टोङ्कमण्डलम्

टोङ्कमण्डलं (हिन्दी: टोंक जिला, आङ्ग्ल: Tonk district) राजस्थानराज्ये स्थितं किञ्चन मण्डलम् अस्ति । अस्य मण्डलस्य केन्द्रम् अस्ति टोङ्क इत्येतन्नगरम् ।

टोङ्कमण्डलम्
मण्डलम्
राजस्थानराज्ये टोङ्कमण्डलम्
Country	भारतम्
States and territories of India	राजस्थान
Area
• Total	७,१९४ km२
Population  (२००१)
• Total	१४,२१,७११
Website	http://tonk.nic.in/

भौगोलिकम्

टोङ्कमण्डलस्य विस्तारः ७,१९४ चतुरस्रकिलोमीटर्मितः अस्ति । अस्य मण्डलस्य पूर्वे सवाई माधोपुरमण्डलं, पश्चिमे अजमेरमण्डलम्, उत्तरे जयपुरमण्डलं, दक्षिणे बून्दीमण्डलम् अस्ति । अस्मिन् मण्डले ६१ मिल्लीमीटर्मितः वार्षिकवृष्टिपातः भवति ।

जनसङ्ख्या

२०११ जनगणनानुगुणं टोङ्कमण्डलस्य जनसङ्ख्या १४,२१,७११ अस्ति । अस्मिन् मण्डले प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर्मिते १९८ जनाः वसन्ति अर्थात् अस्य मण्डलस्य जनसङ्ख्यासान्द्रता प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर् १९८ जनाः । २००१-२०११ दशके अस्मिन् मण्डले जनसङ्ख्यावृद्धिः १७.३३% आसीत् । अत्र पुं-स्त्री अनुपातः १०००-९४९ अस्ति । अत्र साक्षरता ६२.४६ % अस्ति ।

उपमण्डलानि

अस्मिन् मण्डले सप्त उपमण्डलानि सन्ति । तानि-

• दियोली
• मलपुरा
• निवाई
• तोडरायसिङ्घपुर/तोडरायसिंहपुर
• टोङ्क
• उनियारा
• पीपलू

वीक्षणीयस्थलानि

अस्मिन् मण्डले बहूनि प्रसिद्धानि वीक्षणीयस्थलानि सन्ति । तानि -

• टोङ्क जमा मस्जिद्
• सुनहरी कोठी
• देवनारयणमन्दिरम्
• कल्याणजी-मन्दिरम्
• जलदेवीमन्दिरम्
• बदरीनाथमन्दिरम्
• कल्पवृक्ष
• जैनमन्दिरानि
• घण्टा घर
• राजमहल
• शिवाजी उद्यानवनम्

इत्यादीनि ।

बाह्यानुबन्धाः

• Official site Archived २००९-०४-१० at the Wayback Machine
• Tonk District