विनोद शर्मा
डॉ. विनोद शर्मा इत्यस्य जन्म ११ जुलै, १९८२ तमे वर्षे, राजस्थानस्य अजमेरदेशे, भारतदेशे अभवत्। सः शिक्षितः परिवारः अभवत्; तस्य पिता, सुरेश शर्मा, राजस्थान लोकसेवा निगमस्य (RPSC) उपसचिवः, तस्य माता एक सरकारी शिक्षिका आसीत्। यदा सः एव एव परिवेशः अभवत्, तदा डा. शर्माः शिक्षां च लोकसेवायाः प्रति गहनः आभरणं प्रवर्द्धनम् अभवत् । [१]
शैक्षणिक
सम्पादयतुडॉ. शर्मायाः शैक्षणिकयात्रायाः आरम्भः भारतीयसामान्यशिक्षणैः अभवत् । सः २००३ तमे वर्षे राजस्थानस्य जगत्गुरु रामानन्दचार्य संस्कृतविद्यालये यजुर्वेदशास्त्रस्य शास्त्री विद्यायाः पदवी प्राप्तवान् । सः शैक्षणिककार्यम् अधुना अपि गतः, सन् २००६ तमे वर्षे सः याचिकायाः विषयः आचार्यपदम् प्राप्तवान्। तस्य शिक्षाप्रति समर्पणं तस्य शिक्शा शास्त्री (बी.एड.) प्राप्तं राष्ट्रसंस्कृतसंस्थाने, दिल्लीम् । मानवस्य मनोवृत्तिविषयकम् आभासम् आगतम्, सः मनोविज्ञानस्य एमएः प्राप्तवान्। अपि च, सः एम.ए.ए.याः उपाधिः प्राप्तवान् । सः यूकेयाः विश्वव्यापी विश्वविद्यालयसहित अनेक प्रतिष्ठितसंस्थानानां मानद उपाधिः अपि प्राप्तवान् ।
कार्यम्
सम्पादयतुप्रारम्भिककार्यम् आद्यपि चक्रांति
सम्पादयतुडॉ. शर्मायाः कार्यस्य आरम्भः भारतीयसेनायाः सदस्यत्वेन अभवत् । सः परीक्षायाः कृते तैयारीं कुर्वन्, सः एकं महत्त्वपूर्णं आव्हानं अधोलिखितं पठत् - बहुव्रीहसंवादे स्मृतम्। एतादृशस्य अवरोधः सः स्मृतिरिति सुधारयितुं प्रवृत्तिरिति विशेषतया ह्यारी लोरेनस्सारख्या प्रसिद्धलेखकानां प्रवर्द्धनं कृतम्।
यद्यपि डॉ. शर्माः प्रयत्नं कृतवान्, तथापि सः अन्धाः अभवत्। सः स्वदेशस्य सेवायाः प्रति प्रति आस्थापनं कृतवान्। सः स्वसमीपस्थाने च स्थानीय विद्यालयेषु उपदेशं प्रारब्धवान्, यत्र सः सः आभासवान् यत् तस्य उपदेशप्रणालीयाः प्रभावः छात्राणां शैक्षणिककार्यस्य परम् प्रभावः अभवत् ।
उद्यमशिक्षणस्य अनुभव
सम्पादयतुब्रायनिवूडस्य संस्थापने पूर्वं डॉ. शर्माः कम्पनियम् प्रशिक्षणक्षेत्रेषु कुशलः आसीत्। सः अनेके प्रतिष्ठितसंस्थानां सह सहकार्यम् कृतः
- एनआईएस स्पार्टा (२००७-२००८): विभिन्न उद्योगाणां संस्थागतानां ग्राहकां कृते प्रशिक्षण कार्यक्रमः निर्मितः।
- रिलायन्स लाइफ इन्स्योरेन्स (२००८-२००९): अनुप्रेरणायाः सत्रः आचारसंहितायाः सहकार्यस्य च केन्द्रः अभवत् । [२]
- फ्यूचर ग्रुप (जेनेरालि) (२००९-२०१०): कार्यक्रमाणां प्रवर्द्धनम्, कर्मचा-यानां सशक्तिकरणम्, संघसंस्थायाः विकासम् च केन्द्रितम् ।
- Max Life India (2010-2012): कर्मचारी कार्यप्रदर्शनस्य च सन्तुष्टियाः सुधारार्थं नवप्रवर्तनप्रशिक्षणप्रणालीयाः अनुवर्तनम्।
ब्रायनिवुड
