विकिपीडिया

"साहाय्यम्:देवनागरीलिप्या कथं लेखनीयम्?" इत्यस्य संस्करणे भेदः

उत्तरदायी रूप से इतिहास देखें
← पुरातनतरं सम्पादनम्नवतरं सम्पादनम् →
Content deleted Content added
यथादृश्यविकिटेक्स्ट
No edit summary
Reverted to revision 323500 by Sayant Mahato: content restored. .
पङ्क्तिः १:
{{तलं गच्छतु}}
॥मनुस्मृतिरीत्या ब्रम्हचारिधरर्मः॥
<center>
{| style="background-color: #F5FFFA; text-align: justify; border:3px solid #FBCEB1; margin-bottom: 3px; width: 40%;"
|-
|<center>'''विकिपीडियायां [[देवनागरी]]लिप्या उट्टङ्कनार्थं Ctrl M क्रियताम् । ''' </center>
|}
</center>
 
षट्त्रिंशदाब्दिकं चर्यं गुरौ त्रैवेदिकं व्रतम्।
 
[[File:Sa transliteration keymap.png|700px|right|thumb|Sanskrit transliteration Keymap]]
तदर्धिकं पादिकं वा ग्रहणान्तिकमेव वा॥१॥
विकिपीडियायां [[देवनागरी]]लिप्या उट्टङ्कनार्थं बहवः उपायाः (बरह, श्रीलिपि, ऐलिप्...) विद्यन्ते । एतेषु कस्यचित् उपायस्य प्रयोगं कर्तुम् अर्हति अथवा विकिपीडियायाम् अन्तर्भूतायाः व्यवस्थायाः उपयोगं कर्तुम् अर्हति ।
 
==विकिपीडिया-निवेश-प्रणाली==
[[मुख्यपृष्ठम्|संस्कृत विकिपीडिया]] इति स्थले सम्पादनार्थे अन्तर्निर्मितं सम्पादकोपकरणमपि उपलभ्यते। इदं ध्वन्यात्मक-लिप्यन्तरणमाधारितं अस्ति। तस्य प्रयोगार्थे देवनागरी- लिप्यां 'क' इत्यक्षरं लिखितुं 'ka' टंकणं करोतु। एतस्याः तालिकायाः सहयोगेन देवनागर्या लेखितुं शक्यते -
 
===प्रणवः===
{| class="wikitable"
|-
! प्रणवः !! English letters to type
|-
| ॐ|| OM
|-
|}
 
===स्वराः===
वेदानधीत्य वेदौ वा वेदं वापि यथाक्रमम्।
{| class="wikitable"
|-
! स्वराः !! English letter(s) to type
|-
| अ|| a
|-
| आ|| A अथवा aa
|-
| इ|| i
|-
| ई|| I अथवा ii
|-
| उ|| u
|-
| ऊ|| U अथवा uu
|-
| ऋ|| R
|-
| ॠ|| RR
|-
| लृ|| Ll
|-
| ॡ||Lll
|-
| ऎ|| e
|-
| ए|| E
|-
| ऐ||ai
|-
| ऒ|| o
|-
| ओ|| O
|-
| औ|| au
|-
| अं|| aM
|-
| अः|| aH
|}
 
===व्यञ्जनानि===
अविलुप्तब्रह्मचर्यो ग्रह ममावससेत्॥
'''वर्गीयव्यञ्जनानि'''
{| class="wikitable"
|-
! 'क'वर्गः !! English letter(s) to type
|-
| क|| ka
|-
| ख|| kha
|-
| ग|| ga
|-
| घ|| gha
|-
| ङ|| nga
|}
{| class="wikitable"
|-
! 'च'वर्गः !! English letter(s) to type
|-
| च|| cha
|-
| छ|| chha
|-
| ज|| ja
|-
| झ|| jhha
|-
| ञ|| nja
|}
{| class="wikitable"
|-
! 'ट'वर्गः !! English letter(s) to type
|-
| ट|| Ta
|-
| ठ|| Tha
|-
| ड|| Da
|-
| ढ|| Dha
|-
| ण|| Na
|}
{| class="wikitable"
|-
! 'त'वर्गः !! English letter(s) to type
|-
| त|| ta
|-
| थ|| tha
|-
| द|| da
|-
| ध|| dha
|-
| न|| na
|}
{| class="wikitable"
|-
! 'प'वर्गः !! English letter(s) to type
|-
| प|| pa
|-
| फ|| pha
|-
| ब|| ba
|-
| भ|| bha
|-
| म|| ma
|-
|}
'''अवर्गीयव्यञ्जनानि'''
{| class="wikitable"
|-
! अन्तस्थाः !! English letter(s) to type
|-
| य || ya
|-
| र || ra
|-
| ल || la
|-
| ळ || La
|-
| ऴ || zha
|-
| व|| va
|-
|}
{| class="wikitable"
|-
! ऊष्माणि !! English letter(s) to type
|-
| श|| Sa
|-
| ष || sha
|-
| स|| sa
|-
| ह|| ha
|-
|}
 
