विकिपीडिया

"भारतस्य संविधानम्" इत्यस्य संस्करणे भेदः

उत्तरदायी रूप से इतिहास देखें
← पुरातनतरं सम्पादनम्नवतरं सम्पादनम् →
Content deleted Content added
यथादृश्यविकिटेक्स्ट
adding contents
No edit summary
पङ्क्तिः ८८:
[[प्रजाप्रभुत्वम्]] पदस्य अयमर्थः अस्मिन् भारते देशे राज्यसर्वकाररचनार्थं केन्द्रसर्वकारस्य निर्माणार्थं च देशस्य प्रजाः एव स्वमतदानेन निर्वाचनेषु चयनं कुर्वन्ति । भरतस्य सर्वेजनाः येषाम् अयुः १८वर्षादधिकं भवति ते शसनबद्धमतं दातुं शक्नुवन्ति । अत्र धर्मस्य मतस्य कुलस्य जातेः लिङ्गस्य शिक्षायाः वा भेदेन विना मताधिकारम् अर्हन्ति ।
=====गणतन्त्रम्====
गणतन्त्रं राजाधिकरस्य विरुद्धम् अस्ति । प्रभुप्रशासने कश्चिदेकः राज्यस्य परमाधिकारी भवति । पितुः अनन्तरं पुत्रः इति वंशपारम्पर्यस्य आधारेण राजानः भवन्ति । प्रजाप्रभुत्वपद्धतौ तु प्रजा एव प्रभवः भवन्ति । प्रजप्रभुत्वस्य गणतन्त्रे राज्यस्य मुख्यं निर्दिष्टकलावधिपर्यन्तं शासनाधिकरी इति चयनं कुर्वन्ति । राष्ट्रपतिः ५वर्षाणि यावत् अधिकारे तिष्ठति ।
 
==अनुच्छेदाः==
'''[[ಗಣತಂತ್ರ]]'''ವು [[ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ|ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ]] ವಿರುದ್ದವಾದದ್ದು. ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ತರು ವಂಶ ಪಾರಂಪರೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಜೀವಮಾನದವರೆಗೆ ಅಥವಾ ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವವರೆಗೆ ನೇಮಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಗಣತಂತ್ರದಲ್ಲಿ, ಆ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ತನನ್ನು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಆರಿಸಲಾಗುವುದು. ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯನ್ನು ೫ ವರ್ಷಗಳ ಒಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಅವಧಿಗೆ ಚುನಾಯಿಸಲಾಗುವುದು.
संविधाने अनुच्छेदान् परिष्कारपूर्वकं योजयितुं शक्यते । इदानीं विद्यामानाः १२अनुच्छेदाः सपरिष्काराः भवन्ति । राज्यसर्वकाराणां केन्द्रपसाशितप्रदेशानां च अधिकारस्य परमावधिः, उन्नताधिकारिणां वेतनं, प्रमाणवचनस्य विधयः राज्यसभा, राज्यानां विधानपरिषत्, उन्नतसदनम्, प्रतिराज्यं निर्वाचनस्थानानं सङ्ख्यानिश्चयः, अनुसूचितविभागानां प्रशसनस्य नियन्त्रणस्य च विशेषव्यवस्थायाः निर्माणम्, [[अस्सामराज्यम्|अस्स्मराज्यस्य]] वनवसिनां प्रदेशस्य प्रसासस्य व्यवस्थायाः प्रकल्पनम् । केन्द्रसर्वकारस्य राज्यसर्वकारस्य च उत्तरदायित्वस्य आवली, अधिकृताः भाषाः, स्थनम् अवधेः च प्रगतिः, भारतेन सह [[सिक्किम्|सिक्किंराज्यस्य]] संयोगः, संसत्सदस्याः विधानसभासदस्यानां पक्षान्तरं विरुध्य विशेषनियमसर्जनम्, ग्रामीणाभिवृद्धिः, नगरपरियोजनाः ।
 
==परिष्काराः==
== ಅನುಚ್ಛೇಧಗಳು ==
भरतस्य संविधानस्य परिष्कर्तुम् एवं प्रक्रियाः सन्ति ।
ಅನುಚ್ಛೇಧಗಳನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಮುಖಾಂತರ ಸೇರಿಸಬಹುದು. ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿರುವ ೧೨ ಅನುಚ್ಛೇಧಗಳು ಇವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಹಾಗು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅಧಿಕಾರ ಪರಮಾವದಿ; ಉನ್ನತ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಸಂಬಳ(ವರಮಾನ);ಪ್ರಮಾಣವಚನಗಳ ವಿಧಗಳು; [[ರಾಜ್ಯಸಭೆ]](ರಾಜ್ಯಗಳ ಪರಿಷತ್ತು - ಸಂಸತ್ತಿನ ಮೇಲ್ಮನೆ)ಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯ ಹಾಗು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಇಂತಿಷ್ಟು ಎಂದು ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುವುದು. [[ಅನುಸೂಚಿತ ಜಾತಿ]] ಮತ್ತು [[ಅನುಸೂಚಿತ ಪಂಗಡ|ಅನುಸೂಚಿತ ಪಂಗಡಗಳ]] ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಏರ್ಪಾಟು ಕಲ್ಪಿಸುವುದು;ಅಸ್ಸಾಮಿನಲ್ಲಿರುವ ಬುಡಕಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶಗಳ ಆದಳಿತಕ್ಕೆ ಏರ್ಪಾಟು ಕಲ್ಪಿಸುವುದು; ಕೇಂದ್ರ(ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ),ರಾಜ್ಯ ಹಾಗು ದ್ವಂದ್ವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಗಳು; ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳು ; ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಅವಧಿಯ ಸುಧಾರಣೆ ; ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ [[ಸಿಕ್ಕಿಂ|ಸಿಕ್ಕಿಂನ್]] ಸಂಯೋಗ; ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ವಿಧಾನ ಸಭಾ ಸದಸ್ಯರ ಪಕ್ಷಾಂತರ ವಿರುದ್ದ ವಿಶೇಷ ಏರ್ಪಾಟು ಕಲ್ಪಿಸುವುದು ; ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ; ಮತ್ತು ನಗರ ಯೋಜನೆ .
