"अलङ्काराः" इत्यस्य संस्करणे भेदः
Content deleted Content added
(लघु) clean up using AWB |
(लघु) clean up, replaced: , → , (5) using AWB |
||
पङ्क्तिः १९:
इति दण्डी अलङ्कारनिर्वचनमकरोत् । अलङ्कृतिरलङ्कारः, अलङ्क्रियतेऽनेन इत्यलङ्कारः, इति अलङ्कारशब्दस्य व्युत्पत्तिद्वयमस्ति । अनयोद्विर्वतीयव्युत्पत्तिरुपमाद्यलङ्काराणां विषयेऽनुगुणतया समन्वेति । ततश्च अलङ्कारो नाम अलङ्करणसाधनमित्येव विभाव्यं न त्वलङ्कार्यमिति । [[जगन्नाथपण्डितः]] स्वयं सुन्दरं सदन्योपस्कारकमलङ्कारशब्दवाच्यमवोचत् । ''सुन्दरत्वे सत्युपस्कारकत्वमलङ्कारत्वम्'' इति जगन्नाथेन प्रतिपादितम् ।
==सङ्ख्याविषयः==
अलङ्काराणां संख्याविषयेमतभेदाः दृश्यन्ते । भरतो यमकाख्यमेकं शब्दालङ्कारं, उपमादीपकरूपकाख्यान् त्रीनर्थालङ्कारांश्च प्रत्यपादयत् । अग्निपुराणेऽष्टौ, [[विष्णुधर्मोत्तरपुराणम्|विष्णुधर्मोत्तरपुराणे]] सप्तदश चालङ्काराः वर्णिताः । दण्डी पञ्चत्रिंशत्, भामहोद्भटौ षट्त्रिंशत्, च अलङ्कारान् कथयामासुः । मम्मटः एकषष्टिसंख्याकान्, [[विद्यानाथः]], षट्षष्टिसंख्याकान् (रसवदादिभिस्सप्तभिर्मेलने त्रिसप्तातिः), [[विश्वनाथः]] नवसप्ततिसंख्याकान् जयदेवः एकाधिकशतसंख्याकान्, [[अप्पय्यदीक्षितः]] एकविंशत्युत्तरशतसंख्याकान् च, अलङ्कारान् पर्यगणयन् । शोभाकरमिश्रोऽलङ्कारसंख्यामितोऽप्यवर्धयत् । भरतप्रोक्तानि भूषणानि, लास्याङ्गानि, नाट्यालङ्काराः
==विभागाः==
पङ्क्तिः ३०:
केचिदुभयालङ्काराः इति तृतीयमपि भेदमाहुः । अर्थमनपेक्ष्य शब्दं केवलमाश्रित्य प्रवर्तमानाः अलङ्काराश्शब्दालङ्काराः उच्यन्ते । अर्थं केवलमाश्रित्य प्रवर्तमानाः अलङ्काराः अर्थालङ्काराः भवन्ति । शब्दार्थाश्रयाः अलङ्काराः उभयालङ्काराः कथ्यन्ते ।
अनुप्रासयमकादयश्शब्दालङ्काराः उपमारुपकादयोऽर्थालङ्काराः, पुनरुक्तवदाभासलाटानुप्रासादयः
===प्रतापरुद्रीयेऽलङ्काराणां विभागः ===
पङ्क्तिः ६५:
केचित् पुनः शास्त्रीयांशानां प्रवेशमालम्ब्य अलङ्कारान् व्याकरणमूलकाः, मीमांसामूलकाः, न्यायशास्त्रमूलकाः, वेदान्तशास्त्रमूलकाः इति व्यभजन् ।
प्राचीनालङ्कारिकाः केचिदुपमायाः
:'''उपमैका शैलूषी संप्राप्ता चित्र भूमिका भेदान् ।'''
| |||