===गुणिताक्षराणि===
क = ka <br/ >
का = kaa <br/ >
कि = ki <br/ >
की = kI <br/ >
कु = ku <br/ >
कू = kU <br/ >
कृ = kR <br/ >
कॄ = kRR <br/ >
कॢ = kLl <br/ >
कॣ = kLll <br/ >
कॅ = ke^ <br/ >
कॆ = ke <br/ >
के = kE <br/ >
कै = kai <br/ >
कॉ = ko^ <br/ >
कॊ = ko <br/ >
को = kO <br/ >
कौ = kau <br/ >
कं = kaM <br/ >
कः = kaH <br/ >
 
===संयुक्ताक्षराणि===
 
क्क = kka
तं प्रतीतं स्वधरर्मेण ब्रडदायहरं पितु ।
 
ङ्क = ngka
स्त्रैग्विणं तल्य आसीनमाईयेत्प्रथमं ॥
 
ङ्ङ = ngnga
 
गुरुणानुमत स्नात्वा समावृत्तो यथाविधि ।
 
च्च = chcha
उद्वहेत द्विजो भार्यां स्वरणा ल णान्वितामू ॥४॥
 
ञ्च = njcha
 
ञ्ञ = njnja
असपिन्डा च या मातुरसगोत्रा च या पितु: ।
 
सा प्रशस्ता द्विजातीनां दारकर्मणि मैथुने ॥५॥
 
ट्ट = TTa
 
ण्ट = NTa
महान्त्यपि समृध्दनि गोजाविधनधान्यतः।
 
ण्ण = NNa
स्व्रीसंबन्धे दशैतानि कुलानि परिवर्जयेत्॥६॥
 
 
त्त = tta
हनिक्रियं निष्पुरुषं निश्छन्दो रोमशार्शसम्।
 
न्त = nta
क्षय्यामयाव्यपस्मारिशित्रिकुष्टीकुलानि च॥७॥
 
न्न = nna
 
नोद्वहेत्कपिलं कन्यां नाधिकाग्डीं न रोगिणीम्।
 
प्प = ppa
नालोमिकां नातिलोमां न वाचाटां न पिग्ड्लाम्॥८॥
 
म्प = mpa
 
म्म = mma
नर्क्षवृक्षनदीनाम्नीं नान्त्यपर्वतनामिकाम्।
 
न पक्ष्यहिप्रेष्यनाम्नीं न च भीषणानामिकाम्॥९॥
 
 
ख्य = khya
अव्यग्डाग्डी मौम्यनाम्नीं हंसवारणगामिनीम्।
 
ग्ध = gdha
तनुलोमकेशदशानां मृद्वग्डीमुद्वहेत्स्त्रियम्॥१०॥
 
द्य = dya
 
क्र = kra
यस्यास्तु न भवेद् भ्राता न विग्न्यायेत
नोपयच्छेत तां प्राञ: पुत्रिकाधर्मशङया ॥
 
त्र = tra
 
द्ध = ddha
सवर्णाग्रे द्वेचातीनां प्रशास्ता दारकर्मणि ।
कामतस्तु प्रवृत्तानामिमा: स्यु: क्रमशो वरा : ॥
 
र्क = rka
 
न्द = nda
शूद्रैव भार्या शूद्रस्य सा च स्वा च विश: स्मृते ।
ते च स्वा चैव राचत्र तात्रस्वा चाग्रजन्मन: ॥
 
न्द्र = ndra
 
ग्द्ध = gddha
न ब्राझण स्य त्रिययोरापाघापि हि तिष्ठतो: ।
करिमत्रिदपि वृत्तान्ते शूद्रा भार्यीपदिष्यते॥
 
