कुरुखभाषा
उत्तरद्राविडीयभाषा
कुरुख अथवा उराँव (कुरुख: कुंड़ुख़/कुड़ुख़्) इति द्राविडीयभाषा भारतस्य झारखण्डस्य, छत्तीसगढस्य, ओडिशायाः, पश्चिमवङ्गस्य, असमस्य, बिहारस्य, त्रिपुरास्य च प्रायः २० लक्षं (२ मिलियन्) कुरुख-किसान-आदिवासीजनाः भाषन्ते, तथैव उत्तरबाङ्गलादेशे ६५,००० जनाः, नेपालदेशे २८,६०० उरान्व इति उपभाषा, भूटानदेशे च प्रायः ५,००० जनाः भाषन्ते । दक्षिणभारते केचन कुरुखभाषिणः सन्ति । अस्य ब्राहुई-माल्टो (पहाड़िया)-भाषायोः अत्यन्तं निकटसम्बन्धः अस्ति । यूनेस्को-संस्थायाः विलुप्तप्रायभाषासूचौ एषा भाषा "दुर्बल" अवस्थायां इति चिह्निता अस्ति ।[३] किसानभाषायाः २०११ तमवर्षपर्यन्तं २,०६,१०० वक्तारः सन्ति । उराँव अथवा कुरुखभाषा कन्नडभाषायाः सदृशी अस्ति ।
कुरुख | |
---|---|
कुंड़ुख़, কুড়ুখ, କୁଡ଼ୁଖ कुंड़ुख़/कुड़ुख़्, उराँव | |
तोलोङ्ग-सिकि-वर्णमालायां 'कुड़ुख़्'[१] | |
विस्तारः | भारतम् |
प्रदेशः | ओडिशा, झारखण्ड, पश्चिमवङ्ग, छत्तिसगढ, असम, बिहार, त्रिपुरा[२] |
Ethnicity |
|
स्थानीय वक्तारः | वाचनिकदोषः : अनपेक्षितम् उद्गारचिह्नम २ |
भाषाकुटुम्बः |
द्राविडीय
|
उपभाषा(ः) |
उराँव
किसान्
धङ्गर्
|
लिपिः |
तोलोङ्-सिकि देवनागरी कुरुख-बन्ना |
आधिकारिकस्थितिः | |
व्यावहारिकभाषा |
|
नियन्त्रणम् | राजकीयनियन्त्रणं नास्ति। |
भाषा कोड् | |
ISO 639-2 | kru |
ISO 639-3 |
kru – Macrolanguage individual code: xis – Kisan |
सम्बद्धाः लेखाः
सम्पादयतुसन्दर्भाः
सम्पादयतु- ↑ "कुंड़ुख़ भाषा में पहेलियों का प्रयोग" [कुड़ुख़भाषायां प्रहेलिकानां प्रयोगः]. tolongsiki.com.
- ↑ "Kurux" [कुड़ुख़्]. एथ्नोलॉग् (in आङ्ग्ल). आह्रियत ११ जुलाई २०१८.
- ↑ एवन्स्, लिसा. "Endangered Languages: The Full List" [विलुप्तप्रायभाषाः -सम्पूर्णसूची]. द गार्जियन्.