दृष्टान्तालङ्कारः
लक्षणश्लोकः
सम्पादयतु- चेद्बिम्बप्रतिबिम्बित्वं दृष्टान्तस्तदलङ्कृतिः ।
- त्वमेव कीर्तिमान् राजन्! विधुरेव हि कान्तिमान् ॥
यत्र उपमानोपमेयवाक्ययोः भिन्नावैव धर्मौ बिम्बप्रतिबिम्बभावेन निर्दिष्टौ तत्र दृष्टान्तः । त्वमेव कीर्तिमान् इत्यत्र कीर्तिकान्त्योः बिम्बप्रतिबिम्बभावः ।
उदाहरणान्तरम्
सम्पादयतु- कामं नृपाः सन्ति सहस्रशोऽये राजन्वरीमाहुरनेन भूमिम् ।
- नक्षत्रताराग्रहसङ्कुलपि ज्योतिष्मती चन्द्रमसैव रात्रिः ॥
ननु अत्र उपमानोपमेय्वाक्ययोर्ज्ञानमेक एव धर्म इति प्रतिवस्तूपमा युक्ता । मैवम् अचेतने विवक्षितत्वात् । अत्र उदाहरणे पदावृत्तिदीपकाद्विशेषः पूर्ववत् प्रस्तुताप्रस्तुतविषयत्वकृतः द्रष्टव्यः ।