* संसदि सामान्यबहुमतेन । इत्युक्ते सति यदा संविधानस्य नुच्छेदः परिष्कारम् अपेक्ष्य संसदि प्रस्तूयते तदा सांसदानां सख्ङ्ख्यायाः अर्धाधिकाः अनुमोदयन्ति तदा परिष्कारस्य विषयं राष्ट्रपतेः अनुमतिप्राप्त्यर्थे प्रेषयितुं शक्यते ।
 
* संसदि विशेषबहुमतेन शक्येते परिष्कारः । यदा संसदि अर्धाधिकसङ्ख्याकाः सांसदाः उपस्थिताः भवन्ति । तेषु ३भागेषु भागद्वयम् अङ्गीकरोति चेत् तदा अपि परिष्कारस्य विषयं राष्ट्रपतेः अनुमतिप्राप्त्यर्थे प्रेषयितुं शक्यते ।
== ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು ==
* केन्द्रराज्ययोः सम्बन्धविषयेऽपि उपर्युक्तविधानेन एव परिष्कारः शक्यते । अनेन सह कनिष्टपक्षे सर्वेषु राज्येषु अर्धसङ्खाकानि राज्यानि विशेषबहुमां साधयन्ति चेत् परिष्कारस्य विषयं राष्ट्रपतेः अनुमतिप्राप्त्यर्थे प्रेषयितुं शक्यते ।
ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿವೆ:
उपर्युक्तविधानेन संविधानस्य परिष्कारः कठिणप्रक्रिया चेदपि भारतस्य संविधानं प्रपञ्चे एव अत्यधिकपरिष्कारयुक्तसंविधानेषु अन्यतमम् अस्ति । सर्वप्रथमः परिष्कारः भारते देशे संविधानरचनस्य वर्षपूर्णात् पूर्वम् एव अभवत् । तदन्तरदिनेषु सामान्यतः वर्षे परिष्कारद्वयं सम्भवति । अन्यदेशे विशेषशासननियमेन (ordinance) यथा नूतननियमान् अनुष्ठाने आनयन्ति तथा भारते कर्तुं न शक्यते यतः भारतस्यसंविधानम् अतीवविस्तृतः अस्ति । अत्र नूतनशासननियमाः संविधानस्य परिष्कारद्वारा एव आनीयन्ते ।
* ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಹುಮತದಿಂದ: ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮತಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಅಲ್ಲಿರುವ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಸದೀಯರ ಅಂಗೀಕಾರವಿದ್ದರೆ, ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯ ಸಮ್ಮತಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಬಹುದು.
* ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಬಹುಮತದಿಂದ: ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸದಸ್ಯರು ಹಾಜರಿದ್ದು, ಅವರಲ್ಲಿ ೩ರಲ್ಲಿ ೨ ಭಾಗ ಸಂಸದೀಯರು ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದರೆ ಅ ತಿದ್ದುಪಡಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯ ಸಮ್ಮತಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಬಹುದು.
== लेखनानि ==
* ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ಸಂಬಂಧದ ಬಗೆಗಿನ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳಿಗೆ ಮೇಲಿನಂತೆ ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿಶೇಷ ಬಹುಮತವಿದ್ದು, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಕನಿಷ್ಟ ಅರ್ಧ ರಾಜ್ಯಗಳ ಶಾಸನಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಬಹುಮತ ಗಳಿಸಿದರೆ, ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯ ಸಮ್ಮತಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಬಹುದು. {{ref|am}}
* ''' प्रथमः भागःभागः - ''' - लेखनानि १- ४ केन्द्रसर्वकारः तस्य प्रशासनं च ।
 
* ''' द्वितीयः भागः ''' - लेखनानि ५- ११ [[पौरत्वम्]] ।
ಮೇಲಿನಂತೆ ಸಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಒಂದು ಕಠಿಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾದರೂ, ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನ ಪ್ರಪಂಚದ ಅತೀ ತಿದ್ದಲ್ಪಟ್ಟ ಸಂವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಸಂವಿಧಾನದ ಅಳವಡಿಕೆಯ ಒಂದು ವರ್ಷದೊಳಗೆಯೆ ಆಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸಣ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿ ೨ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳಷ್ಟು ಆಗಿವೆ. ಈ ಸಂವಿಧಾನ ಸವಿಸ್ತಾರವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಬೇರೆ ಜನತಂತ್ರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಕಾಯಿದೆ (ordinance) ಮೂಲಕ ಜಾರಿಗೆ ತರಬಲ್ಲ ಕಾಯಿದೆಗಳನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ತರಲಾಗುತ್ತದೆ.
* '''तृतीयः भागः ''' - लेखनानि १२- ३५ [[मूलभूताधिकाराः]]
 
:* लेखनानि १४- १८ [[समानताधिकारः]]
೧೯೭೪ರ ''ಕೇಶವಾನಂದ ಭಾರತಿ ವಿರುದ್ಧ ಕೇರಳಾ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ'' ಮೊಕದ್ದಮೆಯಲ್ಲಿ [[ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ]] ನೀಡಿದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನದತ್ತ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಶಾಸಕಾಂಗದ ಸಂವಿಧಾನದ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನೂ ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿ ''ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲಭೂತ ತತ್ವಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ''ವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಇದರಡಿಯಲ್ಲಿ ೩೯ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ೪೨ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಅಸಂವಿಧಾನಿಕ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿ ಅವನ್ನು ತಗೆದೆ ಹಾಕಿತು. ಎಚ್.ಎಮ್.ಸೀರ್ವಾಯ್‍ರಂತಃ ಕೆಲ ಸಂವಿಧಾನಿಕ ತಜ್ಞರು ಇದು ಸಂವಿಧಾನ ಶಿಲ್ಪಿಗಳ ಆಶಯಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯೆಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ.
