टिहरीगढवालमण्डलम्
टिहरीगढवालमण्डलम् ( (
शृणु) /ˈtɪhərɪɡədhəvɑːləməndələm/) (हिन्दी: टिहरीगढवाल जिला, आङ्ग्ल: Tehri Gadwal District) उत्तराखण्डराज्यस्य गढवालविभागे स्थितं किञ्चन मण्डलम् अस्ति । अस्य मण्डलस्य केन्द्रम् अस्ति टिहरी इति नगरम् । टिहरीगढवालमण्डलं कृषि-जलपात-वन्यविविधता-शिक्षणादिभ्यः प्रख्यातमस्ति ।
टिहरीगढवालमण्डलम् Tihri Gadwal District | |
|---|---|
|
टिहरीगढवाल जिला | |
 टिहरीगढवालमण्डलस्य बालेश्वरशिवमन्दिरम् | |
| देशः |
 India |
| राज्यम् | उत्तराखण्डः |
| उपमण्डलानि | टेहरी, धनौल्टी, प्रतापनगर, घंसाली, जखनीधर, नरेन्द्रनगर, देवप्रयाग |
| विस्तारः | ४,०८० च.कि.मी. |
| जनसङ्ख्या(२०११) | ६,१८,९३१ |
| Time zone | UTC+५:३० (भारतीयमानसमयः(IST)) |
| साक्षरता | ८७.३६% |
| भाषाः | गढवाली, हिन्दी, आङ्ग्लं च |
| लिङ्गानुपातः | पु.-५०%, स्त्री.-४९% |
| Website | http://tehri.nic.in/ |
भौगोलिकम्
सम्पादयतुटिहरीगढवालमण्डलस्य विस्तारः ४,०८० च.कि.मी.-मितः अस्ति । उत्तराखण्डराज्यस्य उत्तरभागे इदं मण्डलमस्ति । अस्योत्तरदिशि उत्तरकाशीमण्डलं, दक्षिणदिशि पौरीगढवालमण्डलं, पूर्वदिशि रुद्रप्रयागमण्डलं, पश्चिमदिशि देहरादूनमण्डलम् अस्ति ।
जनसङ्ख्या
सम्पादयतु
टिहरीगढवालमण्डलस्य जनसङ्ख्या(२०११) ६,१८,९३१ अस्ति । अत्र २,९७,९८६ पुरुषाः, ३,२०,९४५ स्त्रियः, ८४,६५७ बालकाः (४४,६३४ बालकाः, ४०,०२३ बालिकाः च) सन्ति । अस्मिन् मण्डले प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर्मिते १९० जनाः वसन्ति अर्थात् अस्य मण्डलस्य जनसङ्ख्यासान्द्रता प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर् १७० जनाः । २००१-२०११ दशके अस्मिन् मण्डले जनसङ्ख्यावृद्धिः २.३५% आसीत् । अत्र पुं-स्त्री अनुपातः १०००-१०७७ अस्ति । अत्र साक्षरता ८७.३६% अस्ति । अत्र लिङ्गानुगुणं साक्षरतानुपातः पुं – ८९.७६% स्त्री - ६४.२८% अस्ति ।
उपमण्डलानि
सम्पादयतुअस्मिन् मण्डले सप्त उपमण्डलानि सन्ति । तानि- टिहरी, धनौली, प्रतापनगर, घंसाली, जखनीधर, नरेन्द्रनगर, देवप्रयाग
वीक्षणीयस्थलानि
सम्पादयतुअस्मिन् मण्डले बहूनि विक्षणीयस्थलानि सन्ति । यथा-
- बुधकेदार
- देवप्रयागः
- खट्लिङ् ग्लेसियर्
- नरेन्द्रनगर
- चम्बा
- धनौली
- कुञ्जपुरी
- टिहरी-नगर
- सुरकन्दादेवी
बाह्यानुबन्धः
सम्पादयतुhttp://www.mapsofindia.com/maps/uttaranchal/districts/tehrigarhwal.htm
http://dcteh.uk.gov.in/ Archived २०१४-०२-०८ at the Wayback Machine