बीजुजनतादलम्
बीजुजनतादलम् (BJD, ओडिया- ବିଜୁ ଜନତା ଦଳ)इति भारतीयपक्षणां समूहे एकः ओडिशाक्षेत्रीयपक्षः । अस्य पक्षस्य अध्यक्षः नवीनपटनायकः । १९९७ वर्षस्य डिसेम्बर्-मासस्य २६ दिनाङ्के ओडिशाराज्यस्य भूतपूर्वमुख्यमन्त्रीबीजुपटनायक-महोदयेन पक्षस्य स्थापनाम् अकरोत् ।
| बीजुजनतादलम् | |
|---|---|
| अध्यक्षः | नवीनपटनायक |
| निर्माणम् | १९९७ |
| विचारधारा |
जनप्रीयतावादः सामाजिकस्वाधीनतावादः सामाजिकगणतन्त्रम् |
| राजनैतिकस्थितिः | केन्दीय तथा केन्द्र-वाम |
| मैत्रीकूटः |
राष्ट्रियजनतान्त्रिकमैत्रीकुटः(१९९८–२००९) संयुक्तप्रगतिशीलमैत्रीकुटः(२००९–) |
| लोकसभासदस्यसंख्या |
१४ / ५४५ |
| राज्यसभासदस्यसंख्या |
६ / २४५ |
| विधानसभासदस्यसंख्या |
१०८ / १४७ |
| जालस्थानम् | |
| www.bijujanatadal.net/ | |
इतिहासः
सम्पादयतु१९९६ तमे वर्षे नवीनपटनायकः तस्य पितुः निर्वाचनकेन्द्रतः जनतादलस्य प्रार्थीरूपेण निर्वाचितः अभूत् । १९९७ तमे वर्षे जनतादलतः विभज्य बीजुजनतादलस्य उत्पत्तिः । पक्षस्य प्रतिष्ठानान्तरं बीजुजनतादलं भारतीजनयतापक्षेण सह मैत्री स्थपनाम् अकरोत् । पक्षोऽयं राष्ट्रियस्तरे तथा राज्यस्तरे(ओडिशाराज्यम्) उभयत्र भारतीयजनतापक्षस्य सङ्गी अभूत् । राष्ट्रियगणतान्त्रिकमैत्रीकुटे अस्य पक्षस्य अवस्थानं धर्मनिरपेक्षः पक्षरूपेणैव आसीत् ।
निर्वाचनालेखः
सम्पादयतु- १९९८ तमे वर्षे सधरणलोकसभानिर्वाचने बीजुजनतादलेन ९ निर्वाचनकेन्द्रेषु विजयः प्राप्तासीत् । नवीनपटनायकः केन्द्रसर्वकारस्य मन्त्रीमण्डले खनिजविभागाधिकारी अभवन् ।
- १९९९ वर्षस्य लोकसभानिर्वाचने बीजुजनतादलं दशकेन्द्रेषु विजयं प्राप्तवान् ।
- २००० तथा २००४ तमे वर्षे राज्यविधानसभानिर्वाचने भारतीजनयतापक्षेण सह मैत्रीं कृत्वा विधानसभायां संख्यागरिष्ठताम् प्राप्तवान् ।
- २००४ तमे वर्षे लोकसभानिर्वाचने पक्षस्य ११ केन्द्रेषु विजयः अभवत् ।
- यद्यपि २००९ तमे वर्षे निर्वाचने एतयोः पक्षयोः मैत्रता आसीत् तथापि केन्द्रवण्टनविषयक-विशेषसन्धिः आसीत् ।
- २००९ वर्षस्य लोकसभानिर्वाचने बीजुजनतादलस्य १४ केन्द्रेषु विजयः अभवत् । अस्मिन् पर्याये पक्षोऽयं तृतीयमैत्रीकुटं समर्थितवान् । विधानसभानिर्वाचनेऽपि अस्य पक्षस्य विजयः अभवत् । पक्षोऽयं १४७ विधानसभाकेन्द्रेषु १०८ केन्द्रे विजयं प्राप्तवान् ।
शासनकालः
सम्पादयतु२००० तमे वर्षे विधानसभानिर्वाचने बीजुजनतादलस्य विजयः अभवत् । एतस्मात् नवीनपटनायकः केन्द्रीयमन्त्रीसभात् पदत्यागं कृत्वा ओडिशाराज्यस्य मुख्यमन्त्री अभूत् । सः पुनश्च २००४ तमे वर्षे द्वितीयवारं २००९ तमे वर्षे तृतीयवारं मुख्यमन्त्री पदम् आरूढवान् ।
मैत्रीकुटः
सम्पादयतुबीजुजनतादलस्य भारतीजनयतापक्षेण सह मैत्रीकुटः १९९८-२००९ पर्यन्तमासीत् । अनन्तरं २००९ वर्षस्य लोकसभानिर्वाचने नवीनपटनायकः मैत्रीकुटविच्छेदविषयक निर्णयं घोषितवान् । भारतीयजनतापक्षः मैत्रीविच्छेदं विश्वासघातः इति आख्यायितवान् ।