मनोहरः परिक्करः (१३ डिसेम्बर् १९५५ – १७ मार्च् २०१९) भारतीयः राजनेता, भारतीयजनतापक्षस्य नायकः च आसीत्। सः गोवाराज्यस्य मुख्यमन्त्रिरूपेण कार्यम् अकरोत्।[][] भारतसर्वकारस्य रक्षामन्त्रिरूपेण अपि कार्यं कृतवान्। उत्तरप्रदेशतः राज्यसभासदस्यः अपि आसीत्। परिक्करः २०१३ तमे वर्षे एन्डिए सभायां प्रधानमन्त्रिस्थानस्य अभ्यर्थिरूपेण नरेन्द्रमोदिनः नाम्नः प्रस्तावं कृतवान्।[][][]

मनोहरः परिक्करः
गोवाराज्यस्य दशमः मुख्यमन्त्री
In office
१४ मार्च् २०१७[] – १७ मार्च् २०१९
Governor मृदुलासिन्हा
Preceded by लक्ष्मीकान्तपर्सेकरः
Succeeded by प्रमोदसावन्तः
In office
९ मार्च् २०१२ – ८ नवम्बर् २०१४
Preceded by दिगम्बरकामतः
Succeeded by लक्ष्मीकान्तपर्सेकरः
In office
२४ अक्टोबर् २००० – २ फेब्रवरी २००५
Preceded by फ्रान्सिस्को सर्दिन्हा
Succeeded by प्रतापसिंहराणे
रक्षामन्त्री, भारतसर्वकारः
In office
९ नवम्बर् २०१४ – १३ मार्च् २०१७
Prime Minister नरेन्द्र मोदी
Preceded by अरुणजोट्ली
Succeeded by अरुणजेट्ली
गोवाविधानसभासदस्यः
In office
२८ अगस्ट् २०१७ – १७ मार्च् २०१९
Preceded by सिद्धार्थः
Constituency पणजी
In office
१९९४ – २५ नवम्बर् २०१४
Preceded by जोन् बाप्टिस्टा
Succeeded by सिद्धार्थः
राज्यसभा
In office
२६ नवेम्बर् २०१४ – २ सप्टेम्बर् २०१७
Preceded by कुसुमरै
Succeeded by हरदीपसिंहपुरी
Constituency उत्तरप्रदेशः
व्यैय्यक्तिकसूचना
Born (१९५५-वाचनिकदोषः : अनपेक्षितम् उद्गारचिह्नम १-१३)१३ १९५५
माप्सा, गोवा, भारतम्
Died १७ मार्च २०१९(२०१९-०३-१७) (आयुः ६३)
पणजी, गोवा, भारतम्
Political party भारतीयजनतापक्षः
Residence पणजी, गोवा, भारतम्
Alma mater ऐऐटी मुम्बई

बाल्यजीवनं शिक्षणं च

सम्पादयतु

मनोहरः परिक्करः गोवाराज्यस्य माप्सा इति स्थले जन्म प्राप्तवान्।[] सः मार्गो इति स्थाने लोहिया प्रौढशालायाम् अध्ययनम् अकरोत्।[] पदवीपूर्वशिक्षणं मराठीभाषायां प्राप्तवान्। ततः लोहशास्त्रे उन्नतम् अध्ययनं मुम्बई ऐऐटी द्वारा १९७८ तमे वर्षे समापितवान्।[] विधानसभासदस्यरूपेण चितः प्रथमः ऐऐटी छात्रचरः मनोहरपरिक्करः अभवत्। २००१ तमे वर्षे मुम्बई ऐऐटी द्वारा विशिष्टच्छात्रचरः इति पुरस्कारं प्राप्तवान्।[]

राजकीयजीवनम्

सम्पादयतु

परिक्करः राष्ट्रियस्वयंसेवकसङ्घस्य स्वयंसेवकः आसीत्। सः शाखायाः मुख्यशिक्षकः अभवत्। ऐऐटीतः प्रत्यागत्य स्वग्रामे माप्सायां सङ्घस्य कार्याणि आरब्धवान्। तेन सह सः उद्यममपि चालयति स्म। रामजन्मभूमि-आन्दोलनस्य नायकत्वमपि ऊढम्। सङ्घद्वारा भारतीयजनतापक्षस्य अभ्यर्थी भवितुं परिक्करस्य नाम सूचितम्।[१०] कदाचित् सङ्गस्य प्रचारकः इति परिक्करं परिचाययन्ति।[११]