:* लेखनानि १९- २२ [[ स्वातन्त्र्याधिकारः]]
ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ೧೦೮ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದು, ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ೨೦೧೦ ನೇ ಇಸ್ವಿ ಮಾಚ್ ೯ರಂದು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ವಿಧೆಯಕ ಅಂಗೀಕಾರವಾಗಿ ರಾಷ್ತ್ರಪತಿಗಲಳ ಅಂಕಿತಕ್ಕಾಗಿ ಹೋಗಿದೆ.
:* लेखनानि २३-२४ [[परिशोषणविरोधाधिकारः]]
 
:* लेखनानि २५-२८ [[धार्मिकस्वातन्त्र्याधिकारः]]
== ಲೇಖನಗಳು ==
:* लेखनानि २९-३१ [[सांस्कृतिकः शैक्षणिकः चाधिकारः]]
* '''ಭಾಗ ೧''' - ಲೇಖನಗಳು ೧-೪ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಅದರ ಆಡಳಿತದ ಮೇಲೆ
:* लेखनानि ३२-३५ सांविधानिकपरिहाराधिकारः
* '''ಭಾಗ ೨''' - ಲೇಖನಗಳು ೫-೧೧ [[ಪೌರತ್ವ]] ದ ಮೇಲೆ
:* '''भागः - ४''' - सर्वकारस्य कार्यनीतेः सांविधानिकप्रक्रियायुक्तानि लेखनानि ३६ - ५१
* '''ಭಾಗ ೩''' - ಲೇಖನಗಳು ೧೨-೩೫ [[ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳು]]
:* '''भागः - ४(ए)''' लेखनम् ५१ अ युक्तम् - प्रत्येकं भारतीयस्य मूलभूताधिकारान् कर्वव्यानि च युक्तानि ।
:* ಲೇಖನಗಳು ೧೪-೧೮ [[ಸಮಾನತೆ|ಸಮಾನತೆಯ]] ಹಕ್ಕು,
:* '''भागः - ५''' - केन्द्रसर्वकारस्य विषये लेखनयुक्तम्
:* ಲೇಖನಗಳು ೧೯-೨೨ [[ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ|ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ]] ಹಕ್ಕು,
:*'''अध्यायः - १ - लेखनानि ५२-७८ [[कार्याङ्गम्|कार्याङ्गस्य]] विषये
:* ಲೇಖನಗಳು ೨೩-೨೪ [[ಶೋಷಣೆ|ಶೋಷಣೆಯ]] ವಿರುದ್ಧ ಹಕ್ಕು,
::* लेखनानि ५२-७३ [[भारतस्य राष्ट्रपतिः]], [[भारतस्य उपराष्ट्रपतिः]] एतयोः विषये ।
:* ಲೇಖನಗಳು ೨೫-೨೮ [[ಧಾರ್ಮಿಕ]] ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕು,
::* लेखनानि ७४-७५ मन्त्रिपरिषदः विषये
:* ಲೇಖನಗಳು ೨೯-೩೧ [[ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ]] ಮತ್ತು [[ಶೈಕ್ಷಣಿಕ]] ಹಕ್ಕು,
::* लेखनम् ७६भारतस्य मुख्यः अटार्नी (व्यवहारपण्डितः)
:* ಲೇಖನಗಳು ೩೨-೩೫ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪರಿಹಾರದ ಹಕ್ಕು.
::* लेखनानि ७७-७८ [[भारतसर्वकारः|सर्वकारस्य]]व्यवहारनिर्वहणविषये ।
* '''ಭಾಗ ೪''' - ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾರ್ಯನೀತಿಯ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ತಾಕೀತುಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಲೇಖನಗಳಾದ ೩೬ - ೫೧
:'''अध्यायः - २ - लेखनानि ७९-१२२ [[भारतस्य संसत्|भारतस्य संसदः]]विषये'''.
* '''ಭಾಗ ೪(ಎ)''' ಲೇಖನ ೫೧ ಅ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ - ಪ್ರತಿ ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕನ ಮೂಲಭೂತ ಕರ್ತವ್ಯಗ್ಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ.
::* लेखनानि ७९-८८ संसदः संविधानस्य विषये ।
* '''ಭಾಗ ೫''' - ಕೆಂದ್ರದ ಕುರಿತು ಲೇಖನಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ.
::* लेखनानि ८९-९८ संसदः अधिकारव्याप्तिविषये ।
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೧ - ಲೇಖನಗಳು ೫೨-೭೮ [[ಕಾರ್ಯಾಂಗ]] ದ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनानि ९९-१०० व्यवहारन् प्रचालनविषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೫೨-೭೩ [[ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ]] ಮತ್ತು [[ಭಾರತದ ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ|ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ]] ಗಳ ಬಗ್ಗೆ,
::* लेखनानि १०१-१०४ सदस्यानाम् उच्चाटनविषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೭೪-೭೫ ಮಂತ್ರಿ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಮೇಲೆ,
::* लेखनानि १०५-१०६संसत्सदस्यानाम् अधिकारः सौकर्यानि, विशेषाधिकाराणां विषये ।
::* ಲೇಖನ ೭೬ ಭಾರತದ ಮುಖ್ಯ ಅಟಾರ್ನಿ,
::* लेखनानि १०७-१११ [[शासकाङ्गम्|शासकाङ्गस्य]] कार्यविधानस्य विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೭೭-೭೮ [[ಭಾರತ ಸರಕಾರ|ಸರಕಾರ]]ದ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनानि ११२-११७ आर्थिकविचाराणां कार्यविधानस्य विषये ।
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೨ - ಲೇಖನಗಳು ೭೯-೧೨೨ [[ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತು|ಸಂಸತ್ತು]] ಬಗ್ಗೆ'''.