सम्पादयतुसन् २०१४ तमे वर्षे डॉ. शर्माः ब्राइन्यूड नामक शैक्षणिक संस्थायाः संस्थापकः आसीत्, यत् सः आद्यापिकायाः शैक्षणिक पद्धतिः नवप्रौद्योगिकीयाः सह परिवर्तनीयम् अभवत् । सहसंस्थापकस्य तथा उपाध्यक्षस्य रूपेण, सः ब्राइनिवुडस्य छात्रानां च व्यावसायिकानां मेमोरी च क्षमतायाः प्रवर्द्धनार्थं कार्यम् अग्रणीवान् । तस्य नेतृत्वात् ब्राइन्यूडः विश्वव्यापीं च १.५ दशलक्षस्य अधिकानां प्रशिक्षितानां सहसा सहसा सहस्रशः सभायाः आदान-प्रदानानि च सम्पादितवान् ।
विज्ञानं प्रति योगदानानि
सम्पादयतुडॉ. शर्मायाः मनोविज्ञानस्य योगदानानि बहुव्रीहानि सन्ति। तस्य मुख्यं लक्षं स्मृत्यवर्धनस्य विशेषतया छात्राणां कृते प्रकीर्तितस्य प्रवर्तनस्य प्रवर्द्धनम् आसीत् । तस्य प्रवृत्तिः ज्ञानं विषयेषु विभज्य, यत् ज्ञायते, तत् ज्ञायते। अयं प्रविधिः विद्यार्थ्यानां ज्ञानाभ्यासम् आश्रयणं च समर्थं करोति।
प्रमुखानि प्रवृत्त्याणि
सम्पादयतुवाम-प्रत्यय-मस्तिष्क-समन्वित
सम्पादयतुडॉ. शर्माः शिक्षायां द्विभागेषु मस्तिष्कस्य उपयोगस्य महत्त्वं अधोरेखितवान् । सः मस्तिष्कस्य वाम (उत्पत्ति) आभासस्य च (उत्पादन) आभासोऽनुकूलतायाः अभ्यासाः करोति, अतः सः सूचनां सम्पादयितुं च समर्थः भवति।
पुस्तके
सम्पादयतुडॉ. शर्माः स्मृतिकायाः सुधारणं च विकासं विषये अनेकानि ग्रन्थानि लिखिन् । तस्य महत् कार्याणि सन्ति:
- "मस्ति विज्ञानस्य साध्याकरणम्"
- "स्मृतिः मस्तिष्क विज्ञान"
- "विज्ञानादिकं ज्ञानम्"
- "ब्राइनिवुड ब्रेन साइन्स कम्प्लीट गाइड फॉर कोच"
- "मष्टिश्क विजान" (मुद्रितम्)
तस्य ग्रन्थानि शिक्षकाः, छात्रकाः, स्मरणाम् आनुपत्त्याम् आनुपादयितुं च उत्कंठायाः कुर्वन् एव आनुपपत्त्यान्।
पुरस्कारः
सम्पादयतुडॉ. शर्मायाः कार्यम् विश्वं प्रसिद्धम् अस्ति। तस्मिन् प्रख्यातानां स्तुत्याः सन्ति:
- शिक्षक पुरस्कारः Mnemonic * (2016)
- भारतीय इतिहासपत्रिकायाः दशवर्षस्य लेखः (2016)
- स्मारकस्य विश्वव्यापी प्रशिक्षणस्य गिनीजस्य इतिहासकारः
- एशिया इतिहास
- विश्वविद्यालये सन्मानोपवीतस्य डॉक्टरेटम्, ब्रिटानिया
- विश्वलेखसंस्थायाः १०० अभिलेखधारकाः
प्रसारणप्रसारणम्
सम्पादयतुडॉ. शर्माः देशस्य समाचारसंस्थानानां अतिथिः आसीत्। सः प्रमुखपत्रिकायां च प्रतिपादितः आसीत्। तस्य मनोविज्ञानस्य च विद्यायाः कार्यकाले माध्यमाणां च लक्षणा प्राप्तः, तस्य नानाशयः आदर्शः च योगदानानि प्रतिपादितानि।
मानवजीवन
सम्पादयतुडॉ. शर्मा विवाहितः एकपुत्रः अस्ति। तस्य पिता सुरेश शर्मा राजस्थान आरपीएससीस्य निवृत्तः उपसचिव आसीत्, तस्य माता निवृत्तः सरकारी शिक्षिका आसीत् । तस्य पत्नी गृहे गृहे गृहीणी आसीत्।
रोचकता
