"दुर्गोष्ठ्याः सिद्धान्तः" इत्यस्य संस्करणे भेदः
Content deleted Content added
(लघु) added Category:साहित्यम् using HotCat |
परिष्कारः |
||
पङ्क्तिः १६:
}}
'''दुर्गोष्ठ्याः सिद्धान्तः''' ({{IPA audio link|{{PAGENAME}}.wav}} {{IPAc-en|ˈ|d|ʊ|r|g|oː|S|h|t|j|ɑː|h|ɑː|_|s|ɪ|d|ð|ɑː|n|t|ə|h|ə}}) ({{lang-hi|षडयन्त्र का सिद्धान्त}}, {{lang-en|conspiracy theory}}) इति छद्मविज्ञानम् इत्यपि प्रसिद्धः । एषः शब्दः मूलतया नागरिकस्य, आपराधिकदुर्गोष्ठ्याः, राजनैतिकदुर्गोष्ठ्याः च याच्ञायाः कृते उपयुज्यते । परन्तु, कालान्तरे एषः सिद्धान्तः अपमाननप्रतीकत्वेन
दुर्गोष्ठीसिद्धान्तस्य विदुषः सर्वे सन्देहदृष्ट्या पश्यन्ति । यतः तेषां कथनं वैरल्येनैव प्रमाणसहितं समर्थितं भवति, तस्योपरि संस्थागतविश्लेषणस्य विपरीतम् अपि भवति । तद्विश्लेषणं संस्थानां सामूहिकव्यवहारस्योपरि आधारितं भवति । तत्र ऐतिहासिकवर्तमानकालीनघटनानां व्याख्या
राजनीतिकवैज्ञानिकः माइकल बारकुन इत्यस्य मतानुसारं दुर्गोष्ठ्याः सिद्धान्तः पुरा अवगणितः उत अल्पव्यक्तिषु एव
== शब्दावली ==
"दुर्गोष्ठ्याः सिद्धान्तः" नागरिकदुर्गोष्ठी, आपराधिकदुर्गोष्ठी, राजनैतिकदुर्गोष्ठी च वैधकारणस्य उत अवैधकारणस्य च कृते तटस्थसूत्रधारः भवितुम् अर्हति । "दुर्गोष्ठ्याचरण"स्य अर्थः अस्ति यत्, यस्य कस्यापि वैधोद्देशस्य उत अवैधोद्देशस्य पूर्त्यै गुप्तसन्धिः <ref>वेब्सटर की नई कॉलेजिएट शब्दकोश, पृष्ठ. 243 (8थ एड. 1976).</ref> परन्तु, "दुर्गोष्ठी'सिद्धान्त'स्य प्रयोगः वर्णनात्मकविधां प्रति इङ्गिताय अपि भवति, यस्मिन् दुर्गोष्ठ्याः अस्तित्वाय व्यापकतर्काः (दुर्गष्ठ्या सम्बन्धः अस्ति इति आवश्यकं नास्ति) सङ्कलिताः भवन्ति ।<ref>रैमसे, रॉबिन (2006). ''कॉन्सपिरेसी थ्योरीज'', पॉकेट एसेंशियल्स. ISBN 1-904048-65-X.</ref> ।
पङ्क्तिः ३३:
* ''घटनात्मकदुर्गोष्ठीसिद्धान्तः'' – दुर्गोष्ठी सर्वदा सीमितघटनायै उत सीमितघटनाभ्यः कारणभूता भवति । दुर्गोष्ठीकारिभिः स्वशक्तिः कथिततया स्वोर्जा सीमितोद्देशः यः सम्यग्रीत्या परिभाषितः अस्ति, तस्मिन् ध्यानं केन्द्रितं कृत्वा दुर्गोष्ठ्याः कार्यान्वयं करणीयं भवति । एतस्याः दुर्गोष्ठ्याः कृते कैनेडी इत्यस्य हत्या मुख्योदाहरणम् अस्ति ।
* प्रणालिगतदुर्गोष्ठीसिद्धान्तः – एवं कथ्यते यत्, एतस्य सिद्धान्तस्य दुर्गोष्ठ्याः लक्ष्यं व्यापकं भवति । सामान्यतया एतस्य उपयोगः अखिले विश्वे नियन्त्रं प्राप्तुम् उत कस्यचित् बृहदः क्षेत्रस्य प्राप्तै भवति । यद्यपि लक्ष्यम् अति व्यापकम् अस्ति, परन्तु समान्यतया दुर्गोष्ठीकर्तॄणां कार्यान्वयं सरलम् एव भवति । किञ्चन एकाक्यनिष्टकारिसङ्टनम् अधिकसंस्थासु स्वनियन्त्रं प्राप्तुम् अनधिकारिकतया प्रवेशः कृत्वा तासां संस्थानां विनाशस्य योजना करणीया भवति । एषः दुगोष्ठीसिद्धान्तः अन्ताराष्ट्रियसाम्यवादस्य, अन्ताराष्ट्रियधनाढ्यैव्यक्तीनां, यहुदी-जनानां, गुप्तसभायाः सदस्यानां, दिव्यशक्तियुक्तसमुदायस्य नियन्त्रणस्य कृते अति महत्त्वपूर्णः अस्ति ।
* अतिदुर्गोष्ठीसिद्धान्तः – इत्यस्य विषये १९८० तमात् वर्षात् अनन्तरं जिम मार्स, डेविड आइक, मिल्टन विलियम कूपर इत्यादयः लेखकाः न्यरूपयन् । एतस्मिन् सिद्धान्ते अनेकानां दुर्गोष्ठीनां जालं भवति । ताः सर्वाः दुर्गोष्ठ्यः परस्परं सोपानत्वेन सङ्घटिताः भवन्ति । सर्वोन्नते स्थाने स्थितः दुर्गोष्ठीकारी सर्वासां दुर्गोष्ठीनां सञ्चालनं कृत्वा सर्वं
== उद्धरणम् ==
|