::* लेखनानि ११८-१२२ सामान्यकार्यविधानस्य विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೭೯-೮೮ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸಂವಿಧಾನದ ಬಗ್ಗೆ,
:'''अध्यायः - ३ - लेखनम् १२३ राष्ट्रपतेः शासकाङ्गाधिकारस्य विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೮೯-೯೮ ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ,
::* लेखनम् १२३ संसदः विरामकाले राष्ट्रपतेः [[सुग्रिवाज्ञा]] संप्रेषणस्य विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೯೯-೧೦೦ ವ್ಯವಹಾರಗಲನ್ನು ನಡೆಸುವ ಬಗ್ಗೆ,
:'''अध्यायः - ४ - लेखनानि १२४-१४७ केन्द्रस्य [[न्यायाङ्गम्|न्यायाङ्गस्य]] विषये'''
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೦೧-೧೦೪ ಸದಸ್ಯರ ಉಚ್ಚಾಟನೆಯ ಬಗ್ಗೆ,
::* लेखनानि १२४-१४७ [[भारतस्य सर्वोच्चन्ययालयः|सर्वोच्चन्यायालयस्य]] (सुप्रीं कोर्ट्) रचनस्य विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೦೫-೧೦೬ ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ಸದಸ್ಯರ ಅಧಿಕಾರ, ಸೌಕರ್ಯಗಳು, ಮತ್ತು ವಿಶೇಷಾಧಿಕಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ,
:'''अध्यायः - ५ - लेखनानि १४८-१५१ भारतस्य कण्ट्रोल् अडिटर् जलरल् विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೦೭-೧೧೧ [[ಶಾಸಕಾಂಗ|ಶಾಸಕಾಂಗದ]] ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಬಗ್ಗೆ,
::* लेखनानि १४८ - १५१ [[काम्प्ट्रोलर् - आडिटर् जनरल्]]अधिकराणां कर्त्वयानां च विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೧೨-೧೧೭ ಆರ್ಥಿಕ ವಿಚಾರಗಳ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಬಗ್ಗೆ,
* '''भागः - ६''' - राज्यानां विषये लेखनानि ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೧೮-೧೨೨ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
:'''अध्यायः - १ - लेखनम् १५२ भारतराज्यस्य सामान्यव्याख्यानम् ।
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೩ - ಲೇಖನ ೧೨೩ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳ ಶಾಸಕಾಂಗ ಅಧಿಕಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ.'''
::* लेखनम् १५२ - भारतस्य राज्यानां व्याख्यानात् [[जम्मु काश्मीरः च|जम्मुकाश्मीरयोः]] बहिष्करणस्य विषये ।
::* ಲೇಖನ ೧೨೩ ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿರಾಮಕಾಲದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು [[ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಝ್ನೆ]] ಹೊರಡಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ
:'''अध्यायः - ೨ - लेखनानि १५२-१६७ [[कार्याङ्गम्|कार्याङ्गस्य]] विषये'''
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೪ - ಲೇಖನಗಳು ೧೨೪-೧೪೭ ಕೇಂದ್ರ [[ನ್ಯಾಯಾಂಗ|ನ್ಯಾಯಾಂಗದ]] ಬಗ್ಗೆ.'''
::* लेखनानि १५३-१६२ [[राज्यपालः|राज्यपालस्य]] विषये,
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೨೪-೧೪೭ [[ಭಾರತದ ಪರಮೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ|ಪರಮೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ]]ದ (ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್) ರಚನೆ ಮತ್ತು ಸಂವಿಧಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनानि १६३-१६४ मन्त्रिपरिषदः विषये ।
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೫ - ಲೇಖನಗಳು ೧೪೮-೧೫೧ ಭಾರತದ ಕಂಟ್ರೋಲರ್ ಮತ್ತು ಆಡಿಟರ್ ಜನರಲ್ ಬಗ್ಗೆ.'''
::* लेखनम् १६५ राज्यस्य अड्वोकेट् जनरल् नियोजनविषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೪೮ - ೧೫೧ [[ಕಾಂಪ್ಟ್ರೋಲರ್ ಮತ್ತು ಆಡಿಟರ್-ಜನರಲ್‍|ಕಾಂಪ್ಟ್ರೋಲರ್ ಮತ್ತು ಆಡಿಟರ್-ಜನರಲ್‍ನ]] ಅಧಿಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕರ್ತವ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनानि १६६-१६७ सर्वकारस्य व्यवहाराणां निर्वहणस्य विषये ।
* '''ಭಾಗ ೬''' - ರಾಜ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು.
:'''अध्यायः - ३ - लेखनानि १६८ - २१२ राज्यानां शासकाङ्गास्य विषये ।
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೧ - ಲೇಖನ ೧೫೨ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯದ ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ'''
::* लेखनानि १६८ - १७७ सामान्यः सन्देशः ।
::* ಲೇಖನ ೧೫೨ - ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಿಂದ [[ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ|ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ]] ಹೊರಪಡಿಸುವಿಕೆ
::* लेखनानि १७८ - १८७ राज्यस्य शासकाङ्गस्य अधिकारिणां विषये ।
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೨ - ಲೇಖನಗಳು ೧೫೩-೧೬೭ [[ಕಾರ್ಯಾಂಗ|ಕಾರ್ಯಾಂಗದ]] ಬಗ್ಗೆ'''
::* लेखनानि १८८ - १८९ कार्यनिर्वहणस्य विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೫೩-೧೬೨ [[ರಾಜ್ಯಪಾಲ|ರಾಜ್ಯಪಾಲರ]] ಬಗ್ಗೆ,
::* लेखनानि १९० - १९२ सदस्यानां निवारणविषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೬೩-೧೬೪ ಮಂತ್ರಿ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಮೇಲೆ,
::* लेखनानि १९४ - १९५ सभायाः तस्याः सदास्यानां च अधिकारस्य सौलभ्यानां शासननियमैः सुरक्षायाः विषये ।
::* ಲೇಖನ ೧೬೫ ರಾಜ್ಯದ ಅಡ್ವೋಕೇಟ್-ಜನರಲ್ ರ ಬಗ್ಗೆ.
::* लेखनानि १९६ - २०१ सासकाङ्गस्य कार्यविधानस्य विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೬೬-೧೬೭ ಸರಕಾರದ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವ ಬಗ್ಗೆ.
::* लेखनानि २०२ - २०७ आर्थिकविषयाणां कार्यविधानस्य विषये ।
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೩ - ಲೇಖನಗಳು ೧೬೮ - ೨೧೨ ರಾಜ್ಯಗಳ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಬಗ್ಗೆ'''.