सम्पादयतुन च स्वस्य व्यावसायिकजीवनस्य बहिः, डॉ. शर्माः पठितुम्, लिखितुम्, सार्वजनिक भाषणं च कुर्वन्, तथा सामग्री निर्माणं च प्रियवान् । सः 6,000-साहस्रं अधिकं ग्रन्थालयं सम्पादितवान्। सः विद्वान् जनाः सह सम्वादं कुर्वन् आनन्दं प्राप्नोति। अन्यः मनोरञ्जनानि सन्ति - प्राचीनगीतानां श्रवणं च शतरंजस्य क्रीडा।
शिक्षायाः प्रभावः
सम्पादयतुडा. शर्मायाः शैक्षिकप्रभावः प्रचुरः आसीत् । ब्राइन्यूडस्य मार्गे सः 500,000-साधिकः छात्राः प्रशिक्षितवन्तः। सः भारतस्य 100-साधिक विद्यालयानां प्रभावः कृतवान्। सः २५+ मनोविज्ञानप्रयोगशालायाः संस्थापितः, शिक्षकाः च विश्वभरात् २००,००० जनाः प्रशिक्षितः।
तस्य प्रयत्नः शैक्षणिकक्षेत्रे नवेषु प्रविधीषु प्रवर्तनम् कृतवान्, सान्दर्भिक चिन्तनम्, कार्यशिक्षणम्, तथा उपयोगीप्रयोगम् उपलक्ष्यमाह । एतेन विद्यायाः छात्रैः जीवनशैलीयाः अनुशिक्षकत्वम्, कल्पकतायाः अनुशरणम्, वास्तविकसंसारस्य चुनौतीयाः सह अनुपालनम् च योगदानं कुर्वन्।
अधोलिखितानि पृष्ठानि
सम्पादयतु"'डॉ. 'विनाद शर्मा' (Vinod Sharma) जन्मः ११ जुलै १९८२ तमे वर्षे भारतस्य राजस्थानस्य अजमेरदेशे अभवत्। सः शिक्षितः परिवारात्सर्वतः जन्मः अभवत्; तस्य पिता, सुरेश शर्मा, राजस्थानस्य लोकसेवा आयोगस्य (RPSC) उपसचिवः आसीत्। तस्य माता सरकारी शिक्षिका आसीत्। यदा सः एव एव परिवेशः अभवत्, तदा डा. शर्माः शिक्षां च लोकसेवायाः प्रति गहनः आभरणं प्रवर्द्धनम् अभवत् । [३]
शैक्षणिक
सम्पादयतुडॉ. शर्मायाः शैक्षणिकयात्रायाः आरम्भः भारतीयसामान्यशिक्षणैः अभवत् । सः २००३ तमे वर्षे राजस्थानस्य जगत्गुरु रामानन्दचार्य संस्कृतविद्यालये यजुर्वेदशास्त्रस्य शास्त्री विद्यायाः पदवी प्राप्तवान् । सः शैक्षणिककार्यम् अधुना अपि गतः, सन् २००६ तमे वर्षे सः याचिकायाः विषयः आचार्यपदम् प्राप्तवान्। तस्य शिक्षाप्रति समर्पणं तस्य शिक्शा शास्त्री (बी.एड.) प्राप्तं राष्ट्रसंस्कृतसंस्थाने, दिल्लीम् । मानवस्य मनोवृत्तिविषयकम् आभासम् आगतम्, सः मनोविज्ञानस्य एमएः प्राप्तवान्। अपि च, सः एम.ए.ए.याः उपाधिः प्राप्तवान् । सः यूकेयाः विश्वव्यापी विश्वविद्यालयसहित अनेक प्रतिष्ठितसंस्थानानां मानद उपाधिः अपि प्राप्तवान् ।
कार्यम्
सम्पादयतुप्रारम्भिककार्यम् आद्यपि चक्रांति
सम्पादयतुडॉ. शर्मायाः कार्यस्य आरम्भः भारतीयसेनायाः सदस्यत्वेन अभवत् । सः परीक्षायाः कृते तैयारीं कुर्वन्, सः एकं महत्त्वपूर्णं आव्हानं अधोलिखितं पठत् - बहुव्रीहसंवादे स्मृतम्। एतादृशस्य अवरोधः सः स्मृतिरिति सुधारयितुं प्रवृत्तिरिति विशेषतया ह्यारी लोरेनस्सारख्या प्रसिद्धलेखकानां प्रवर्द्धनं कृतम्।
