गोदावरीनदी
गोदावरी (दक्षिण गङ्गा) | |
River | |
The Mouth of the Godavari river (East) emptying into the Bay of Bengal.
| |
Country | India |
---|---|
States | महाराष्ट्रम्, आन्ध्रप्रदेशः, तेलंगाणा |
Region | South India, West India |
Tributaries | |
- left | Purna, Pranahita, Indravati, Sabari, Taliperu |
- right | Pravara, Manjira, Pedda Vagu, Manair, Kinnerasani |
City | राजमण्ड्री |
Source | |
- elevation | फलकम्:Unit height |
- coordinates | १९°५५′४८″ उत्तरदिक् ७३°३१′३९″ पूर्वदिक् / 19.93000°उत्तरदिक् 73.52750°पूर्वदिक् |
Mouth | |
- elevation | फलकम्:Unit height |
- coordinates | १७°०′ उत्तरदिक् ८१°४८′ पूर्वदिक् / 17.000°उत्तरदिक् 81.800°पूर्वदिक् |
Length | १,४६५ km (९१० mi) |
Basin | ३,१२,८१२ km2 (१,२०,७७७ sq mi) |
Discharge | for Polavaram (1901-1979) |
- average | फलकम्:Unit discharge [१] |
- max | फलकम्:Unit discharge |
- min | फलकम्:Unit discharge |
उपनद्यः
सम्पादयतुपूर्णा प्रणहिता इन्द्रवती शबरीनदी प्रवरा मञ्जिरा पेड्डावगु मनैर् किन्नेसरी च। सा राजमण्ड्रेः समीपे बङ्गालोपसागरेन मिलति ।
गोदावरी दक्षिणभारतस्य प्रमुखा नदी। सा दक्षिणगङ्गा इत्यपि प्रसिद्धा। इयं महाराष्ट्रस्य नासिकमण्डले त्रयम्बकेश्वरे उद्भ्वति। सप्तपवित्रनदीषु अन्यतमा गोदावरी भारतस्य पश्चिमभागात् पूर्वाभिमुखं प्रवह्य अनन्तरं दक्षिणाभिमुखं प्रवहति । एतस्याः दक्षिणगङ्गा इत्यपि अपरं नाम । भारतस्य प्रमुखनदीषु अन्यतमायाः एतस्याः दैर्घ्यं १४६५ कि.मी.यावत् अस्ति । गङ्गायाः अनन्तरं भारतस्य द्वितीया दीर्घा नदी, दक्षिणभारतस्य दीर्घतमा नदी अस्ति । । पाण्डीचेरीसमीपे याणम् इत्यत्र तथा आन्ध्रप्रदेशस्य पूर्वगोदावरीमण्डले अन्तर्वेदी इत्यत्र बङ्गालोपसागरेण मिलति । एषा बसरा (आदिलाबादमण्डलम्) इत्यत्र आन्ध्रप्रदेशं प्रविशति । अत्र एव प्रसिद्धं ज्ञानसरस्वत्याः मन्दिरम् अस्ति । भारते द्वितीयं सरस्वत्याः मन्दिरम् एतत् । आन्ध्रप्रदेशस्य तेलङ्गाणाप्रदेशमार्गेन गमनसमये धर्मपुरी इति कश्चन लघुग्रामः लभ्यते । अत्र अनेकानि मन्दिराणि सन्ति ।While passing through telangana region of
नासिकनगरस्य अनन्तरं गोदावरीनद्याः तीरे द्वितीयं महानगरं नामराजमण्ड्री . राजमण्ड्र्यां गोदावरीनद्याः अत्यन्तं विशालं पात्रम् अस्ति । तन्नाम नद्याः अपरं तीरं ५ कि.मी.दूरे कोव्वूरुनगरे भवति । १९६४ तः -१९६९ पर्यन्तस्य पञ्चवार्षिकयोजनायां निर्मितः श्रीरामसागरप्रकल्पः आदिलाबादमण्डलस्य निझामाबादमण्डलस्य करीमनगरमण्डलस्य वरङ्गलमण्डलस्य च जलापेक्षां पूरयति ।
नद्याः तीरे विद्यमानानि प्रमुखनगराणि
सम्पादयतु- नासिक (कुम्भमेलायाः पवित्रं स्थानम्)
- त्र्यम्बकेश्वरः (दशमं ज्योतिर्लिङ्गम्)
- कोपरगाव
- पैठण (शातवाहनानां राजधानी,महाराष्ट्रस्य प्रसिद्धायाः पैठणीशाटिकायाः उत्पादनस्थानम्)
- गङ्गखेड
- नान्देड (प्रसिद्धं सचखण्डगुरुद्वारम्)
- शिरोञ्चा
- गेव्रै बीडमण्डले
- बसरा, आदिलाबाद (ज्ञानसरस्वतीमन्दिरम्)
- निर्मल, (आदिलाबादमण्डलम्) (निर्मल्क्रीडनकानि)
- Tadpakala, Nizamabad (Armoor Toys)
- battapur, Nizamabad (Armoor Toys)
- Goodem gutta, Adilabad (Temple)
- Dharmapuri, Karimnagar (Narasimha Swamy Temple)
- Kaleshwaram, Karimnagar (Kaleswara Mukhteswara swamy (Siva) Temple)
- Manthani, Karimnagar (Gautameshwara Swami(Siva) Temple, Sri Rama, Sarswathi Temples)
- Mancherial, Adilabad
- Chennur, Adilabad
- Godavarikhani, Karimnagar
- Eturunagaram, Warangal
- Bhadrachalam, khammam
- राजमण्ड्री, पूर्व-गोदावरीमण्डलम्
- कोव्वूरु, पशिम-गोदावरीमण्डलम्
- Tallapudi, पशिम-गोदावरीमण्डलम्
- Narsapur, पशिम-गोदावरीमण्डलम्
- अन्तर्वेदी, पूर्वगोदावरीमण्डलम्Antarvedi is famous for the Laxmi Narasimha Swamy temple constructed between the 15th and 16th centuries. There is also a temple of Lord Siva that is older than Narasimha Swamy temple. The temple's idol of Lord Siva was installed by Lord Srirama.
- Tadipudi, West Godavari
पण्डिचेर्याम्
सम्पादयतु- ↑ "Sage River Database". आह्रियत 16 June 2011.