विधानसभानिर्वाचनानि

सम्पादयतु

भारतीयजनतापक्षस्य शासकरूपेण मनोहरपरिक्करः १९९४ तमे वर्षे विधानसभां प्रविष्टवान्। सः १९९९ जून् तः नवम्बर् पर्यन्तं विधानसभायाः विरोधपक्षनायकः आसीत्। २४ अक्टोबर् २००० तमे दिने सः प्रथमवारं गोवाराज्यस्य मुख्यमन्त्री अभूत्। परन्तु तस्य अधिकारावधिः २७ फेब्रवरी २००२ तमे वर्षे समाप्ता। .[१२] २००१ तमे वर्षे परिक्करस्य सर्वकारेण ५१ सर्वकारीयविद्यालयानाम् उत्तरदायित्त्वं विद्याभारत्यै दत्तम्।[१३][१४]

२००२ जून् ५ दिनाङ्के मनोहरपरिक्करः पुनः मुख्यमन्त्रित्वेन चितः। वर्षत्रयं यावत् प्रशासनम् अकरोत्। [१२] २९ जनवरी २००५ तमे दिनाङ्के चतुर्णां भाजपा शासकानां पदत्यागात् परिक्करस्य सर्वकारः बहुमतहीनः अभवत्।

२००७ तमे निर्वाचने परिक्करः भारतीयजनतापक्षस्य नेता आसीत्। निर्वाचने भारतीयजनतापक्षस्य पराजयः अभवत्। २०१२ तमे निर्वाचने भारतीयजनतापक्षस्य जयः अभवत्। २०१४ तमे वर्षे फुट्बाल् वर्ल्ड्कप् स्पर्धां द्रष्टुं षड् शासकाः(तेषु ३ मन्त्रिणः) गताः। परिक्करः ८९ लक्षरूप्यकाणां व्ययम् एतदर्थं कर्तुम् अनुमतिं दत्तवान्। विरोधिनः एतस्य विषये क्रोधं प्राकटयन्।[१५][१६]

२०१४ सार्वत्रिकनिर्वाचनम्

सम्पादयतु
 
देहल्यां २०१५ ईसवीयवर्षस्य गणराज्योत्सवपथसञ्चलने मनोहरः परिक्करः (उपविष्टः, वामतः) नरेन्द्रमोदिना सह। बराक् ओबामा अपि वर्तते

२०१४ तमे सार्वत्रिकनिर्वाचने गोवाराज्ये स्थानद्वयमपि भारतीयजनतापक्षस्य जयः अभवत्।[१७]गोवां त्यक्त्वा देहलीं गन्तुं यद्यपि परिक्करः न इष्टवान्, तथापि नरेन्द्रमोदिनः अनुरोधेन देहलीम् अगच्छत्।[१७]

परिक्करस्य अनन्तरं लक्ष्मीकान्तपर्सेकरः गोवाराज्यस्य मुख्यमन्त्री अभवत्। परिक्करः पणजी क्षेत्रस्य विधानसभासदस्यः आसीत्।[१८]

२०१४ तमे नवेम्बर् मासे परिक्करः भारतीयसर्वकारस्य रक्षामन्त्री अभूत्। [११][१९] परिक्करः उत्तरप्रदेशतः राज्यसभां प्रावेशितः।[१८]

२०१६ तमे वर्षे यदा असहिष्णुताविषये चर्चा प्रवृद्धा तदा अमीर् खानः भारते असहिष्णुता अस्ति इति प्रत्यपादयत्। तदानीं परिक्करः एतादृशं ये भाषन्ते तेषां जीवने उत्तमः पाठः पाठ्यते इति प्रत्यवदत्। [२०] तदनन्तरम् अहं कस्यापि वैयक्तिकारोपं न अकरवम् इति स्पष्टीकरणम् अकरोत्।[२१]पाकिस्तानगमनं नरकगमनसमानम् इति च प्रत्यपादयत्।.[२२] यदा परिक्करः रक्षामन्त्री आसीत् तदानीमेव सर्जिकल् स्टैक् अभवत्।[२३]