::* लेखनानि २०८ - २१२ अन्यसामान्यकार्यविधानस्य विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೬೮ - ೧೭೭ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾಹಿತಿ
:'''अध्यायः - ४ - लेखनम् २१३ राज्यपलस्य शासकाङ्गाधिकारस्य विषये ।
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೭೮ - ೧೮೭ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ,
::* लेखनम् २१३ - ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗೆ ಸಂಸತ್ತು ಸಭೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಿಧೇಯಕಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಅಧಿಕಾರದ ಬಗ್ಗೆ.
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೮೮ - ೧೮೯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ,
:'''अध्यायः - ೫''' - लेखनानि ೨೧೪ - ೨೩೧ ರಾಜ್ಯಗಳ ಉಚ್ಛನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೯೦ - ೧೯೩ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ವಜಾ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ,
::* लेखनानि ೨೧೪ - ೨೩೧ ರಾಜ್ಯಗಳ ಉಚ್ಛನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೯೪ - ೧೯೫ ಸಭೆಯ ಮತ್ತದರ ಸದಸ್ಯರ ಅಧಿಕಾರಗಳು, ಸವಲತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಳು,
:'''अध्यायः - ೬''' - लेखनानि ೨೩೩ - ೨೩೭ ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
::* ಲೇಖನಗಳು ೧೯೬ - ೨೦೧ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಬಗ್ಗೆ,
::* लेखनानि ೨೩೩ - ೨೩೭ ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೦೨ - ೨೦೭ ಅರ್ಥಿಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ,
* '''भागः - ೭''' - ಮೊದಲನೆ ಅನುಚ್ಛೇಧದ 'ಬಿ' ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ರಾಜ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि.
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೦೮ - ೨೧೨ ಇತರೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
:* लेखनम् ೨೩೮ लेखनम् ೨೩೮ರ ರದ್ದುಪಡಿಸುವಿಕೆ. ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಏಳನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೫೬, ಎಸ್. ೨೯ ಮತ್ತು ಅನುಚ್ಛೇದ''.
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೪ - ಲೇಖನ ೨೧೩ ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಶಾಸಕಾಂಗ ಅಧಿಕಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
* '''भागः - ೮''' - ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि
::* ಲೇಖನ ೨೧೩ - ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗೆ ಸಂಸತ್ತು ಸಭೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಿಧೇಯಕಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಅಧಿಕಾರದ ಬಗ್ಗೆ.
:* लेखनानि ೨೩೯ - ೨೪೨ ಆಳ್ವಿಕೆ, ಸಚಿವ ಸಂಪುಟದ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಉಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೫''' - ಲೇಖನಗಳು ೨೧೪ - ೨೩೧ ರಾಜ್ಯಗಳ ಉಚ್ಛನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
* '''भागः - ೯''' - ಪಂಚಾಯತಿ ಪದ್ಧತಿಯ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೧೪ - ೨೩೧ ರಾಜ್ಯಗಳ ಉಚ್ಛನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
:* लेखनानि ೨೪೩ - ೨೪೩ಓ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತಿ ಪದ್ಧತಿಯ ಬಗ್ಗೆ
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೬''' - ಲೇಖನಗಳು ೨೩೩ - ೨೩೭ ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
* '''भागः - ೯ಎ''' - ನಗರಪಾಲಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि.
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೩೩ - ೨೩೭ ಅಧೀನ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ
:* लेखनानि ೨೪೩ಪಿ - ೨೪೩ಜೆಡ್‍ಜಿ ನಗರಪಾಲಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ
* '''ಭಾಗ ೭''' - ಮೊದಲನೆ ಅನುಚ್ಛೇಧದ 'ಬಿ' ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ರಾಜ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು.
* '''भागः - ೧೦''' - ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि.
:* ಲೇಖನ ೨೩೮ ಲೇಖನ ೨೩೮ರ ರದ್ದುಪಡಿಸುವಿಕೆ. ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಏಳನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೫೬, ಎಸ್. ೨೯ ಮತ್ತು ಅನುಚ್ಛೇದ''.
:* लेखनानि ೨೪೪ - ೨೪೪ಎ ಆಳ್ವಿಕೆ, ಸಚಿವ ಸಂಪುಟದ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಶಾಸನಸಭೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
* '''ಭಾಗ ೮''' - ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು
* '''भागः - ೧೧''' - ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ಸಂಭಂಧಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
:* ಲೇಖನಗಳು ೨೩೯ - ೨೪೨ ಆಳ್ವಿಕೆ, ಸಚಿವ ಸಂಪುಟದ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಉಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ
:'''अध्यायः - ೧ - लेखनानि ೨೪೫ - ೨೫೫ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಅಧಿಕಾರಗಳ ವಿತರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ'''
* '''ಭಾಗ ೯''' - ಪಂಚಾಯತಿ ಪದ್ಧತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು
::* लेखनानि ೨೪೫ - ೨೫೫ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಸಂಬಂಧಗಳ ವಿತರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ
:* ಲೇಖನಗಳು ೨೪೩ - ೨೪೩ಓ ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತಿ ಪದ್ಧತಿಯ ಬಗ್ಗೆ
:'''अध्यायः - ೨ - लेखनानि ೨೫೬ - ೨೬೩ ಆಡಳಿತದ ಸಂಭಂಧಗಳು'''
* '''ಭಾಗ ೯ಎ''' - ನಗರಪಾಲಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು.
::* लेखनानि ೨೫೬ - ೨೬೧ - ಸಾಮಾನ್ಯ
:* ಲೇಖನಗಳು ೨೪೩ಪಿ - ೨೪೩ಜೆಡ್‍ಜಿ ನಗರಪಾಲಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनानि ೨೬೨ - [[ನೀರು|ನೀರಿನ]] ವಿವಾದಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
* '''ಭಾಗ ೧೦''' - ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು.
::* लेखनानि ೨೬೩ - ರಾಜ್ಯಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಬಗ್ಗೆ.
