"वैदिकी संस्कृतिः" इत्यस्य संस्करणे भेदः
Content deleted Content added
विश्वस्य प्राचीनतमा संस्कृतिः '''वैदिकसंस्कृत... नवीनं पृष्ठं निर्मितमस्ति |
No edit summary |
||
पङ्क्तिः ३२:
यथाहं शत्रुहोऽसान्यसपत्नः सपत्नहा।। । (अथर्ववेद-1/29/9 )
दशस्यां पुत्रानाधेहि पतिमेकादशं कृधि। । (ऋग्.10/85/45 )
ऋग्वेदे स्वदुहितुः वरान्वेषणे सफलोऽभवत्- -
पितानत्र दुहितुः सेकमृज्जन् संशगम्येन मनसादधन्वे। (ऋग्.3/3/1/1 )
वैदिकसंस्कृतेः आर्थिकं जीवनम्–वैदिककाले आर्थिकजीवनस्य आधारः कृषिः, पशुपालनादिकं च उपलभ्यते। कृषिकर्मणि वृषभाः प्रायुज्यन्त। भूमिसेचनसाधनानि नदी-कूपजलाशय-कुल्यादीनि अभूवन्। अन्नेषु गोधूम-यव-त्रीहि-चणक-माष-तिलादयो मुख्या:। संस्कृतनिबन्धमंजूषा व्यापारकर्मणि प्रवृत्ताः वणिजोऽभवन्। वस्तुक्रयविक्रयं व्यापारकर्मणि समुद्रव्यापारावस्थितिः अपि मुख्यमासीत्।
180 . संस्कृतनिबन्धमंजूषा व्यापारकर्मणि प्रवृत्ताः वणिजोऽभवन्। वस्तुक्रयविक्रयं व्यापारकर्मणि समुद्रव्यापारावस्थितिः अपि मुख्यमासीत्। - वैदिकसंस्कृतेः राजनीतिक जीवनम्-वैदिककाले समाज: आचारशास्त्रानुगतविधानानुसारेण न्यायव्यवस्थासञ्चालनाय राज्यस्य तन्मूलत्वाद्दण्डनीतेरर्थशास्त्रस्य च सनिवेशो। विद्यते। वैदिककाले राजनीतिकदृष्ट्या समाजः पञ्चधा व्यभज्यत-1. गृहं तस्य स्वामिनः गृहपतिः, 2.ग्रामः तस्य स्वामिनः ग्रामणीः, 3.विट्(विश्) तस्य स्वामिनः विशाम्पति' र्विशपतिर्वा, 4.जनः तस्य स्वामिनः जनपतिः, 5.राष्ट्रं तस्य स्वामिनः राजा चाभ्यधीयन्त। । राज्ञः कर्म राष्ट्रसंरक्षणं, शत्रुविनाशनं च आसीत्। राजतन्त्रात्मिका, प्रजातन्त्रात्मिका च द्विविधा शासनप्रणाली प्राचरत्। राजतन्त्रे राजा वशपरम्परागतः, प्रजातन्त्रे च निर्वाचितोऽभूत्। राजसंचालनार्थं सभा समितिः चेति परिषद्द्वयं प्रजापतेः दुहितृरूपेण प्राचलत्। अथर्ववेदेऽपि राज्यप्राप्त्यर्थं शत्रूणां विनाशार्थं च ‘श्येनयागः' श्रूयते। वेदे आदर्शराज्यस्य स्वरूपम्–▼
== राजनीतिक जीवनम्==
वैदिककाले समाज: आचारशास्त्रानुगतविधानानुसारेण न्यायव्यवस्थासञ्चालनाय राज्यस्य तन्मूलत्वाद्दण्डनीतेरर्थशास्त्रस्य च सनिवेशो। विद्यते। वैदिककाले राजनीतिकदृष्ट्या समाजः पञ्चधा व्यभज्यत-
#गृहं तस्य स्वामिनः गृहपतिः,
#ग्रामः तस्य स्वामिनः ग्रामणीः,
#विट्(विश्) तस्य स्वामिनः विशाम्पति' र्विशपतिर्वा,
#जनः तस्य स्वामिनः जनपतिः,
#राष्ट्रं तस्य स्वामिनः राजा चाभ्यधीयन्त ।
▲
न मे स्तेनो जनपदे न कदर्यो न मद्यपः। नानाहिताग्निर्नाविद्वान् न स्वैरी स्वैरिणी कुतः॥ (वेदे) सेयं वैदिकी संस्कृतिः सर्वोत्तमा प्रथमा संस्कृतिः इति वेदे संस्तूयतेसा प्रथमा संस्कृतिर्विश्ववारा। । (यजुः7/14)
भारतीयानामाचारव्यवहारसमाजराज्यव्यवस्था श्रुतिप्रामाण्यमूला विद्यते। ऐतरेयब्राह्मणे
एषा निषीदति, अत एव सर्वेषामपि सम्प्रदायानां प्रतिपाद्यो विषय: एक: स एव यं भारतीयवैदिकसंस्कृतिः अभिनन्दति। भारतीयवैदिकसंस्कृतौ निष्कामकर्मवीचयः सर्वत्र उच्छलन्त्यः प्रवहन्त्यः च संलक्ष्यन्ते-<br />
'''तस्मादसक्तः सततं कार्य कर्म सदाचर।'''<br />
'''असक्तो ह्याचरन् कर्म परमाप्नोति पूरुषः ।।'''
|