"विकिपीडिया:स्वशिक्षा/अवधेयम्" इत्यस्य संस्करणे भेदः

▲ताटस्थदृष्ट्या लेखनिर्माणं [[विकिपीडिया:स्तम्भपञ्चकम्|स्तम्भपञ्चकेषु]] अन्यतमं विद्यते येषां मूलभूतसूत्राणाम् आधारेण विकिपीडिया कार्यप्रवृत्ता अस्ति । अयं नियमः निर्दिशति यत् प्रकरणसम्बद्धान् सर्वान् अपि प्रमुखान् अभिप्रायान् वयम् अङ्गीकरिष्यामः । एकस्यैव अभिप्रायस्य प्रस्तुतिं विना वयं सर्वान् अपि सङ्गतान् अभिप्रायान् निर्णयदृष्टिं विना उपस्थापयामः । अस्माकं लक्ष्यं विषयप्रस्तावमात्रं न तु अभिप्रायारोपणम् । अस्माकं नियमः इदं '''न''' वदति यत् अस्माकं लेखः १००% ’सत्ययुतम्’ एव स्यादिति, यतः कस्मिन्नपि प्रकरणे विभिन्नाभिप्रायवन्तः सर्वे अपि चिन्तयन्ति यत् तेषामेव अभिप्रायः ’साधुः’ इति ।

▲ताटस्थदृष्टिः सम्पादनीया इत्यतः विकिपीडिया सर्वान् अभिप्रायान् समानप्रमाणकस्थले न निवेशयति न वा सर्वे अभिप्रायाः समानमौल्ययुताः इति मन्यते । प्रमाणानां सत्यासत्यतायाः आधारेण अभिप्रायाः सुष्ठु निर्देष्टव्याः । विवादास्पदविषयेषु प्रमुखजनाभिप्रायस्य गुरुत्वम् अधिकं स्यात्, विभिन्नाभिप्रायाश्च स्पष्टतया निर्दिष्टाः स्युः ।

▲विकिपीडियायाः लेखाः परीक्षार्हाः स्युः तन्नाम ये विषयाः विश्वासार्हमूलेभ्यः प्राप्ताः ते एव लेखनीयाः । विश्वासार्हमूलानां प्रमाणं प्राप्तुं यदि न शक्येत तर्हि सः विषयः सत्योपेतः चेदपि योजयितुम् अनर्हः । विवादास्पदविषयेषु तु अवश्यं विषयमूलाः योजनीयाः अधोटिप्पणीरूपेण वा । उल्लेखानां द्वारा पाठकाः भवता लिखितस्य सत्यत्व ज्ञास्यन्ति अपि च अधिकविवरणं प्राप्तुम् अर्हन्ति ।

▲मूलसंशोधनाय विकिपीडिया योग्यस्थलं न । तन्नाम येषु विषयेषु पूर्वप्रकाशितमूलानि न लभ्यन्ते ते अत्र न भवेयुः । कैश्चित् अङ्गुलीगणनीयैः संशोधिताः विषयाः अपि नान्तर्भवन्ति यतः तत् बहुभिः अङ्गीकृतः विषयः न इति ।

▲सामान्यगणनाः, अन्यभाषाभ्यः अनूदिताः विषयाः, प्रकाशितपूर्वस्य दृश्यश्रव्यपरिकराणां भाषान्तरणम् इत्यादीनि मूलसंशोधनेषु नान्तर्भवन्ति ।

▲विकिपीडिया कश्चन सम्पादनयोग्यः विश्वकोशः वर्तते । अतः लेखाः विश्वकोशविषयसम्बद्धाः स्युः । तन्नाम विषयाः बहुभिः निरन्तरं चर्च्यमाणविषयसम्बद्धाः स्युः । विकिपीडियायाः नियमानुसारम् अत्रत्याः लेखाः जगतः प्रतिजनस्य तोषणाय वा, कस्यचित् वस्तुनः विक्रेत्र्याः विक्रयणसंस्थायाः कृते वा, जगतः प्रतिनगरं वीथिकायाः कृते वा न विद्यते । किन्तु काश्चन सहयोजनाः सन्ति येषु केचन विश्वकोशपरिधेः बहिः विद्यमानाः विषयाः योजयितुं शक्याः ।

▲मूलग्रन्थाः सर्वैः सुलभतया प्राप्येत इति धिया प्रकाशयितुम् इष्यते चेत् तच्च योजयितुं शक्यते विकिस्रोतसि ।

▲विकिपीडिया विकिमाध्यमसंस्थया पोष्यते । इयं संस्था लाभनिरपेक्षासंस्था यया बहुविधाः सहयोजनाः चाल्यन्ते -

▲सर्वदा सहसम्पादकानां विषये स्नेहपूर्णः विश्वासः स्यात् । अन्येन हानिः आचर्यते इति कदापि न चिन्त्यताम् । कस्यचित् आचरणं भवतः खेदाय यदि भवेत् तर्हि तस्य लेखस्य सम्भाषणपृष्ठे, तस्य योजकपृष्ठे वा सौजन्येन एव सन्देशः लिख्यताम् । कारणं पृच्छ्यताम् । ततः समस्या सुलभतया एव परिहृतः भवेत् ।

▲विकिपीडियायां लेखनिर्माणवसरे विकिपीडियायाः स्वशिक्षाविभागे प्रदत्तस्य मार्गदर्शनस्य उपयोगः स्वीक्रियताम् । नियमाः पाल्यन्ताम् उदाहरणाय ताटस्थ्यदृष्टिः । आधारग्रन्थानाम् उधृतीनां च उल्लेखः अवश्यं कर्तव्यः येन लेखस्य गुणः वर्धते । लेखनिर्माणाय भवता विकिपीडियायां सदस्यता अवश्यं प्राप्तव्या ।

▲कस्यचित् लेखस्य नाम न समीचीनमस्ति इति यदि भासेत तर्हि तत्रत्यान् विषयान् स्वीकृत्य कस्मिंश्चित् नूतने लेखे न योज्यताम् । तेन लेखेतिहासः रक्षितः न भवति (कृतिस्वाम्यदृष्ट्या सः लेखेतिहासः अस्माभिः रक्षणीयः भवति) । समीचीना रीतिः नाम सः लेखः नूतनं नामप्रति चालनीयम् । तन्निमित्तं भवता सदस्यता प्राप्ता स्यात् । लेखचालनात् पूर्वं तत्सम्बद्धाः नियमाः पठ्यन्तां जागरूकतया यतः पृष्ठचालनाय बहु विषयाः अवगताः स्युः । स्पष्टीकरणपृष्ठं यदि विद्यते तर्हि विकिपीडिया:स्पष्टीकरणपृष्ठानि इत्येतस्य विवरणानि पठनीयानि भवन्ति ।