समं कायशिरोग्रीवं...
श्लोकः
सम्पादयतु
- समं कायशिरोग्रीवं धारयन्नचलं स्थिरः ।
- सम्प्रेक्ष्य नासिकाग्रं स्वं दिशश्चानवलोकयन् ॥ १३ ॥
अयं भगवद्गीतायाः षष्ठोध्यायस्य आत्मसंयमयोगस्य त्रयोदशः(१३) श्लोकः ।
पदच्छेदः
सम्पादयतुसमं कायशिरोग्रीवं धारयन् अचलं स्थिरः सम्प्रेक्ष्य नासिकाग्रं स्वं दिशः च अनवलोकयन् ॥
अन्वयः
सम्पादयतुअग्रिमश्लोकः :६.१४ प्रशान्तात्मा विगत... द्रष्टव्यः ।
शब्दार्थः
सम्पादयतुअग्रिमश्लोकः :६.१४ प्रशान्तात्मा विगत... द्रष्टव्यः ।
अर्थः
सम्पादयतुअग्रिमश्लोकः :६.१४ प्रशान्तात्मा विगत... द्रष्टव्यः ।
शाङ्करभाष्यम्
सम्पादयतुबाह्यसाधनमासनमुक्तमधुना शरीरधारणं कथमित्युच्यते-सममिति। समं कायशिरोग्रीवं कायश्च शिरश्च ग्रीवा चकायशिरोग्रीवं तत्समं धारयन्नचलं च। समं धारयतश्चलनं संभवत्यतो विशिनष्टि अचलमिति। स्थिरः स्थिरो भूत्वेत्यर्थः। स्वं नासिकाग्रसंप्रेक्षणमिह विधित्सितं किंोतर्हि चक्षुषोर्दृष्टिसंनिपातः। स चान्तःकरणसमाधानापेक्षो विवक्षितः। स्वनासिकाग्रसंप्रेक्षणमेव चेद्विवक्षितं मनस्तत्रैव समाधीयेत नात्मनि। आत्मनि हि मनसःंसमाधानां वक्ष्यत्यात्मसंस्थं मनः कृत्वेति। तस्मादिवशब्दलोपेनाक्ष्णोर्दृष्टिसंनिपात एव संप्रेक्ष्येत्युच्यते। द्शश्चानवलोकयन्दिशां चावलोकनमन्तराऽकुर्वन्नित्येतत् ।।13।।
बाह्यसम्पर्कतन्तुः
सम्पादयतु- http://sa.wikisource.org/wiki/भगवद्गीता
- Mahabharata 6.23–6.40 (sacred-texts.com)
- GRETIL etext of MBh 6 Archived २०१०-११-१० at the Wayback Machine (text begins at 06,023)
- 1890 translation by William Quan Judge
- 1900 translation by Sir Edwin Arnold
- The Gita According to Gandhi by Mahadev Desai of Mahatma Gandhi's 1929 Gujrati translation and commentary
- 1942 translation by Swami Sivananda
- 1971 translation by A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada entitled Bhagavad Gita As It Is with Sanskrit text and English commentary.
- 1983 translation by A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada entitled Bhagavad Gita As It Is with Sanskrit text and English commentary.
- 1988 translation Archived २००८-०८-२८ at the Wayback Machine by Ramananda Prasad
- 1992 translation and commentary Archived २००८-०७-०५ at the Wayback Machine by Swami Chinmayananda
- 1993 translation by Jagannatha Prakasa (John of AllFaith)
- 2001 translation Archived २००७-०६-३० at the Wayback Machine by Sanderson Beck
- Six commentaries Archived २००८-०५-२२ at the Wayback Machine: by Adi Sankara, Ramanuja, Sridhara Swami, Madhusudana Sarasvati, Visvanatha Chakravarti and Baladeva Vidyabhusana (all in sanskrit)
- Essays on Gita Archived २०११-१२-१० at the Wayback Machine by Sri Aurobindo
- Gita Supersite Original text, with several accompanying translations or commentaries in Sanskrit, English, or Hindi
- Srimad Bhagavad Gita
- Bhagavad-Gita Trust translation in multiple languages with audio and translation of commentary from the four authorized Vaishnava sampradayas
- Multiple English Translations Archived २०११-१०-०९ at the Wayback Machine
- Maharishi Mahesh Yogi on the Bhagavad-Gita, A New Translation and Commentary, Chapters 1–6 Archived २००८-१०-१५ at the Wayback Machine
- Recitation of verses in Sanskrit (MP3 format)
- Bhagavad Gita (As It Is) Complete Archived २०११-१२-१३ at the Wayback Machine produced by The International Society for Krishna Consciousness
- Bhagavad Gita in 6 Languages Archived २००८-०५-०९ at the Wayback Machine