===चिह्नानि===
{|class="wikitable"
|-
!
!देवनागरी
!English letter(s) to type
!Use
|-align="center"
!विरामः
|्
|~
|suppresses inherent vowel
|-align="center"
!अनुस्वारः
|ं
|M
|
|-align="center"
!विसर्गः
|ः
|H
|
|-align="center"
!प्रश्लेषः अथवा अवग्रहः
|ऽ
|//
|
|-align="center"
!पूर्णविरामः - अर्धचरणः
|।
|.
|
|-align="center"
!पूर्णविरामः - पूर्णचरणः<br>(दीर्धविरामः)
|॥
|..
|
|-align="center"
!संक्षेपकम्
|॰
|Not defined
|Devanagari-specific abbreviations
|-align="center"
!उदात्तः
|॑
|Not defined
|vedic tone 'udatta'/'svarita'
|-align="center"
!अनुदात्तः
|॒
|Not defined
|vedic tone 'anudatta'
|-align="center"
!
|॓
|Not defined
|grave accent
|-align="center"
!
|॔
|Not defined
|acute accent
|-align="center"
!
|़
|`
|for extending the alphabet to new letters.<br>For example, to produce क़ you can type k`a
 
|-
हीनजातिस्त्रियं मोहादुद्वहन्तो द्विजातय: ।
|}
कुलान्येव नयन्त्याशु ससंतानानि शूद्रतामू॥
 
===संख्याः===
{| class="wikitable"
|-
! संख्या !! English numeral to type
|-align="center"
| ०|| 0
|-align="center"
| १|| 1
|-align="center"
| २|| 2
|-align="center"
| ३|| 3
|-align="center"
| ४|| 4
|-align="center"
| ५|| 5
|-align="center"
| ६|| 6
|-align="center"
| ७|| 7
|-align="center"
| ८|| 8
|-align="center"
| ९|| 9
|-align="center"
|}
 
अन्तर्वर्तिना लिपिपरिवर्तकोपकरणेन देवनागरीटङ्कनसमये आङ्ग्ललिपिना सङ्ख्याङ्कः याथातथ्यम् इष्यते चेत्, आदौ \ इति चिह्नं टङ्कितव्यं, ततः सङ्ख्याङ्कः टङ्कितव्यः। यथा हि, \1 इति टङ्कनेन 1 इत्यागमिष्यति।
शूद्रावेदी पतन्यतत्रेरुतथ्यतनयस्व च।
(en: While typing in Devanagari using the in-built transliteration tool, to get an English numeral as itself, type the \ symbol first, and then type the numeral. For example, typing \1 will give 1.)
शोनकस्य सुतोत्पत्या तदपत्यतया भृग्गो ॥
 
==Devanagri inscript==
InScript is the standard keyboard for Indian scripts. The image shows Devanagri inscript.
[[File:Devanagari_keyboard.png|800px|center|thumb|Devanagri Inscript Keymap]]
 
==बाह्यसम्पर्कतन्तुः==
शूद्रां शायनमारोप्य ब्राझणो यात्यधोगतिम् ।
* [http://sharma.shrish.googlepages.com/Hindi-Toolkit.exe देवनागरी-उपकरणमञ्जूषा ]
जनयित्वा सुतं तस्यां ब्रझण्यादेव हीयते ॥
* [http://bhashaindia.com/DownloadsV2/Category.aspx?ID=1 माइक्रोसाफ्ट् इण्डिक आइएमई] (फोनेटिक, रेमिंगटन तथा इनस्क्रिप्ट् )
 
* [https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/3972 इण्डिक् इनपुट् एक्सटेन्शन्] फायरफक्स एक्सटेन्शन् (फोनेटिक् तथा इनस्क्रिप्ट्)
 
* [http://www.indiver.com/nepali.php इन्दीवरदेवनागरीसम्पादनम्]
दैवपित्र्यातिथेयानि तप्र्तधानानि यस्य तु।
* [http://www.baraha.com/ बरह]
नाश्नन्ति पितृदेवास्तत्र च स्वर्ग स गच्छति ॥
* [http://www.var-x.com/gamabhana/ गमभन]
 
* [http://www.google.com/transliterate/Sanskrit गूगल् देवनागरी लिप्यन्तरणम्]
 
{{शिखरं गच्छतु}}
वृषलिफनपितस्य नि:श्नासोपहतस्य च।
तस्यां चैव प्रसूतस्य निष्फृतिर्न विधीयते ॥
 
 
चतुर्णामपि वर्णानां प्रेत्य चेह हिताहितान्।
अष्टाविमान्समासेन स्त्रीविवाहात्रिबोधत
 
 
ब्राह्यो दैवस्तथैवार्ष: प्राचापत्यस्तथासुर:
गान्धर्वा राशसत्रैव पैशाचश्ह्याष्टमो धत ॥
 
 
यो यस्य धम्यो वर्णस्य गुणदोषो च यस्य यो।
तद्व: सर्व प्रवयामि प्रसवे च गुणागुणान् ॥
"https://sa.wikipedia.org/wiki/साहाय्यम्:देवनागरीलिप्या_कथं_लेखनीयम्%3F" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्