मार्च् १४ २०१७ तमे दिनाङ्के मनोहरपरिक्करः पुनरपि गोवाराज्यस्य मुख्यमन्त्री अभवत्। गोवा फार्वर्ड् पार्टी भारतीयजनतापक्षस्य मित्रपक्षः आसीत्। यदि परिक्करः मुख्यमन्त्री भवति तर्हि एव भारतीयजनतापक्षेण सह भवामः इति तत्पक्षीयाः नेतारः अवोचन्।[२४][२५]

वैयक्तिकजीवनम्

सम्पादयतु
 
रष्यादेशे परिक्करः

परिक्करस्य पत्नी मेधा आसीत्। सा २००१ तमे वर्षे दिवङ्गता।[२६][२७] परिक्करस्य पुत्रद्वयं वर्तते।[२८] मार्च् २०१८ तः जून् पर्यन्तं परिक्करः अर्बुदरोगस्य चिकित्सार्थं अमेरिकादेशे आसीत्। ततः सप्टेम्बर् मासे देहल्याः एम्स् चिकित्सालये चिकित्सार्थं योजितः। [२९] २७ अक्टोबर् २०१८ तमे दिने परिक्कर् अर्बुदरोगेण पीडितः इति उद्घोषणा गोवासर्वकारेण कृता।[३०]

१७ मार्च् २०१९ तमे दिनाङ्के ६३ तमे वयसि पणजीनगरे परिक्करः दिवङ्गतः।[३१][३२] [३३]

मार्च् १८ तमे दिनाङ्के परिक्करस्य अन्त्यक्रिया निरूढा।[३४]

पुरस्काराः

सम्पादयतु
  • २०१८तमं गौरवडाक्टरेट्, न्याशनल् इन्टिट्यूट् आफ् टेक्नालजि, गोवा[३५]
  • सिएन्नेन् ऐबीएन् इण्डियन् आफ् दि इयर् २०१२, इन् पालिटिक्स् काटेगरी[३६]
  • विशिष्टः छात्रचरः ऐऐटी मुम्बई (२००१)[]

