अनन्तपुरमण्डलम्
अनन्तपुरमण्डलम् (Anantapur District) आंध्रप्रदेशराज्ये स्थितम् एकं मण्डलम् ।
अनन्तपुरम् | |
— मण्डलम् — | |
निर्देशाङ्काः
१४°४१′उत्तरदिक् ७७°३६′पूर्वदिक् / 14.68°उत्तरदिक् 77.6°पूर्वदिक् | |
देशः | भारतम् |
राज्यम् | आन्ध्रप्रदेशः |
मण्डलम् | अनन्तपुरम् |
जनसङ्ख्या • सान्द्रता |
३६,४०,४७८ (2001[update]) • 190 /किमी2 (492 /वर्ग मील) |
समयवलयः | IST (UTC+05:30) |
विस्तीर्णम् | 19,130 वर्ग किलोमीटर (7,390 वर्ग मील) |
इतिहासः
सम्पादयतुमौर्यैः, बाणैः, राष्ट्रकूटिभिः, चोलैः, चालुक्यैः, होयसल्-विजयनगरराजैः, असप्जाहीवंशजैः, आग्लेयैश्च परिपालितम् अनन्तपुरमण्डलम् । १८८१ तमे वर्षे आविर्भूतमिदं मण्डलम् । अनन्तसागराख्यं किञ्चन सरः वर्तते इत्यतः अनन्तपुरम् इति नामाभिहितम् । आन्ध्रप्रदेशराज्यस्य प्रथममुख्यमन्त्री श्रीमान् नीलं सञ्जीवरेड्डिः, मर्कसिस्ट्-दलनायकः नीलं राजशेखररेड्डिः च अस्य मण्डलस्य वासिनौ ।
भौगोलिकम्
सम्पादयतुमण्डलस्य प्राच्यां कडपमण्डलं, पश्चिमदक्षिणयोः कर्णाटकराज्यम्, उत्तरेकर्नूलुमण्डलं च सीमायां विराजन्ते । मैसूरुपीठभूमेः उत्तर सीमायां समुद्रोपरितलात् ६७० कि.मी उन्नतमस्ति इदं मण्डलम् । १०.२% भूभागः अरण्य एन विस्तृतः । वज्रकरुरप्रान्ते वज्रनिधिः पेन्ना, कुमदवल्ली, भैरवमनितिप्पा,तुङ्गभद्रा इत्यादिभ्यः जलं लभ्यते । मल्बरीवनानि, क्षुमानीडानि इत्यादयः जलजातीनाम् – उपाधिमार्गाः ।
कृषिः वाणिज्यं च
सम्पादयतुकलायः आढकी, कार्पाशः, पलाण्डुः, फलानां च सस्यं विस्तृतं वर्तते । श्रीकृष्णदेवरायविश्वविद्यालयः, सत्यसायीविश्वविद्यालयः च वर्तेतेऽत्र ।
वीक्षणीयस्थलानि
सम्पादयतुलेपाक्षीस्थितः नन्दीश्वरालयः, ताडिपत्रिस्थः चिन्तलरामस्वामिदेवालयः, कदिरिग्रामे श्रीलक्ष्मीनरसिंहस्वामिदेवालयः,पुट्टपर्ति सत्यशायिसन्निधिः, पेनुगोण्ड गगनमहलदुर्गं, पेन्ना-अहोबिले पेन्ना-जलपादं, तत्रापि लक्ष्मीनरसिंहस्वामिदेवालयः इत्यादीनि प्रमुखपर्याटककेन्द्राणि सन्ति ।
वीथिका
सम्पादयतु-
चित्रावती नदी सूर्यास्तमयः, पुट्टपर्त्तिः
-
शिवलिङ्गः, लेपाक्षी
-
गडियारस्तम्भः, अनन्तपूरम्
-
वीरभद्रदेवालयः, लेपाक्षी
-
इस्कान् देवालयः
तालूकाः
सम्पादयतुबाह्यसम्पर्कतन्तुः
सम्पादयतुविकिमीडिया कॉमन्स् मध्ये अनन्तपुरमण्डलम् सम्बन्धिताः सञ्चिकाः सन्ति। |