यद्यपि डॉ. शर्माः प्रयत्नं कृतवान्, तथापि सः अन्धाः अभवत्। सः स्वदेशस्य सेवायाः प्रति प्रति आस्थापनं कृतवान्। सः स्वसमीपस्थाने च स्थानीय विद्यालयेषु उपदेशं प्रारब्धवान्, यत्र सः सः आभासवान् यत् तस्य उपदेशप्रणालीयाः प्रभावः छात्राणां शैक्षणिककार्यस्य परम् प्रभावः अभवत् ।
उद्यमशिक्षणस्य अनुभव
सम्पादयतुब्रायनिवूडस्य संस्थापने पूर्वं डॉ. शर्माः कम्पनियम् प्रशिक्षणक्षेत्रेषु कुशलः आसीत्। सः अनेके प्रतिष्ठितसंस्थानां सह सहकार्यम् कृतः
- एनआईएस स्पार्टा (२००७-२००८): विभिन्न उद्योगाणां संस्थागतानां ग्राहकां कृते प्रशिक्षण कार्यक्रमः निर्मितः।
- रिलायन्स लाइफ इन्स्योरेन्स (२००८-२००९): अनुप्रेरणायाः सत्रः आचारसंहितायाः सहकार्यस्य च केन्द्रः अभवत् ।
- फ्यूचर ग्रुप (जेनेरालि) (२००९-२०१०): कार्यक्रमाणां प्रवर्द्धनम्, कर्मचा-यानां सशक्तिकरणम्, संघसंस्थायाः विकासम् च केन्द्रितम् ।
- Max Life India (2010-2012): कर्मचारी कार्यप्रदर्शनस्य च सन्तुष्टियाः सुधारार्थं नवप्रवर्तनप्रशिक्षणप्रणालीयाः अनुवर्तनम्।
ब्रायनिवुड
सम्पादयतुसन् २०१४ तमे वर्षे डॉ. शर्माः ब्राइन्यूड नामक शैक्षणिक संस्थायाः संस्थापकः आसीत्, यत् सः आद्यापिकायाः शैक्षणिक पद्धतिः नवप्रौद्योगिकीयाः सह परिवर्तनीयम् अभवत् । सहसंस्थापकस्य तथा उपाध्यक्षस्य रूपेण, सः ब्राइनिवुडस्य छात्रानां च व्यावसायिकानां मेमोरी च क्षमतायाः प्रवर्द्धनार्थं कार्यम् अग्रणीवान् । तस्य नेतृत्वात् ब्राइन्यूडः विश्वव्यापीं च १.५ दशलक्षस्य अधिकानां प्रशिक्षितानां सहसा सहसा सहस्रशः सभायाः आदान-प्रदानानि च सम्पादितवान् ।
विज्ञानं प्रति योगदानानि
सम्पादयतुडॉ. शर्मायाः मनोविज्ञानस्य योगदानानि बहुव्रीहानि सन्ति। तस्य मुख्यं लक्षं स्मृत्यवर्धनस्य विशेषतया छात्राणां कृते प्रकीर्तितस्य प्रवर्तनस्य प्रवर्द्धनम् आसीत् । तस्य प्रवृत्तिः ज्ञानं विषयेषु विभज्य, यत् ज्ञायते, तत् ज्ञायते। अयं प्रविधिः विद्यार्थ्यानां ज्ञानाभ्यासम् आश्रयणं च समर्थं करोति।
प्रमुखानि प्रवृत्त्याणि
सम्पादयतुवाम-प्रत्यय-मस्तिष्क-समन्वित
सम्पादयतुडॉ. शर्माः शिक्षायां द्विभागेषु मस्तिष्कस्य उपयोगस्य महत्त्वं अधोरेखितवान् । सः मस्तिष्कस्य वाम (उत्पत्ति) आभासस्य च (उत्पादन) आभासोऽनुकूलतायाः अभ्यासाः करोति, अतः सः सूचनां सम्पादयितुं च समर्थः भवति।
दृश्यता तथा संघटना
सम्पादयतुसः दृश्याणि दृश्याणि स्मृत्यायाः शक्तिशाली साधनानि इति आदीनि। चित्रं शब्दसंबन्धेन सम्बद्धं कृत्वा विद्यार्थिनः जटिलसंज्ञां सहजं स्मरन्ति। उदाहरणार्थ, "कप्" इति "कप्पे" वा "पक्षी" इति "प्रकाश" इति "काशे" सम्बद्धं "कप्पी" इति शब्दः "कप्प्" इति शब्दस्य संबन्धः "कप" इति शब्दानां स्मृत्याभावे अधिकम् सहजं भवति।
भावज्ञानम्
