शरीरं यदवाप्नोति...
भगवद्गीतायाः श्लोकः १५.८
श्लोकः
सम्पादयतुअयं लेखः विकिपीडिया-विश्वकोषस्य अन्यलेखैः सह संयोजनीयः । सन्दर्भानुगुणं परिसन्धयः योज्यन्ताम् । तेन (जनुवरि २०१४) |
- शरीरं यदवाप्नोति यच्चाप्युत्क्रामतीश्वरः ।
- गृहीत्वैतानि संयाति वायुर्गन्धानिवाशयात् ॥ ८ ॥
अयं भगवद्गीतायाः पञ्चदशोऽध्यायस्य पुरुषोत्तमयोगस्य अष्टमः(८) श्लोकः ।
पदच्छेदः
सम्पादयतुशरीरं यत् अवाप्नोति यत् च अपि उत्क्रामति ईश्वरः गृहीत्वा एतानि संयाति वायुः गन्धान् इव आशयात् ॥ ८ ॥
अन्वयः
सम्पादयतुईश्वरः यत् शरीरम् अवाप्नोति, यत् च अपि उत्क्रामति वायुः आशयात् गन्धान् इव एतानि गृहीत्वा संयाति ।
शब्दार्थः
सम्पादयतु- ईश्वरः = जीवः
- अवाप्नोति = लभते
- उत्क्रामति = निर्गच्छति
- आशयात् = आधारात् कुसुमादेः
- गन्धान् इव = सौरभम् इव
- गृहीत्वा = स्वीकृत्य
- संयाति = गच्छति ।
अर्थः
सम्पादयतुसुषुप्तौ प्रलये वा समाप्ते सविशिषे ब्रह्मणि लीनः जीवः पूर्वस्मात् शरीरात् निर्गत्य स्वकर्मवशात् शरीरान्तरं यदा प्राप्नोति तदा वायुः पुष्पात् गन्धमिव पूर्वस्मात् शरीरात् सर्वाण्यपि इन्द्रियाणि गृहीत्वैव शरीरान्तरं प्रविशति । ततश्च सविशेषे ब्रह्मणि लीनस्यैव संसारं प्रति पुनरागमनम्, न पुनः उपाधिभूतस्य शरीरस्य अनाशात् निर्विशेषे ब्रह्मणि लीनस्य इति मन्तव्यम् ।