दम्भो दर्पोऽभिमानश्च...
(१६.४ दम्भो दर्पोऽभिमानः इत्यस्मात् पुनर्निर्दिष्टम्)
श्लोकः
सम्पादयतुअयं लेखः विकिपीडिया-विश्वकोषस्य अन्यलेखैः सह संयोजनीयः । सन्दर्भानुगुणं परिसन्धयः योज्यन्ताम् । तेन (जनुवरि २०१४) |
- दम्भो दर्पोऽभिमानश्च क्रोधः पारुष्यमेव च ।
- अज्ञानं चाभिजातस्य पार्थ सम्पदमासुरीम् ॥ ४ ॥
अयं भगवद्गीतायाः षोडशोध्यायस्य दैवासुरसम्पद्विभागयोगस्य चतुर्थः(४) श्लोकः ।
पदच्छेदः
सम्पादयतुदम्भः दर्पः अभिमानः च क्रोधः पारुष्यम् एव च अज्ञानं च अभिजातस्य पार्थ सम्पदम् आसुरीम् ॥ ४ ॥
अन्वयः
सम्पादयतुपार्थ ! आसुरीं सम्पदम् अभिजातस्य दम्भः दर्पः अभिमानः च क्रोधः पारुष्यम् एव च भवन्ति ।
शब्दार्थः
सम्पादयतु- दम्भः - धार्मिकतया आत्मनः ख्यापनम्
- पारुष्यम् = परुषवचनम्
- आसुरीम् = राक्षसीम्
- सम्पदम् = विभवम् ।
अर्थः
सम्पादयतुपार्थ ! आसुरीं सम्पदम् अभिलक्ष्य जातस्य पुरुषस्य वेषभूषादिना आत्मनः धार्मिकतया ख्यापनम्,अहारः, आत्मनि पूज्यत्वबुद्धिः, कठोरवादित्वम्, अविवेकः च इत्येते गुणाः भवन्ति ।