उल्लेखाः

सम्पादयतु
  1. "Goa Election Result". Nationsroot Inc. [नष्टसम्पर्कः]
  2. Desk, Internet. "Manohar Parrikar to take oath as Goa CM tomorrow". The Hindu (in English). Archived from the original on 13 March 2017.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  3. "Manohar Parrikar appointed as new Goa Chief Minister". The Economic Times. 14 March 2017. Archived from the original on 13 March 2017.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  4. "Thank You For Goa, Digvijaya Singh, Says Manohar Parrikar In Rajya Sabha". Archived from the original on 31 March 2017.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  5. "Alphabetical List of Sitting Members of Rajya Sabha". 164.100.47.5. Archived from the original on 12 August 2013.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  6. "Parrikar makes appearance in Rajya Sabha; Cong protests". Tribuneindia.com. 2017-03-31. Archived from the original on 31 March 2017. आह्रियत 2018-11-19.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  7. ७.० ७.१ "Shri. Manohar Parrikar - M.L.A - Goa Legislative Assembly". Archived from the original on 25 September 2011.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  8. "English Releases". Archived from the original on 19 February 2018.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  9. ९.० ९.१ "Archived copy". Archived from the original on 1 December 2017.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  10. "All you need to know about Manohar Parrikar". Economic Times. 8 November 2014. Archived from the original on 9 March 2017.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  11. ११.० ११.१ "Manohar Parrikar agrees to shift to Delhi, Modi meets President". India Today. 6 November 2014. Archived from the original on 9 November 2014.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  12. १२.० १२.१ PTI (16 March 2017). "Manohar Parrikar: BJP’s poster boy in Goa returns as chief minister". Archived from the original on 19 February 2018.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  13. Visweswaran, Kamala (2009). "The Hindutva view of history: Rewriting textbooks in India and the United States". Georgetown Journal of International Affairs: 101–112. Archived from the original on 17 November 2015.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  14. Frederick Noronha (30 June 2001). "Questionable Initiatives in Education". Economic and Political Weekly 36 (26): 2322–2325. JSTOR 4410796. 
  15. Mergulhao, Marcus (12 June 2014). "Goa ministers, MLAs edge out babus in Rs 89 lakh junket to Brazil". The Times of India. Archived from the original on 15 June 2014.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  16. "Goa CM Manohar Parrikar sends MLAs on FIFA World Cup junket, ignores football legends". DNA India. 12 June 2014. Archived from the original on 10 January 2016.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  17. १७.० १७.१ "Herald: Church feels alienated and sidelined by Parsekar". oHeraldo. Archived from the original on 14 June 2015.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  18. १८.० १८.१ "Defence Minister Manohar Parrikar to resign as Goa MLA". timesofindia-economictimes. 13 November 2014. Archived from the original on 7 August 2016. आह्रियत 29 May 2016. 
  19. "Manohar Parrikar, an IIT-Mumbai Graduate, Likely to be New Defence Minister". NDTV. 6 November 2014. आह्रियत 6 November 2014. 
  20. Biswas, Partha Sarathi (31 July 2016). "Parrikar takes swipe at actor (Aamir): those who speak like this must be taught lesson". The Indian Express. Archived from the original on 24 June 2018.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  21. "Manohar Parrikar clarifies his remark on Aamir Khan, says 'comment not pointed out at anyone specifically'". The Times of India. 1 August 2016. Archived from the original on 4 August 2018.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  22. "Going to Pakistan same as going to hell, says Defence Minister Manohar Parrikar". The Indian Express. 17 August 2016. Archived from the original on 24 June 2018.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  23. https://en.wikipedia.org/wiki/Surgical_Strike_India_2016
  24. "Manohar Parrikar appointed Goa chief minister". India Today. Archived from the original on 14 March 2017.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  25. "Manohar Parrikar back in Goa saddle, ordered to prove majority in House Thursday". Indian Express. 15 March 2017. Archived from the original on 14 March 2017. आह्रियत 14 March 2015.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  26. "Defence Minister Manohar Parrikar remembers wife on his 60th birthday". dna. 13 December 2015. Archived from the original on 29 January 2016. आह्रियत 3 February 2016.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  27. "Manohar Parrikar: The Gentleman Politician". Sify. 31 December 2013. Archived from the original on 13 February 2016. आह्रियत 3 February 2016.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  28. "Manohar Parrikar defends Congress allegations against son’s land deal". 3 February 2017. Archived from the original on 6 March 2018.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  29. "Goa CM Manohar Parrikar returns home after treatment in US, visits temple in Goa". India Today (in English). June 15, 2018.  Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  30. Kamat, Prakash (27 October 2018). "Manohar Parrikar has pancreatic cancer, reveals Goa Health Minister" – via www.thehindu.com. 
  31. Kamat, Prakash (17 March 2019). "President Ram Nath Kovind announces death of Goa Chief Minister Manohar Parrikar". The Hindu. आह्रियत 17 March 2019. 
  32. Niharika Banerjee (17 March 2019). "Manohar Parrikar, Goa Chief Minister, Dies At 63 After Battling Cancer: Updates". NDTV. आह्रियत 17 March 2019. 
  33. "Manohar Parrikar — The man who changed Goan politics - Times of India". The Times of India. 
  34. "Manohar Parrikar funeral updates: Manohar Parrikar cremated with full state honours". The Times of India (in English).  Unknown parameter |access-date= ignored (help)
  35. "Manohar Parrikar Conferred Honorary Doctorate By NIT Goa". 28 September 2018. Archived from the original on 28 September 2018.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |access-date= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
  36. "CNN-IBN Indian of the Year 2012". CNN-IBN Indian of the Year 2012. IBN live. December 12, 2012. Archived from the original on 14 December 2012. आह्रियत December 13, 2012.  Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |df= ignored (help)
"https://sa.wikipedia.org/w/index.php?title=मनोहरः_परिक्करः&oldid=489872" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्