"संशोधनस्य प्रयोजनानि" इत्यस्य संस्करणे भेदः

शोधस्य उपर्युक्तलक्षणे एव शोधस्य मुख्यं प्रयोजनमुक्तं- ज्ञानवृद्धि: इति।अत्रापिइति। अत्रापि नैके सूक्ष्मभेदा: सन्ति।<br>

ये विषया: अज्ञाता: तेषां ज्ञानं शोधेन भवति। यथा ‘महाभारते‘[[महाभारतम्|महाभारते]] साधनचतुष्टयस्य विवेचनम्’ महाभारते विद्यमानमपि साधनचतुष्टयस्य विवरणं साधनचतुष्टयरूपेण अज्ञातम्। तस्य ज्ञानाय कृतेन प्रामाणिकप्रयत्नेन अज्ञातार्थस्य ज्ञानं जायते। प्रयोजनम् इदं कर्तृगामि अपि, समाजगामि अपि।अज्ञातार्थस्यअपि। अज्ञातार्थस्य ज्ञानम् इति लाभ: स्वयं शोधकर्तु: भवति एव, समाजस्य अपि भवति।<br>

येषु विषयेषु सन्देह: वर्तते तेषु विषयेषु शोधव्यापारेण निर्णय: भवति।यथाभवति। यथा शाङ्करं दर्शनम् अद्वैतपरम्।तत्रअद्वैतपरम्। तत्र भक्ते: स्थानम् अस्ति न वा इति संशये सति शोध: आरभ्यते- ‘शाङ्करदर्शने भक्तिविचार:’ इति। अनेन शोधेन संशयस्य निर्णय: भवति।अयंभवति। अयं निर्णय: अपि शोधकर्तु: उपकारक:, समाजस्य च उपकारक:।<br>