छिन्दवाडामण्डलम्
छिन्दवाडामण्डलम् ( (
शृणु) /ˈxhɪndəvɑːdɑːməndələm/) (हिन्दी: छिन्दवाडा जिला, आङ्ग्ल: Chhindwara district) इत्येतत् भारतस्य मध्यभागे स्थितस्य मध्यप्रदेशराज्यस्य जबलपुरविभागे अन्तर्गतं किञ्चन मण्डलम् अस्ति । अस्य मण्डलस्य केन्द्रम् अस्ति छिन्दवाडा इति नगरम् ।
छिन्दवाडामण्डलम् Chhindwara District | |
|---|---|
|
छिन्दवाडा जिला | |
 छिन्दवाडामण्डलस्य नयनाभिरामदृश्यम् | |
 मध्यप्रदेश राज्यस्य मानचित्रे छिन्दवाडामण्डलम् | |
| देशः |
 India |
| राज्यम् | मध्यप्रदेशः |
| उपमण्डलानि | छिन्दवाडा, तामिया, परासिया, अमरवाडा, चौरई , उमरेठ, जुन्नारदेव, मोहखेड़ , बिछुआ, सौसर , पांढुरना |
| विस्तारः | ११,८१५ च. कि. मी. |
| जनसङ्ख्या (२०११) | २०,९०,९२२ |
| Time zone | UTC+५:३० (भारतीयमानसमयः (IST)) |
| साक्षरता | ७१.१६% |
| भाषाः | हिन्दी, आङ्ग्लं च |
| लिङ्गानुपातः | पु.-५०%, स्त्री.-४८.५% |
| Website | http://chhindwara.nic.in/ |
भौगोलिकम् सम्पादयतु
छिन्दवाडामण्डलस्य विस्तारः ११,८१५ चतुरस्रकिलोमीटर्मितः अस्ति । मध्यप्रदेशराज्यस्य दक्षिणभागे इदं मण्डलम् अस्ति । अस्य मण्डलस्य पूर्वे सिवनीमण्डलं, पश्चिमे नरसिंहपुरमण्डलम्, उत्तरे बैतूलमण्डलं, दक्षिणे महाराष्ट्रराज्यम् अस्ति ।
जनसङ्ख्या सम्पादयतु
२०११ जनगणनानुगुणं छिन्दवाडामण्डलस्य जनसङ्ख्या २०,९०,९२२ अस्ति । अत्र १०,६४,४६८ पुरुषाः, १०,२६,४५४ महिलाः च सन्ति । अस्मिन् मण्डले प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर्मिते १७७ जनाः वसन्ति अर्थात् अस्य मण्डलस्य जनसङ्ख्यासान्द्रता प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर् १७७ जनाः । २००१-२०११ दशके अस्मिन् मण्डले जनसङ्ख्यावृद्धिः १३.०७% आसीत् । अत्र पुं-स्त्री अनुपातः १०००-९६४ अस्ति । अत्र साक्षरता ७१.१६% अस्ति ।
उपमण्डलानि सम्पादयतु
अस्मिन् मण्डले एकादश उपमण्डलानि सन्ति । तानि- छिन्दवाडा, तामिया, परासिया, अमरवाड़ा , चौरई , उमरेठ, जुन्नारदेव, मोहखेड़, बिछुआ, सौसर, पांढुरना।
वीक्षणीयस्थलानि सम्पादयतु
पातालकोट सम्पादयतु
पातालकोट तामिया-उपमण्डले स्थितमस्ति । अस्य स्थलस्य भौगोलिकं दार्शनिकं च वातावरणं सुन्दरम् अस्ति । अत्र १२००-१५०० फीट परिमितः गर्तः अस्ति । अतः अस्य स्थलस्य नाम पातालकोट अस्ति । उच्यते यत् अत्रैव राज्ञा मेघनाथेन भगवतः शिवस्य पूजा कृता । भगवतः शिवस्य कृपया राजा मेघनाथः पाताललोकम् अगच्छत् । जनाः वदन्ति यत् १८-१९ शताब्द्याम् अत्र राजशासनम् आसीत् । अस्मात् नगरात् पचमढीपर्यन्तं एकः सुरङ्गमार्गः आसीत् । अस्मिन् मण्डले छोटा महादेव गुफा, देवगढ-दुर्गः, कुकडीखापा एवं लिलाही जलप्रपातः, आदिवासी सङ्ग्रहालयः इत्यादीनि प्रमुखानि वीक्षणीयस्थलानि सन्ति ।
बाह्यसम्पर्कतन्तुः सम्पादयतु
| विकिमीडिया कॉमन्स् मध्ये छिन्दवाडामण्डलम् सम्बन्धिताः सञ्चिकाः सन्ति। |
http://chhindwara.nic.in/
http://www.census2011.co.in/census/district/322-chhindwara.html