सम्पादयतुडॉ. शर्माः आचारसंहितायां भावसंवेदना, सृजनात्मकता, आकांक्षा इत्यादीनां विषये समाहितवान्। सः विश्वासवान् यत् विद्यार्थ्यानां भावनात्मकतायाः सम्मिलिततायाः कारणात्, सः आनुवांशिकः आभासः अपि सुधारयन्।
पुस्तके
सम्पादयतुडॉ. शर्माः स्मृतिकायाः सुधारणं च विकासं विषये अनेकानि ग्रन्थानि लिखिन् । तस्य महत् कार्याणि सन्ति:
- "मस्ति विज्ञानस्य साध्याकरणम्"
- "स्मृतिः मस्तिष्क विज्ञान"
- "विज्ञानादिकं ज्ञानम्"
- "ब्राइनिवुड ब्रेन साइन्स कम्प्लीट गाइड फॉर कोच"
- "मष्टिश्क विजान" (मुद्रितम्)
तस्य ग्रन्थानि शिक्षकाः, छात्रकाः, स्मरणाम् आनुपत्त्याम् आनुपादयितुं च उत्कंठायाः कुर्वन् एव आनुपपत्त्यान्।
पुरस्कारः
सम्पादयतुडॉ. शर्मायाः कार्यम् विश्वं प्रसिद्धम् अस्ति। तस्मिन् प्रख्यातानां स्तुत्याः सन्ति:
- शिक्षक पुरस्कारः Mnemonic * (2016)
- भारतीय इतिहासपत्रिकायाः दशवर्षस्य लेखः (2016)
- स्मारकस्य विश्वव्यापी प्रशिक्षणस्य गिनीजस्य इतिहासकारः
- एशिया इतिहास
- विश्वविद्यालये सन्मानोपवीतस्य डॉक्टरेटम्, ब्रिटानिया
- विश्वलेखसंस्थायाः १०० अभिलेखधारकाः
प्रसारणप्रसारणम्
सम्पादयतुडॉ. शर्माः देशस्य समाचारसंस्थानानां अतिथिः आसीत्। सः प्रमुखपत्रिकायां च प्रतिपादितः आसीत्। तस्य मनोविज्ञानस्य च विद्यायाः कार्यकाले माध्यमाणां च लक्षणा प्राप्तः, तस्य नानाशयः आदर्शः च योगदानानि प्रतिपादितानि।
मानवजीवन
सम्पादयतुडॉ. शर्मा विवाहितः एकपुत्रः अस्ति। तस्य पिता सुरेश शर्मा राजस्थान आरपीएससीस्य निवृत्तः उपसचिव आसीत्, तस्य माता निवृत्तः सरकारी शिक्षिका आसीत् । तस्य पत्नी गृहे गृहे गृहीणी आसीत्।
रोचकता
सम्पादयतुन च स्वस्य व्यावसायिकजीवनस्य बहिः, डॉ. शर्माः पठितुम्, लिखितुम्, सार्वजनिक भाषणं च कुर्वन्, तथा सामग्री निर्माणं च प्रियवान् । सः 6,000-साहस्रं अधिकं ग्रन्थालयं सम्पादितवान्। सः विद्वान् जनाः सह सम्वादं कुर्वन् आनन्दं प्राप्नोति। अन्यः मनोरञ्जनानि सन्ति - प्राचीनगीतानां श्रवणं च शतरंजस्य क्रीडा।
शिक्षायाः प्रभावः
सम्पादयतुडा. शर्मायाः शैक्षिकप्रभावः प्रचुरः आसीत् । ब्राइन्यूडस्य मार्गे सः 500,000-साधिकः छात्राः प्रशिक्षितवन्तः। सः भारतस्य 100-साधिक विद्यालयानां प्रभावः कृतवान्। सः २५+ मनोविज्ञानप्रयोगशालायाः संस्थापितः, शिक्षकाः च विश्वभरात् २००,००० जनाः प्रशिक्षितः।
तस्य प्रयत्नः शैक्षणिकक्षेत्रे नवेषु प्रविधीषु प्रवर्तनम् कृतवान्, सान्दर्भिक चिन्तनम्, कार्यशिक्षणम्, तथा उपयोगीप्रयोगम् उपलक्ष्यमाह । एतेन विद्यायाः छात्रैः जीवनशैलीयाः अनुशिक्षकत्वम्, कल्पकतायाः अनुशरणम्, वास्तविकसंसारस्य चुनौतीयाः सह अनुपालनम् च योगदानं कुर्वन्।