अनुस्वारः

अनुस्वारस्य निर्णयः सन्ध्याधारितः भवति। व्याकरणशास्त्रे सूत्रमाध्यमेन अनेके नियमाः घोषिताः।

अनुस्वार:
अनुस्वार:

अनुस्वारनियमाः

म् स्थाने अनुस्वारः

यदा पदान्तम्कारात् परे व्यञ्जनानि भवन्ति, तदा मकारस्य स्थाने अनुस्वारः भवति।

उदाहरणम् : रामम् + वन्दे → रामं वन्दे

केशवम् + प्रति = केशवं प्रति

परसवर्णनियमः

• अनुस्वारात् परतः यः अपि वर्गीयवर्णः भवति, अनुस्वारस्य स्थाने तस्य वर्गस्य पञ्चमवर्णः भवति, अथवा अनुस्वारः एव तिष्ठति।

उदाहरणम्:-

जगत् + नाथः = जगन्नाथः

भयम् + करः → भयं + करः = भयङ्करः

धनम् + ददाति → धनं + ददाति = धनन्ददाति

रिपुं + जयति = रिपुञ्जयति

• यदि अनुस्वारात् परतः अवर्गीयवर्णः तदा अनुस्वारः तथैवतिष्ठति।

उदाहरणम्:-

सं + शोधनम् = संशोधनम्

सम्बद्धाः लेखाः

• भारतम्
• संस्कृतम्
• भारतस्य इतिहासः
• विज्ञानम्