:* ಲೇಖನಗಳು ೨೪೪ - ೨೪೪ಎ ಆಳ್ವಿಕೆ, ಸಚಿವ ಸಂಪುಟದ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಶಾಸನಸಭೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
* '''भागः - ೧೨''' - [[ಹಣಕಾಸು]], [[ಸ್ವತ್ತು]], [[ಒಪ್ಪಂದ|ಒಪ್ಪಂದಗಳು]] ಮತ್ತು ದಾವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
* '''ಭಾಗ ೧೧''' - ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ಸಂಭಂಧಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
:'''अध्यायः - ೧ - लेखनानि ೨೬೪ - ೨೯೧ ಹಣಕಾಸಿನ ಬಗ್ಗೆ'''
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೧ - ಲೇಖನಗಳು ೨೪೫ - ೨೫೫ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಅಧಿಕಾರಗಳ ವಿತರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ'''
::* लेखनानि ೨೬೪ - ೨೬೭ ಸಾಮಾನ್ಯ
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೪೫ - ೨೫೫ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಸಂಬಂಧಗಳ ವಿತರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनानि ೨೬೮ - ೨೮೧ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಆದಾಯದ ಹಂಚುವಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೨ - ಲೇಖನಗಳು ೨೫೬ - ೨೬೩ ಆಡಳಿತದ ಸಂಭಂಧಗಳು'''
::* लेखनानि ೨೮೨ - ೨೯೧ ಇತರೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಬಗ್ಗೆ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡುಗಳು
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೫೬ - ೨೬೧ - ಸಾಮಾನ್ಯ
:'''अध्यायः - ೨ - लेखनानि ೨೯೨ - ೨೯೩ ಸಾಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೬೨ - [[ನೀರು|ನೀರಿನ]] ವಿವಾದಗಳ ಬಗ್ಗೆ.
::* ಲೇಖನಗಳುलेखनानि ೨೬೩೨೯೨ - ರಾಜ್ಯಗಳ೨೯೩ ಮಧ್ಯೆರಾಜ್ಯಗಳು ಸಂಯೋಜನೆಯಸಾಲ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ.
* :'''ಭಾಗअध्यायः ೧೨'''- ೩ - [[ಹಣಕಾಸು]],लेखनानि ೨೯೪ - ೩೦೦ [[ಸ್ವತ್ತು]], [[ಒಪ್ಪಂದ|ಒಪ್ಪಂದಗಳು]], ಹಕ್ಕುಗಳು, ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ, ಅಭಾರಗಳು ಮತ್ತು ದಾವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ.'''
::* लेखनानि ೨೯೪ - ೩೦೦ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಭಾರಗಳು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದ ಬಗ್ಗೆ.
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೧ - ಲೇಖನಗಳು ೨೬೪ - ೨೯೧ ಹಣಕಾಸಿನ ಬಗ್ಗೆ'''
:'''अध्यायः - ೪ - लेखनम् ೩೦೦ಎ ಸ್ವತ್ತಿನ ಮೇಲಿನ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೬೪ - ೨೬೭ ಸಾಮಾನ್ಯ
::* लेखनम् ೩೦೦ಎ - ಜನರ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿ ತಗೆದುಕೊಳ್ಳದಿರುವ ಬಗ್ಗೆ
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೬೮ - ೨೮೧ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಆದಾಯದ ಹಂಚುವಿಕೆ ಬಗ್ಗೆ
* '''भागः - ೧೩''' - ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಒಳಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೮೨ - ೨೯೧ ಇತರೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಬಗ್ಗೆ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡುಗಳು
:* लेखनानि ೩೦೧ - ೩೦೫ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯಗಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯತೆ ಹಾಗು ಅದರ ಮೇಲೆ ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ನಿರ್ಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಹೇರುವ ಅಧಿಕಾರದ ಬಗ್ಗೆ
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೨ - ಲೇಖನಗಳು ೨೯೨ - ೨೯೩ ಸಾಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
:* लेखनम् ೩೦೬ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಏಳನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೫೬, ಎಸ್. ೨೯ ಮತ್ತು ಅನುಚ್ಛೇದ''.
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೯೨ - ೨೯೩ ರಾಜ್ಯಗಳು ಸಾಲ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ
:* लेखनम् ೩೦೭ - लेखनम् ೩೦೧ ರಿಂದ ೩೦೪ರಲ್ಲಿರುವ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವನ್ನು ನೇಮಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ.
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೩ - ಲೇಖನಗಳು ೨೯೪ - ೩೦೦ ಸ್ವತ್ತು, ಒಪ್ಪಂದಗಳು, ಹಕ್ಕುಗಳು, ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ, ಅಭಾರಗಳು ಮತ್ತು ದಾವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
* '''भागः - ೧೪''' - ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರದಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸೇವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि
::* ಲೇಖನಗಳು ೨೯೪ - ೩೦೦ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಭಾರಗಳು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದ ಬಗ್ಗೆ.
:'''ಅಧ್ಯಾಯअध्यायः ೪- ೫ - ಲೇಖನलेखनानि ೩೦೦ಎ೩೦೮ ಸ್ವತ್ತಿನ- ಮೇಲಿನ೩೧೪ ಹಕ್ಕುಗಳಸೇವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
::* लेखनानि ೩೦೮ - ೩೧೩ ಸೇವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ
::* ಲೇಖನ ೩೦೦ಎ - ಜನರ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿ ತಗೆದುಕೊಳ್ಳದಿರುವ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनम् ೩೧೪ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಇಪ್ಪತೆಂಟನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೭೨, ಎಸ್. ೩ (೨೯-೮-೧೯೭೨ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ)''.
