अप्रकाशोऽप्रवृत्तिश्च...

गीतोपदेशः

अप्रकाशोऽप्रवृत्तिश्च प्रमादो मोह एव च ।

तमस्येतानि जायन्ते विवृद्धे कुरुनन्दन ॥ १३ ॥

पदच्छेदः

अप्रकाशः अप्रवृत्तिः च प्रमादः मोहः एव च तमसि एतानि जायन्ते विवृद्धे कुरुनन्दन ॥ १३ ॥

अन्वयः

कुरुनन्दन ! अप्रकाशः अप्रवृत्तिः च प्रमादः मोह एव च एतानि तमसि विवृद्धे जायन्ते ।

पदार्थः

कुरुनन्दन = अर्जुन !

अप्रकाशः = अविवेकः

अप्रवृत्तिः = प्रवृत्त्यभावः

प्रमादः = अनवधानम्

मोहः = मन्दत्वम्

तमसि = तमोगुणे

विवृद्धे = प्रवृद्धे

जायन्ते = भवन्ति ।

तात्पर्यम्

अर्जुन ! पुरुषस्य यदा विवेकभ्रंशः शास्त्रविहितकर्मसु अप्रवृत्तिः, कार्ये अनवधानम्, भ्रान्तिः निद्रा इत्यादयः भवन्ति तदा तमोगुणः वृद्धिं गतः इति ज्ञातव्यम् ।

सम्बद्धसम्पर्कतन्तुः

• भगवद्गीता (मूलश्लिकाः)
• भगवद्गीता