उच्चैःश्रवसमश्वानां...
श्लोकः
सम्पादयतुअयं लेखः विकिपीडिया-विश्वकोषस्य अन्यलेखैः सह संयोजनीयः । सन्दर्भानुगुणं परिसन्धयः योज्यन्ताम् । तेन (जनुवरि २०१४) |
- उच्चैःश्रवसमश्वानां विद्धि माममृतोद्भवम् ।
- ऐरावतं गजेन्द्राणां नराणां च नराधिपम् ॥ २७ ॥
अयं भगवद्गीतायाः दशमोऽध्यायस्य विभूतियोगस्य सप्तविंशतितमः (२७)श्लोकः ।
पदच्छेदः
सम्पादयतुउच्चैःश्रवसम् अश्वानां विद्धि माम् अमृतोद्भवम् ऐरावतं गजेन्द्राणां नराणां च नराधिपम् ॥ २७ ॥
अन्वयः
सम्पादयतुअश्वानाम् अमृतोद्भवम् उच्चैःश्रवसं गजेन्द्राणाम् ऐरावतं नराणां नराधिपं च मां विद्धि ।
शब्दार्थः
सम्पादयतु- अश्वानाम् = हयानाम्
- अमृतोद्भवम् = अमृतमथनकालसम्भवम्
- उच्चैःश्रवसम् = तन्नामकम् अश्वम्
- गजेन्द्राणाम् = गजाधिपतीनाम्
- ऐरावतम् = इन्द्रवाहनम्
- नराणाम् = मनुष्याणाम्
- नराधिपं च = राजानम् अपि
- मां विद्धि = मां जानीहि ।
अर्थः
सम्पादयतुअमृतस्य हेतोः देवासुरैः यदा समुद्रमथनं कृतं तदा उच्चैःश्रवाः नाम सर्वोत्कृष्टः अश्वः उत्पन्नः । अश्वेषु मां तं जानीहि । गजश्रेेषु इन्द्रवाहनभूतम् ऐरावतं मनुष्येषु राजानं च मां जानीहि ।