केलुचरण महापात्रः
गुरुः केलुचरण महापात्रः (ओरियाभाषा - ଗୁରୁ କେଳୁଚରଣ ମହାପାତ୍ର) कश्चित् प्रसिद्धः भारतीयनृत्यपटुः अध्यापनगुरुः। (जीवितकालः क्रि.श. १९२६तमवर्षस्य जनवरिमासस्य अष्टमदिनाङ्कतः क्रि.श. २००४ तमवर्षस्य एप्रिलमासस्य सप्तमदिनाङ्कपर्यन्तम् ) अयं ओडिशी नृत्यस्य प्रतिनिधिः। विशतशतके प्राचीनभारतीयनृत्यानां पुनरुज्जीवनाय महान्तं प्रयत्नं कृतवान् ।.[२] अपि च प्रसिद्धः भारतीयः संस्कृतकविः अपि येन गुरोः विषये एवं लिखितम् । सङ्गोपाङ्गशुभाङ्गीलासमधुरं सन्तीरणनृत्यार्णवम् इति ग्रन्थं लिखितवान् इति ।[३]
| केलुचरण महापात्रः | |
|---|---|
 | |
| जन्म |
८ १९२६ रघुराजपुरम्, पुरी, ओडिशाराज्यम्, भारतम् |
| मृत्युः |
७ २००४ (आयुः ७८) भुवनेश्वरः, ओडिशाराज्यम् |
| वृत्तिः | भारतीयनृत्यपटुः, नृत्यसंयोजकः |
| सक्रियतायाः वर्षाणि | १९३५ - २००४ । |
| भार्या(ः) | लक्ष्मीप्रिया महापात्रः[१] |
| अपत्यानि |
Ratikant Mohapatra  |
| पुरस्काराः | क्रि.श.१९६६तमे वर्षे । सङ्गीतनाटकाकादेमीप्रशस्तिः। |
प्रशस्तयः
सम्पादयतु- सङ्गीतनाटककादमीपुरस्कारः।, क्रि.श.१९६६तमे वर्षे ।
- पद्मश्रीः, क्रि.श.१९७२तमे वर्षे ।
- पद्मभूषणः, क्रि.श.१९८९तमे वर्षे ।
- सङ्गीतनाटकाकादमी सम्माननम् ।, क्रि.श.१९९१तमे वर्षे ।
- पद्मविभूषणः,क्रि.श २०००तमे वर्षे ।
- कालिदाससम्माननम् मध्यप्रदेशसर्वकारेण दत्तम् ।
महोक्तयः
सम्पादयतु- "Odissi is not a mere dance form to entertain people but to inspire and elevate. I don't actually dance but pray in compassion and the spectators say that this 'form' is dancing."[४]
- ""The real dance must convey the feeling of undivided existence, that a spectator can feel that he is not different from the thing observed"[४]
केलुचरणमहापात्रः भारतीयशास्त्रीयनर्तकः नृत्यगुरुः च आसीत् । ओडिस्सीनृत्यस्य प्रतिपादकः एषः संस्कृतकविः च । अतः एव केलुचरणमहोदयस्य एवं वर्णनं कृतं दृश्यते - 'साङ्गोपाङ्गोशुभांगिलासमधुरं समतीर्णनृत्यार्णवम्'[३] इति।
विषेषपठनम्
सम्पादयतु- The Making of a Guru: Kelucharan Mohapatra, His Life and Times, by Ileana Citaristi. Published by Manohar, 2001. ISBN 81-7304-369-8.
- The Dancing Phenomenon: mad boy, by Sharon Lowen, Kelucharan Mohapatra, Avinash Pasricha. Lustre Press, Roli Books, 2001. ISBN 81-7436-179-0.
उल्लेखाः
सम्पादयतु- ↑ Remembering the maestro[नष्टसम्पर्कः] Leela Venkatraman, The Hindu, 15 April 2005.
- ↑ gst/fullpage.html?res=9E02E2DF153EF93AA25753C1A9669C8B63&&scp=1&sq=mad%20boy&st=cse DANCE REVIEW; Sculptural And Sensual, It's Odissi by Anna Kisselgoff, New York Times, 19 October 2000.
- ↑ ३.० ३.१ "संग्रह प्रतिलिपि". Archived from the original on 2012-09-10. आह्रियत 2011-06-13.
- ↑ ४.० ४.१ "Glimpses of eternity". The Hindu (Chennai, India). 7 April 2006.
बाह्यानुबन्धाः
सम्पादयतु- mad boy profile from www.odissidance.com
- [१] Archived २००९-०९-०१ at the Wayback Machine
- Homage to a Guru at Rediff.com
- दृश्यावलीसम्पर्कः ।
- mad boy - Orissi dance - Gita Govinda
- Guru Kelucharan Mohapatra - Geeta Govinda
- Dancer Madhavi Mudgal explains, a performance of Kelucharan Mohapatra
- [२] Archived २०१२-०९-१० at the Wayback Machine