डारोति क्रोफट् हाज्किन्
(कालः – १९१० तः १९९४)
| डारोति क्रोफट् हाज्किन् | |
|---|---|
| जननम् |
१२ १९१० Cairo, Egypt |
| मरणम् |
२९ १९९४ (आयुः ८४) Ilmington, Warwickshire, England, UK |
| देशीयता | United Kingdom |
| कार्यक्षेत्राणि | Biochemistry |
| संस्थाः | University of Oxford |
| मातृसंस्थाः |
Somerville College, Oxford University of Cambridge |
| संशोधनमार्गदर्शी | J. D. Bernal |
| शोधच्छात्राः | Judith Howard, Tom Blundell[१] |
| अन्ये विशिष्टाः छात्राः | Margaret Thatcher |
| विषयेषु प्रसिद्धः |
Development of Protein crystallography Determining the structure of Insulin |
| प्रमुखाः प्रशस्तयः |
Nobel Prize in Chemistry (1964) Copley Medal (1976) Lomonosov Gold Medal (1982) |
इयं डारोति क्रोफट् हाज्किन् (Dorothy Crowfoot Hodgkin) प्रख्याता रसायनविज्ञानिनी । एषा डारोति क्रोफट् हाज्किन् १९१० वर्षे ईजिप्त्–देशस्य कैरोनगरे जन्म प्राप्नोत् । सा आक्सफर्ड–विश्वविद्यालये अध्ययनम् अकरोत् । मध्ये वर्षद्वयं यावत् केम्ब्रिड्ज्–विश्वविद्यालये अपि अध्ययनम् अकरोत् । एषा बहूनि महत्त्वभूतानि संशोधनानि कृतवती । विटमिन् बि–१२ अणोः सङ्कीर्णां रचनाम् एषा डारोति क्रोफट् हाज्किन् संशोधितवती । अनेन सह "कोलस्टराल्”, "ऐयोडिन्”, "पेन्सिलिन्”, "इन्सुलिन्” इत्यादीनां रसायनिक-संयुक्तानां विवरणम् अपि अकरोत् । एतानि सम्सोधनानि वैद्यविज्ञानस्य कृते महत्त्वभूतानि उपायनानि अभवन् ।
बि – १२ अणोः रचनायाः कारणतः शरीरं कथं रक्तवर्णस्य रक्तकणानाम् उपयोगं करोति इति ज्ञातम् । तेन ज्ञानेन "पर्निषियस् अनिमिय" इति रोगस्य औषधस्य अन्वेषणम् अपि सुलभम् अभवत् । एषा डारोति क्रोफट् हाज्किन् १९७२ तमे वर्षे आधुनिकानां सङ्गणाकानां साहाय्येन "इन्सुलिन्”–रचनां संशोधितवती । एतया डारोति क्रोफट् हाज्किनया अनुसृतम् "एक्स्-किरण डिफ्राक्षन् तन्त्रं” डि एन् ए - इत्यस्य रचनायाः निर्णये अपि साहाय्यम् अकरोत् । एषा डारोति क्रोफट् हाज्किन् प्रमुखाणां जीवरसायनवस्तूनां रचनाम् एक्स्-किरण डिफ्राक्षन् तन्त्रद्वारा संशोधितवती इति १९६४ तमे वर्षे रसायनविज्ञानस्य विभागे "नोबेल्”–पुरस्कारम् अपि प्राप्नोत् । एषा डारोति क्रोफट् हाज्किन् १९९४ तमे वर्षे मरणं प्राप्नोत् ।
टिप्पणी
सम्पादयतुबाह्यसम्पर्कतन्तुः
सम्पादयतु- Dorothy Hodgkin tells her life story at Web of Stories (video)
- CWP – Dorothy Hodgkin in a study of contributions of women to physics
- Review of Ferry's biography on the Pugwash website
- Encyclopaedia Britannica, Dorothy Crowfoot Hodgkin
- Dorothy Crowfoot Hodgkin: A Founder of Protein Crystallography
- Nobel Prize 1964 page
- DorothyHodgkin.com Archived २०१४-०९-२९ at the Wayback Machine