* '''ಭಾಗ ೧೩''' - ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಒಳಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು
:'''अध्यायः - ೨ - लेखनानि ೩೧೫ - ೩೨೩ ಲೋಕಸೇವ ಆಯೋಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
:* ಲೇಖನಗಳು ೩೦೧ - ೩೦೫ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯಗಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯತೆ ಹಾಗು ಅದರ ಮೇಲೆ ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ನಿರ್ಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಹೇರುವ ಅಧಿಕಾರದ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनानि ೩೧೫ - ೩೨೩ ಲೋಕಸೇವ ಆಯೋಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ
:* ಲೇಖನ ೩೦೬ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಏಳನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೫೬, ಎಸ್. ೨೯ ಮತ್ತು ಅನುಚ್ಛೇದ''.
* '''भागः - ೧೪ಎ''' - [[ಆಯೋಗ|ಆಯೋಗಗಳ]] ಬಗ್ಗೆ लेखनानि
:* ಲೇಖನ ೩೦೭ - ಲೇಖನ ೩೦೧ ರಿಂದ ೩೦೪ರಲ್ಲಿರುವ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವನ್ನು ನೇಮಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ.
:* लेखनानि ೩೨೩ಎ - ೩೨೩ಬಿ
* '''ಭಾಗ ೧೪''' - ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರದಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸೇವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು
* '''भागः - ೧೫''' - ಚುನಾವಣೆಗಳ ಬಗೆಗಿನ लेखनम्ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೫ - ಲೇಖನಗಳು ೩೦೮ - ೩೧೪ ಸೇವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
::* ಲೇಖನಗಳುलेखनम्ೆಗಳು ೩೦೮೩೨೪ - ೩೧೩೩೨೯ ಸೇವೆಗಳಚುನಾವಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ
::* ಲೇಖನलेखनम् ೩೧೪೩೨೯ ಎ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಇಪ್ಪತೆಂಟನೇನಲ್ವತ್ತನಾಲ್ಕನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೭೨೧೯೭೮, ಎಸ್. ೩೩೬ (೨೯೨೦-೮೬-೧೯೭೨ರಿಂದ೧೯೭೯ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ)''.
* '''भागः - ೧೬''' - ಕೆಲ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि.
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೨ - ಲೇಖನಗಳು ೩೧೫ - ೩೨೩ ಲೋಕಸೇವ ಆಯೋಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
:* लेखनानि ೩೩೦ -೩೪೨ [[ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿ|ಮೀಸಲಾತಿಯ]] ಬಗ್ಗೆ
::* ಲೇಖನಗಳು ೩೧೫ - ೩೨೩ ಲೋಕಸೇವ ಆಯೋಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ
* '''भागः - ೧೭''' - [[ಭಾರತದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳು|ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳ]] ಬಗ್ಗೆ लेखनानि
* '''ಭಾಗ ೧೪ಎ''' - [[ಆಯೋಗ|ಆಯೋಗಗಳ]] ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು
:'''अध्यायः - ೧ - लेखनानि ೩೪೩ - ೩೪೪ ಕೇಂದ್ರದ ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ'''
:* ಲೇಖನಗಳು ೩೨೩ಎ - ೩೨೩ಬಿ
::* लेखनानि ೩೪೩ - ೩೪೪ ಕೇಂದ್ರದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ
* '''ಭಾಗ ೧೫''' - ಚುನಾವಣೆಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ
:* '''अध्यायः - ೨''' - लेखनानि ೩೪೫ - ೩೪೭ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಭಾಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ
:* ಲೇಖನೆಗಳು ೩೨೪ - ೩೨೯ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनानि ೩೪೫ -೩೪೭ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಭಾಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ
:* ಲೇಖನ ೩೨೯ ಎ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ನಲ್ವತ್ತನಾಲ್ಕನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೭೮, ಎಸ್.೩೬ (೨೦-೬-೧೯೭೯ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ)''.
:'''अध्यायः - ೩ - लेखनानि ೩೪೮ - ೩೪೯ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಉಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಭಾಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಇತ್ಯಾದಿ'''
* '''ಭಾಗ ೧೬''' - ಕೆಲ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು.
::* लेखनानि ೩೪೮ - ೩೪೯ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಉಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಭಾಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಇತ್ಯಾದಿ
:* ಲೇಖನಗಳು ೩೩೦ -೩೪೨ [[ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೀಸಲಾತಿ|ಮೀಸಲಾತಿಯ]] ಬಗ್ಗೆ
:'''अध्यायः - ೪ - लेखनानि ೩೫೦ - ೩೫೧ ವಿಶೇಷ ನಿರ್ದೇಶಕಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
* '''ಭಾಗ ೧೭''' - [[ಭಾರತದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳು|ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳ]] ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು
::* लेखनम् ೩೫೦ - ಅಹವಾಲುಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕಾಗಿರುವ ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ.
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೧ - ಲೇಖನಗಳು ೩೪೩ - ೩೪೪ ಕೇಂದ್ರದ ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ'''
::* लेखनम् ೩೫೦ ಎ - ಮಾತೃಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ದೊರೆಸುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ
::* ಲೇಖನಗಳು ೩೪೩ - ೩೪೪ ಕೇಂದ್ರದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनम् ೩೫೦ಬಿ - ಭಾಷಾ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಅಧಿಕಾರಿ ನೇಮಕದ ಬಗ್ಗೆ.
:* '''ಅಧ್ಯಾಯ ೨''' - ಲೇಖನಗಳು ೩೪೫ - ೩೪೭ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಭಾಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ
::* लेखनम् ೩೫೧ - [[ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆ|ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ]] ಬೆಳವಣೆಗೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ದೇಶಕ.
::* ಲೇಖನಗಳು ೩೪೫ -೩೪೭ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಭಾಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ
* '''भागः - ೧೮''' - ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡಿನ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೩ - ಲೇಖನಗಳು ೩೪೮ - ೩೪೯ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಉಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಭಾಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಇತ್ಯಾದಿ'''
:* लेखनानि ೩೫೨ - ೩೫೯ - ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡುಗಳು.
::* ಲೇಖನಗಳು ೩೪೮ - ೩೪೯ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಉಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಭಾಷೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಇತ್ಯಾದಿ
:* लेखनम् ೩೫೯ಎ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಅರವತ್ತಮೂರನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೮೯, ಎಸ್. ೩ (೬-೧-೧೯೯೦ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ)''.
