चीनदेशीयः विशालप्राचीरः

चीनेशीयः विशालप्राचीरः मृत्तिकया, पाषाणैः च निर्मितः कश्चन दुर्गव्यूहात्मकः प्राचीरः वर्तते, यः चीन-देशस्य विभिन्नैः शासकैः आक्रान्तॄणां रक्षायै क्रैस्ताब्दात् पूर्वकालीनात् पञ्चम्याः शताब्द्याः आरभ्य क्रिस्ताब्दस्य षोडशशताब्दीं यावत् निर्मितः। प्राचीरस्यास्य विशलतायाः अनुमानम् अंशेनानेन भवितुम् अर्हति यत्, एषः प्राचीरः अन्तरिक्षात् अपि परिलक्षितः भवति। एषः प्राचीरः ६,४०० किलोमीटर-परिमिते (१०,००० ली, चीनी-लम्बता-मापन-मानकम्) क्षेत्रे विस्तृतः अस्ति। एतस्य विस्तारः पूर्वदिशि शानहाइगुआन-तः पश्चिमदिशि लोप नुर-पर्यन्तम् अस्ति। आहत्य लम्बता कदाचित् ६७०० कि॰मी॰ (४१६० मील) अस्ति। यद्पि पुरातत्वस्य सर्वेक्षणविभागस्य वर्तमान-सर्वेक्षणानुसारं समग्रः महाप्राचीरः, स्वस्य सर्वाभिः शाखाभिः सह 8,851.8 किलोमीटर (5,500.3 मील) पर्यन्तं विस्तृतः अस्ति। 'मिंग'-वंशस्य सुरक्षायै दशलक्षतः अधिकाः सैनिकाः नियुक्ताः आसन्। अनुमन्यते यत्, एतस्य महाप्राचीरस्य निर्माण-परियोजनायां कदाचित् २० तः ३० लक्षजनानां परिश्रमः वर्तते इति।

चीनदेशीयः विशालप्राचीरः
विश्वपरम्परास्थानानि
राष्ट्रम्	22px चीन
प्रकारः	सांस्कृतिकम्
मानदण्डः	i, ii, iii, iv, vi
अनुबन्धाः	४३८
क्षेत्रम्	जम्बूद्वीप-प्रशान्तौ
शिलाभिलेखस्य इतिहासः
शिलाभिलेखाः	१९८७  (११ सत्रम्)
* विश्वपरम्परावल्याम् अङ्कितानि नामानि । ^ यूनेस्को द्वारा वर्गीकृतक्षेत्रम्

चीन-देशे राज्यस्य रक्षां कर्तुं प्राचीरस्य निर्माणं तदा आरब्धं, यदा (अंग्रेजी :Qi), यान (अंग्रेजी :Yan), जाहो (अंग्रेजी :Zhao) इत्येताभ्यां राज्याभ्यां बाण-असीनाम् आक्रमणेभ्यः आत्मरक्षायै मृत्तिकां, पाषाणान् च संयाने नुदित्वा ईष्टिकानां प्राचीरः किन-साम्राज्यस्य (अंग्रेजी :Qin) अन्तर्गततया निर्मितः। एतत् साम्राज्यं लघूनां राज्यानाम् एकत्रीकरणं कृत्वा अखण्ड-चीन-देशस्य रचनाम् अकरोत्। किन-साम्राज्यात् पूर्वतनैः शासकैः निर्मिताः विभिन्नाः प्राचीराः संयोजिताः, तैः चीन-देशसय् उत्तरसीमायाः निर्माणम् अभवत्। पञ्चम्याः शताब्द्याः अनन्तरम् अनेके प्राचीराः निर्मिताः, येषां सम्मिलितं प्रारूपमेव चीनदेशीयः विशालप्राचीरः उच्यते। प्रसिद्धतमेषु प्राचीरेषु अन्यतमः २२०-२०६ क्रिश्टाब्दात् पूर्वं चीन-देशस्य प्रथम-सम्राजा किन-शी-हुआंग इत्यनेन निर्मितः। तस्य प्राचीरस्य केचन अंशाः इतोऽपि अवशिष्टाः। एषः प्राचीरः मिंग-वंशेन निर्मितात् प्राचीरात् दूरे उत्तरदिशायां निर्मितः अस्ति। नवीन-चीन-देशस्य अतीव-लम्बमाना-सीमा आक्रमणकारिभ्यः पदाक्रान्तयोग्या आसीत्, अतः किन-शासकैः चीन-देशस्य अन्यसीमा विस्तीर्य अन्यसीमाभिः सह योजिता। एतस्य कार्यस्य कृते परिश्रमस्य, संसाधनस्य च आवश्यकता आसीत्। प्रचीरनिर्माणस्य सामग्रीं सीमां यावत् नयनं कठनम् आसीत्। यतः श्रमिकैः स्थानीयसंसाधनानाम् उपयोगं कृत्वा निकटवर्तिनः पर्वतस्य पाषाणैः, मृत्तिकया च प्राचीरस्य निर्माणं कृतम्। कालान्तरे विभिन्नैः साम्राज्यैः प्रचीरस्य समीकार्यं कृतम्। तेषु हान, सुई, उत्तरी इत्यादिभिः प्रचारीस्य निर्माणं, वर्धनं च कारितम्। सम्प्रति एषः प्राचीरः विश्वेस्मिन् चीन-देशस्य विख्यातिं वर्धयति। युनेस्को-द्वारा १९८७ तः विश्वपरम्परास्थानकत्वेन सः घोषितः।

चित्रदीर्घा

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

बाहरी कड़ियाँ

• युनेस्को-द्वारा विश्वपरम्परास्थलकेन्द्रम् - चीन-देशस्य महाप्राचीरः
• Enthusiast/scholar जालस्थानम् ((चीनी))
• महाप्राचीरस्य अन्तर्राष्ट्रीयमित्र Archived २००९-०२-१७ at the Wayback Machineम् – संरक्षणे केन्द्रितसङ्गटनम्