Avidyā (Hinduism)

अविद्या कश्चन संस्कृत-शब्दः अस्ति, यस्य शाब्दिकः अर्थः अज्ञानम्, दुर्धारणा, दुर्बोधता, अशुद्धं ज्ञानं च भवति। एवञ्च एषा विद्यायाः विरुद्धावस्था भवति। उपनिषदसहितहिन्दुग्रन्थेषु, बौद्धधर्मेषु, जैनधर्मादिषु अन्येषु भारतीयधर्मेषु च विशेषतया आध्यात्मिकवास्तविकतायाः सन्दर्भे अस्य प्रयोगः बहुधा भवति।

अविद्या, सर्वासु धर्मव्यवस्थासु, मौलिक-अज्ञानं, घटना-जगतः दुर्बोधं च प्रतिनिधित्वं करोति। परन्तु भारतीयधर्माः एतस्मिन् विषये असहमताः अस्ति, यथा हिन्दूधर्मः आत्मनः (आत्मा, स्वयं) को एक अस्वीकार एवं गलत धारणाओं को अविद्या का रूप मानता है, तथा बौद्ध धर्म ने अन-आत्मन (अनात्मा, अ- आत्म) अविद्यारूपत्वेन ।