:'''ಅಧ್ಯಾಯ ೪ - ಲೇಖನಗಳು ೩೫೦ - ೩೫೧ ವಿಶೇಷ ನಿರ್ದೇಶಕಗಳ ಬಗ್ಗೆ'''
:लेखनम् ೩೬೦ - ಹಣಕಾಸಿನ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡುಗಳು.
::* ಲೇಖನ ೩೫೦ - ಅಹವಾಲುಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕಾಗಿರುವ ಭಾಷೆಯ ಬಗ್ಗೆ.
* '''भागः - ೧೯''' - ಇತರೆ ವಿಷಯಗಳು
::* ಲೇಖನ ೩೫೦ ಎ - ಮಾತೃಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ದೊರೆಸುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ
:* लेखनानि ೩೬೧ - ೩೬೧ಎ - ಇತರೆ ವಿಷಯಗಳು
::* ಲೇಖನ ೩೫೦ಬಿ - ಭಾಷಾ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಅಧಿಕಾರಿ ನೇಮಕದ ಬಗ್ಗೆ.
:* लेखनम् ೩೬೨ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಇಪ್ಪತ್ತೇಳನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೭೧, ಎಸ್.೨ .
::* ಲೇಖನ ೩೫೧ - [[ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆ|ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ]] ಬೆಳವಣೆಗೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ದೇಶಕ.
:* लेखनानि ೩೬೩ - ೩೬೭ - ಇತರೆ
* '''ಭಾಗ ೧೮''' - ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡಿನ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು
* '''भागः - ೨೦''' - ಸಂವಿಧಾನದ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಬಗೆಗಿನ लेखनानि.
:* ಲೇಖನಗಳು ೩೫೨ - ೩೫೯ - ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡುಗಳು.
:* लेखनम् ೩೬೮ - ಶಾಸನಸಭೆಗಿರುವ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ತಿದ್ದುವ ಅಧಿಕಾರಗಳು ಮತ್ತದನ್ನು ಮಾಡುವ ವಿಧಾನ.
:* ಲೇಖನ ೩೫೯ಎ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಅರವತ್ತಮೂರನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೮೯, ಎಸ್. ೩ (೬-೧-೧೯೯೦ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ)''.
* '''भागः - ೨೧''' - ತಾತ್ಕಾಲಿಕ, ಹಂಗಾಮಿ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡುಗಳ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि
:ಲೇಖನ ೩೬೦ - ಹಣಕಾಸಿನ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡುಗಳು.
:* लेखनानि ೩೬೯ -೩೭೮ಎ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ, ಹಂಗಾಮಿ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡುಗಳ ಬಗ್ಗೆ
* '''ಭಾಗ ೧೯''' - ಇತರೆ ವಿಷಯಗಳು
:* लेखनानि ೩೭೯ - ೩೯೧ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಏಳನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೫೬, ಎಸ್. ೨೯ ಮತ್ತು ಅನುಚ್ಛೇದ''.
:* ಲೇಖನಗಳು ೩೬೧ - ೩೬೧ಎ - ಇತರೆ ವಿಷಯಗಳು
:* लेखनम् ೩೯೨ - ಸಂಕಷ್ಟ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯ ಅಧಿಕಾರಗಳು.
:* ಲೇಖನ ೩೬೨ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಇಪ್ಪತ್ತೇಳನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೭೧, ಎಸ್.೨ .
* '''भागः - ೨೨''' - ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಶೀರ್ಷಿಕೆ, ಪ್ರಾರಂಭದ ದಿನ, ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ ಅಧಿಕೃತ ಪಠ್ಯ ಮತ್ತು ರದ್ದು ಮಾಡುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ लेखनानि
:* ಲೇಖನಗಳು ೩೬೩ - ೩೬೭ - ಇತರೆ
:* लेखनानि ೩೯೩ -೩೯೫ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ದಿನ, ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ ಅಧಿಕೃತ ಪಠ್ಯ ಮತ್ತು ರದ್ದು ಮಾಡುವಿಕೆ {{ref|art}}
* '''ಭಾಗ ೨೦''' - ಸಂವಿಧಾನದ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಬಗೆಗಿನ ಲೇಖನಗಳು.
:* ಲೇಖನ ೩೬೮ - ಶಾಸನಸಭೆಗಿರುವ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ತಿದ್ದುವ ಅಧಿಕಾರಗಳು ಮತ್ತದನ್ನು ಮಾಡುವ ವಿಧಾನ.
* '''ಭಾಗ ೨೧''' - ತಾತ್ಕಾಲಿಕ, ಹಂಗಾಮಿ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು
:* ಲೇಖನಗಳು ೩೬೯ -೩೭೮ಎ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ, ಹಂಗಾಮಿ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಮುನ್ನೇರ್ಪಾಡುಗಳ ಬಗ್ಗೆ
:* ಲೇಖನಗಳು ೩೭೯ - ೩೯೧ - ರದ್ದುಪಟ್ಟಿದೆ - ಅದರ ಬದಲು ''ಸಂವಿಧಾನ (ಏಳನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯಿದೆ, ೧೯೫೬, ಎಸ್. ೨೯ ಮತ್ತು ಅನುಚ್ಛೇದ''.
:* ಲೇಖನ ೩೯೨ - ಸಂಕಷ್ಟ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯ ಅಧಿಕಾರಗಳು.
* '''ಭಾಗ ೨೨''' - ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಶೀರ್ಷಿಕೆ, ಪ್ರಾರಂಭದ ದಿನ, ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ ಅಧಿಕೃತ ಪಠ್ಯ ಮತ್ತು ರದ್ದು ಮಾಡುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಲೇಖನಗಳು
:* ಲೇಖನಗಳು ೩೯೩ -೩೯೫ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ದಿನ, ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯ ಅಧಿಕೃತ ಪಠ್ಯ ಮತ್ತು ರದ್ದು ಮಾಡುವಿಕೆ {{ref|art}}
 
== ಟೀಕೆಗಳು ==
"https://sa.wikipedia.org/wiki/भारतस्य_संविधानम्" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्