् दाक्षीपुत्राय धीमते ।
:वाङ्मयेभ्यः समाहृत्य देवीं वाचमिति स्थितिः ॥
Line १७ ⟶ २०:
 
==जन्म,कालः, नामानि च==
पाणिनेः जन्म क्रिस्तपूर्वसप्तमशताब्द्यां शालातुरग्रामे अभवत् । अतः तस्य ’शालातुरीयः' इति नाम अति प्रसिद्धम् अस्ति । वर्तमानकाले पाकिस्तानदेशे स्थितः लहुरनामकः ग्रामः एव शलातुरग्रामः अस्ति । पाणिनेः मातुः नाम दाक्षी । <ref name="शास्त्रजीवित (कन्नडभाषा)">{{cite book | title=’सर्वे सर्वपदादेशाः दाक्षीपुत्रस्य पाणिनि’ इत्येतेन महाभाष्यकारवचनेन अयं दाक्षीपुत्रः इति ज्ञायते । | publisher=प्रकाशकः - श्री जयराम सेवा मण्डली, बेङ्गलूरु}}</ref> अतः एव सः दाक्षीपुत्रः इत्यपि संस्कृतज्ञाः तं प्रीत्या आह्वयन्ति । 'पणिनः' इति तस्य पितुः नाम । अतः तस्य नाम 'पाणिनिः' अभवत् । शालङ्किः इत्यपि पाणिनेः पितुः नाम आसीदिति वाराणसेयः विद्वान् श्रीगोपालशास्त्रिमहोदयः "प्रशिक्षणसंविधानम्" इति पुस्तके व्यलिखत् । अयं कृशाश्वपुत्रस्य देवलनाम्नः पौत्र इति John Garratt महाशयस्य Classical Dictionary of India पुस्तके उल्लिखितमस्ति । आचार्यः वर्षः पाणिनेः गुरुः आसीत् । पाणिनिः 'तक्षशिलानलन्द'विद्यापीठेविश्वविद्यालये शिक्षां प्राप्तवान् । तस्य गुरुः आसीत् उपवर्षाचार्यस्य सहोदरः वर्षोपाध्यायवर्यः
 
==मरणम्==
Line ३१ ⟶ ३४:
 
[[वर्गः:वैय्याकरणाः|पाणिनिः]]
==उद्धृतयः==
{{reflist}}
"https://sa.wikipedia.org/wiki/पाणिनिः" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्