ये चैव सात्त्विका भावा...

श्लोकः

गीतोपदेशः

ये चैव सात्त्विका भावा राजसास्तामसाश्च ये ।

मत्त एवेति तान्विद्धि न त्वहं तेषु ते मयि ॥ १२ ॥

अयं भगवद्गीतायाः सप्तमोध्यायस्य ज्ञानविज्ञानयोगस्य द्वादशः(१२) श्लोकः ।

पदच्छेदः

ये चैव सात्त्विकाः भावाः राजसाः तामसा च ये मत्तः एव इति तान् विद्धि न तु अहं तेषु ते मयि ॥ १२ ॥

अन्वयः

ये च एव सात्त्विकाः भावाः ये राजसाः तामसाः च तान् मत्तः एव इति विद्धि । अहं तु तेषु न ते (पुनः) मयि ।

शब्दार्थः

ये च एव = ये पुनः

सात्त्विकाः = सत्त्वात् आगताः

भावाः = पदार्थाः

ये राजसाः = ये रजसः आगताः

तामसाः च = तमसः आगताः च

तान् = पदार्थान्

मत्तः एव इति = मत्तः सम्भूताः इति

विद्धि = जानीहि

तेषु तु = किन्तु तेषु पदार्थेषु

न = न भवामि

ते (पुनः) = भावाः पदार्थाः तु

मयि = मयि । (वर्तन्ते)

अर्थः

ये सत्त्वात् समुत्पन्नाः शमदमादयः, ये रजसः समुत्पन्नाः दर्पद्वेषादयः, ये च तमसः समुत्पन्नाः शोकमोहादयः भावाः सन्ति ते सर्वेऽपि मत्तः एव जाताः । तथापि नाहं तेषु अधीनः अस्मि । किन्तु ते एव मयि अधीनाः सन्ति ।

सम्बद्धाः लेखाः

• संस्कृतम्
• श्रीमद्भगवद्गीता
• शङ्कराचार्यः
• रामानुजाचार्यः